بررسی فقهی -حقوقی زمان احتساب خسارت تاخیر تأدیه در جرایم دارای رد مال پولی
الموضوعات :علی اکبر یوسفی راد 1 , سید حسین سادات حسینی 2 , رمضان دهقان 3
1 - دانشجوی دکتری گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه ازاد اسلامی، دامغان، ایران
2 - استاد گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
3 - استادیار گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران
الکلمات المفتاحية: خسارت تاخیر تادیه, جرایم دارای ردمال پولی, مطالبه, صدور حکم قطعی,
ملخص المقالة :
در جرایم دارای ردمال مثل سرقت وکلاهبرداری در صورت اثبات وقوع بزه های معنونه و انتساب ان به متهم، براساس قانون علاوه بر اینکه متهم به مجازات قانونی محکوم می شود به رد مال موضوع سرقت وکلاهبرداری نیز محکوم می شود حال اگر فرد شاکی همزمان با طرح شکایت کیفری یا به نحو علی حده دادخواستی مبنی بر مطالبه خسارت تاخیر تادیه مطرح نماید با التفات به این که در پرونده های کیفری چند زمان می تواند مطرح باشد (1-زمان وقوع سرقت یابردن مال در کلاهبرداری 2-زمان طرح شکایت در دادسرا 3-زمان صدور حکم قطعی) در این موارد دادگاه فرد متهم را از چه زمانی محکوم به پرداخت خسارت افت ارزش پول که تحت عنوان تأخیر تأدیه مصطلع شده که ما هم در این مقاله تحت همین عنوان از ان نام می بریم می نماید به عبارتی با عنایت به ماده 522 قانون ایین دادرسی مدنی که مبنای محاسبه برای شروع خسارت را همانا مطالبه می داند در موارد فوق الذکر چه زمانی به عنوان مطالبه تلقی می شود. البته می توان این نکته را اضافه نمود که ایا ماده 522 که مبنای محاسبه را زمان مطالبه می داند ایا نوع دین باید مسلم و معین باشد تا بتوان زمان مطالبه را بعنوان مبنای محاسبه در نظر گرفت یا هرگاه هنوز دین مسلم و معین نشده کما اینکه در جرایم یاد شده (سرقت و کلاهبرداری) علی الاصول متهم خود را سارق و کلاهبردار نمی داند واز طرفی میزان بدهی هنوز مسلم نیست ایا می توان به صرف طرح شکایت در دادسرا مبنای محاسبه خسارت تاخیر و تادیه را همین زمان تلقی کرد یا یکی از زمان های چند گانه صدر الذکر؟به نظر می رسد زمان احتساب خسارت تاخیر تادیه در جرایم دارای رد مال پولی، زمان وقوع بزه یعنی زمان بردن مال است.
1-قران کریم.
2-السیوطی، الامام جلالالدین ( بی تا). الاشباه و النظایر. بیروت: درالفکر.
3-الکاسانی، علامه علاءالدین (1982). بدایع الصنایع. بیروت: دارلکتاب العربی.
4-الدسوقی، شمس الدین محمدعرفه (بیتا)، حاشیه علی شرح الکبیر. بیروت: دارلفکر.
5-الشرییتی، محمد الخطیب (1377). مغنی المحتاج الی معرفه الفاظ المنهاج. مصر: شرکهُ مکتبهُ و مطبعهُ مصطفی الیابی الحلبی و اولاده .
6-ابن قدامه، ابی عمر بن محمد بن احمد المقدسی (1403). الشرح الکبیر علی متن المقنع. بیروت: دارالکتاب عربی.
7- ابن قدامه، ابی عمر بن محمد بن احمد المقدسی(1399). روضه الناظرات وجنهً المناظر. الریاض: جامعه ابن سعود.
8- النووی، الامام محی الدین یحی بن شرف (1405). بیروت: روضه الطالبین.
9- ابن رجب، ابوالفرج عبدالرحمن الحنبلی (1407).جامع العلوم والحکم. بیروت: دارالجلبل.
10- ابن عابدین،علامه محمد امین (بیتا). الدر المختار، مطبوع مع حاشیه ردالمختار. بیروت: دارلفکر.
11- اخوند خراسانی (بی تا). کفایه الاصول. قم: موسسه ال بیت.
12- امامی، سیدحسن (بیتا). حقوق مدنی. تهران: نتشارات اسلامیه.
13-احمری،حسین و نکائیان، پرویز (1391). مطالعه تطبیقی خسارت تاخیر تادیه درفقه امامیه و قانون ایران وکنوانسیون1980وین، فصلنامه پژوهش های فقه وحقوق اسلامی، سال9، شماره 30.
14- احمری، حسین و نکائیان، پرویز (1392). مطالعه تطبیقی خسارت عدم النفع درفقه امامیه و قوانین ایران و کنوانسیون1980وین، فصلنامه پژوهش های فقه وحقوق اسلامی، سال9، شماره 32.
15- دانش میرکهن، سیدرحمت اله و حائری محمد حسن و یوسفی، احمد علی (1398). معیار ادای حق در قرض و دین در شرایط افزایش قدرت خرید پول بعد از سررسید تعهد، فصلنامه پژوهشهای فقه وحقوق اسلامی،سال15، شماره 56.
16-زغیبه، الدکتورعزالدین (2010). مقاصدالشریعه الخاصه بالتصرفات المالیه. عمان: درالنفائس.
17-سلطانی رنانه، مهدی(1385). مقاله نگاهی تطبیقی به جبران خسارت تاخیر و تادیه در فقه وحقوق، مجله فقه،سال 13 شماره 50.
18-شمس، عبدالله (1387). آیین دادرسی مدنی 1. تهران: انتشارات دراک.
19-شمس، عبدالله (1387). ایین دادرسی مدنی 2. تهران: انتشارات دراک.
20-شهیدی، مهدی (1382). آثار قراردادها و تعهدات. تهران: انتشارات مجد.
21-شهید ثانی، زین الدین بن علی الجعبی العاملی (بیتا). الروضه البهیه فی شرح العمه الدمشقیه. بیروت: دارالعالم الاسلامی.
22- طوسی، محمدبن حسن (1351). ،المبسوط. تهران: مکتبه المرتضویه.
23- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1382). ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
24- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1386). مبسوط در ترمینولوژی حقوق. تهران: کتابخانه گنج دانش.
25- فاضل لنکرانی، محمد (1425). قواعد فقهیه. قم: مرکز فقهی ائمه اطهار.
26- مهاجری،علی (1389). مبسوط در آیین دادرسی مدنی. تهران: انتشارات فکرسازان.
27- معاونت حقوقی وتوسعه قضایی (1386). مجموعه تنقیح شده قوانین و مقررات کیفری. تهران: روزنامه رسمی.
28- محقق داماد، مصطفی (1388). قواعد فقه، بخش مدنی. تهران: مرکز نشر علوم اسلامیو
29- معاونت اموزش قوه قضاییه (1387).رویه قضایی ایران در ارتباط با دادگاههای عمومی جزایی. ج 6، تهران: انتشارات جنگل.
30-مکارم شیرازی، ناصر (1385). القواعد فقهیه. قم: مدرسه الامام علی.
31- موسوی خمینی، سیدروح الله (1421). تحریرالوسیله. قم: مؤسسه تنظیم نشر و آثار امام خمینی.
ب)قوانین
1- قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور مدنی.
2- قانون امورحسبی.
3- قانون مدنی.
4- قانون نحوه اجرای محکومیتهای مالی مصوب 93
_||_Holy Quran.
Ahmari, H., & Nekaian, P., (2013). Comparative study on expectancy damage in Shia jurisprudence and Iranian law and Vienna Convention 1980. Quarterly of Islamic jurisprudence and law, 9(32), 45-55.
Ahmari, H., Nekaian, P., (2012). Comparative study on compensation for delayed payment in Shiite jurisprudence and Iranian law and Vienna Convention 1980. Quarterly of Islamic jurisprudence and law, 9(31), 25-35.
Akhund Khorasani, A. Kefayat Al-Usol. Qom: Al-ul-Bayt Institute.
Al- Dosouqi, Sh. (No date). Hashiyeh Ala Shark Al-Kabir. Beirut: Dar Al-Fikr.
Al- Nawawi, A. (1984). Rozat Talebin. Beirut: Islamic Library.
Al-Kasani, A. (1982). Badaye Al-Sanaye. Beirut: Arabic Book Institute.
Al-Shariti, M. (1957). Moghni Al-Mohtaj Ela Maarefat Alfaz Al-Menhaj. Egypt: Printing and Publication Company of Mustafa Alyabi Al-Halabi.
Al-Soyuti, A. (No date). Al-Ashbah Val-Nazayer. Beirut: Dar Al-Fikr.
Danesh Mirkohan, R, Hayeri M, & Yousefi, A. (2019). The criterion for fulfillment of loan and debt under conditions of rising power of money after accrual due date. Quarterly of Islamic jurisprudence and law, 15(26), 22-32.
Fazel Lankarani, M. (2005). Juristic rules. Qom: Aemeh Athar Juristic Center.
Ibn Abedin, A. (no date). Al- Darr Ul-Mokhtar. Beirut: Dar Al-Fikr.
Ibn Qodameh, A. (1980). Rozat Al- Nazerat va Jannat Al-Manazer. Riyadh: University of Ibn Saud.
Ibn Qodameh, A. (1982). Al- Sharh Al-Kabir Ali Matn Al-Moghana. Beirut: Arabic Book Institute.
Ibn Rajab, A. (1987). Jame Al-Ulum val Hekam. Beirut: Dar Al-Jabal.
Imami, H. (no date). Civil law. Tehran: Islamiyeh Publication.
Jafari Langeroodi, M. (2003). Law terminology. Tehran: Ganj Danesh Library.
Jafari Langeroodi, M. (2007). Details in law terminology. Tehran: Ganj Danesh Library.
Makarem Shirazi, N. (1965). Juristic rules. Qom: Al Imam Ali School.
Mohaghegh Damad, M. (2009). Rules of jurisprudence (Civil Part). Tehran: Islamic Sciences Publication.
Mohajeri, A. (2010). Details in civil procedure. Tehran: Fekr Sazan Publication.
Mousavi Khomeini, R. (2001). Tahrir Al- Vasilah. Qom: Imam Khomeini’s Works Instiute.
Shahid Sani, Z. (no date). Al-Rozat Al-Bahiyeh Fi Sharh Al-Lome Al-Dameashqiyah. Beirut: Islamic World Institute.
Shahidi, M. (2003). the effects of contracts and accruals. Tehran: Majd Publication.
Shams, A. (2008). Civil procedure. Tehran: Derak Publication.
Soltani Rananah, M. (2006). Comparative approach toward compensation for delayed payment in Islamic jurisprudence and law. Journal Islamic Jurisprudence, 13(50) 55-65.
Zaghiba, E. (2010). Maqased Al-Sharia Al-khasah Bel-Tasarofat Al Maliyeh. Oman: Dore Al-Nafayes.
