تبیین فقهی و حقوقی ایجاب و قبول در مناقصات و مزایدات دولتی
الموضوعات :
سمیراسادات دولت آبادی
1
(دانشجوی دکترای حقوق خصوصی، واحد نیشابور، دانشگاه آزاد اسلامی، نیشابور، ایران.)
محسن ولایتی
2
(استاد یار، گروه فقه و مبانی حقوق، واحد سبزوار، دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار، ایران.)
علیرضا پور اسماعیلی
3
(دانشیار حقوق خصوصی، دانشگاه حکیم سبزواری. سبزوار، ایران.)
الکلمات المفتاحية: مزایده, ایجاب, قبول, قراردادهای دولتی, قرارداد تشریفاتی, مناقصه,
ملخص المقالة :
قراردادهای دولتی به لحاظ حجم و ارزش بالا مورد توجه فعالان اقصادی و تجار بخش خصوصی است. قراردادهای دولتی همانند دیگر قراردادها باید دارای شرایط اساسی صحت معاملات باشد. افزون بر این، ماده 79 قانون محاسبات عمومی شرط دیگری را برای انعقاد معاملات دولتی مقرر کرده است که براساس آن انجام معاملات دولتی باید از طریق مناقصه و مزایده باشد و ضوابط مزایده و مناقصه نیز در قانون محاسبات عمومی و سایر مقرراتی که برای دستگاه های دولتی خاص وضع شده، آمده است. با وجود این، قانون گذار درباره نقش برخی شرایط در تشکیل و انعقاد قراردادهای دولتی ساکت است. همین امر موجب شده، که ماهیت قراردادهای دولتی با ابهام مواجه شود؛ از جمله این که با توجه به قواعد عمومی قراردادها و قواعد خاص مندرج در مقررات مخصوص معاملات دولتی، ایجاب در قراردادهای دولتی چه هنگامی صادر می گردد و در نتیجه، زمان انعقاد قرارداد چگونه خواهد بود؟ تعیین دقیق زمان صدور ایجاب و زمان انعقاد قرارداد با توجه به حجم وسیع معاملات دولتی و حفظ حقوق طرفین قرارداد، بسیار حائز اهمیت خواهد بود. نتایج این تحقیق بیانگر این است که از زمان شروع تشریفات مناقصه و مزایده تا امضای قرارداد، سه مرحله طی می شود. انتشارآگهی مناقصه و مزایده ، پیشنهاد قیمت از جانب مناقصه گران و مزایده گران و در نهایت امضای قرارداد. به نظر می رسد، فراخوان مناقصه نه ایجاب است و نه عقد بلکه دعوت برای انجام معامله است و در نتیجه، پیشنهاد قیمت مناقصه گران در برابر فراخوان مناقصه، ایجاب است. بنابراین با تعیین برنده و انعقاد قرارداد، قراردادهای دولتی منعقد می شود.
الف- فارسی و عربی
1.العالمی، زین الدین ابن علی،(1410)، روضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، جلد سوم، چاپ اول، قم، نشر کتابفروشی داوری.
3.اسماعیلی هریسی، ابراهیم، (1393)؛ حقوق صنعت احداث؛ شرح قانون برگزاری مناقصات، چاپ اول، دادگستر، تهران.
4.انصاری دزفولی، مرتضی بن محمد امین، (1418ق)، المکاسب، ج ۳، مؤسسه الهادی، اول، قم.
5.انصاری، ولی الله، (1387)، کلیات حقوق قراردادهای اداری، حقوقدان، چهارم ،تهران.
6.انصاری،شیخ مرتضی،(1410)، مکاسب، ج 3 و 4، بیروت، چاپ موسسه نعمان.
7.ابن النووی، محى الدین؛( ۱4۱۳ق )، المجموع فی شرح المذهب، ج ۹، دار الفکر، لبنان – بیروت، الاسلامیه، اول، قم – ایران.
12.جعفری لنگرودی، محمد جعفر؛ (1390)، فلسفه حقوق مدنی، ج 1، گنج دانش، اول، تهران.
13.جعفری لنگرودی، محمد جعفر؛( ۱۳۸۹)،حقوق تعهدات، گنج دانش، چهارم، تهران .
14.جبل عاملی، زین الدین (شهیدثانی)؛ (بی تا)، مسالک الافهام الى تنقیح شرایع الاسلام، ج۳، معارف.
15.رضایی، علی، (1396)،زمان وقوع معامله در حراج (مطالعه تطبیقی در فقه امامیه، حقوق ایران و غرب)، فصلنامه دانش حقوق و مالیه، سال اول، شماره1.
16.شهیدی، مهدی، (1380)؛ تشکیل قراردادها و تعهدات، مجد، اول، تهران.
17.شهیدی، مهدی، (1386)؛ تشکیل قراردادها و تعهدات، چاپ ششم، مجد، تهران.
18.صفایی، سید حسین؛ (۱۳۸۲)، دوره مقدماتی حقوق مدنی، ج ۲، میزان، سوم، تهران – ایران.
19.طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن؛ (1387)، المبسوط فی فقه الإمامیه، ج 2؛ المکتبة المرتضویة الإحیاء الآثار الجعفریه، سوم، تهران.
20.قنواتی، جلیل (1386)؛ "نظریه ایجاب ملزم در آیینه تطبیق"، مطالعات اسلامی، ۷۷
21.قنواتی، جلیل، (1383)، مطالعه تطبیقی ایجاب و قبول، بوستان کتاب، قم، چاپ اول.22.کاتوزیان، ناصر، (1364)، قواعد عمومی قراردادها، انتشارات بهنشر، اول، تهران.
22.کاتوزیان، ناصر، (1380)؛ قواعد عمومی قراردادها، ج 2، انتشار، چهارم، تهران.
23.کاتوزیان، ناصر،(1380)، قواعد عمومی قراردادها، ج1، انتشار، چهارم، تهران.
24.کوتس، هاین؛ حقوق قراردادها در اروپا، ترجمه؛ احمدوند، ولی اله و ... ، جهان جام جم، اول، ۱۳۸۵، تهران.
25.کاویار،حسین،آقمشهدی،فخرالدین اصغری، ایزدی فر، علی اکبر،( 1396)، ماهیت ایجاب، آموزه های فقه مدنی، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، شماره 15.
26.محقق داماد، سید مصطفی- قنواتی، جلیل- وحدتی شبیری، سید حسن، عبدی پور، ابراهیم، (1389)؛ حقوق قراردادها در فقه امامیه، ج 2، سمت، اول، تهران.
27.محقق داماد، سید مصطفی، (1388)؛ نظریه عمومی شروط و التزامات در حقوق اسلامی، مرکز نشر علوم اسلامی، اول، تهران.
28.نجفی، محمد حسن، (1404)؛ جواهر الکلام فی شرح شرایع الاسلام، ج 22، دارالاحیاء التراث العربی، هفتم، بیروت – لبنان.
29.نوروزی، حسین، (1386)، ایجاب در انعقاد قرارداد، پایان نامه دکترای حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران.
30.ناطق نوری، سوده،( 1387)، زمان انعقاد قرارداد در فروشگاههای بزرگ، دانشنامه حقوق و سیاست، 8 ، 4.
ب- فرانسه و انگلیسی
,.
_||_
A- Persian and Arabic
1. Al-Alami, Zain al-Din Ibn Ali, (1410), Ruzah al-Bahiyyah fi Sharh al-Lama' al-Damashqiyyah, volume 3, first edition, Qom, Davari Book Store Publishing.
2. Al-Alami, Muhammad Ibn Makki (Bita), Al-Qasas va Al-Fawida, first volume, published by Maktaba al-Mufid, Qom.
3. Ismaili Harisi, Ibrahim, (2013); construction industry rights; Description of the law on conducting tenders, first edition, Judge, Tehran.
4. Ansari Dezfuli, Morteza bin Muhammad Amin, (1418 AH), Al-Makasab, Volume 3, Al-Hadi Institute, 1st, Qom.
5. Ansari, Valiullah, (2007), General Laws of Administrative Contracts, Law School, 4th, Tehran.
6. Ansari, Sheikh Morteza, (1410), Makasab, vol. 3 and 4, Beirut, Noman Institute printing.
7. Ibn al-Nawawi, Mohy al-Din; (1413 AH), Al-Majmoh fi Sharh al-Mahhab, vol. 9, Dar al-Fakr, Lebanon-Beirut, Al-Islamiya, first, Qom-Iran.
8. Al-Kazemi Al-Tastri, Al-Sheikh Asdalah; (Bita), Muqabs al-Anwar and Nafais al-Asrar in the rulings of al-Nabi al-Mukhtar and Atratah al-Athar, vol. 1, Al-Bayt Institute, I, Qom.
9. Al-Rusuqi, Shams al-Din Muhammad bin Arna; (Bita), Hashieh al-Dooqi, vol. 3, Darahia Al-Kutub al-Arabieh, Beirut-Lebanon.
10. Al-Sorhasani, Shamsuddin; A, (1406 AH), Al-Mabsut, Al-Marafa, vol. 12, Beirut-Lebanon.
11. Ahmadi, Farzaneh, Amini, Alireza, Aiti, Seyyed Mohammad Reza, (2016), The Nature of Jaala, Isla May Jurisprudence and Law Research Quarterly, 13th year, number 49.
12. Jaafari Langroudi, Mohammad Jafar; (1390), Philosophy of Civil Rights, Volume 1, Ganj Danesh, First, Tehran.
13. Jafari Langroudi, Mohammad Jafar; (2009), Laws of Obligations, Ganj Danesh, 4th, Tehran.
14. Jabal Ameli, Zainuddin (Shahid Thani); (Bita), Masalak Al-Afham to the Revision of Islamic Laws, Volume 3, Ma'arif.
15. Rezaei, Ali, (2016), the time of transaction in the auction (comparative study in Imami jurisprudence, Iranian and Western law), Danesh Law and Finance Quarterly, first year, number 1.
16. Shahidi, Mehdi, (2010); Formation of contracts and obligations, Majd, first, Tehran.
17. Shahidi, Mahdi, (2016); Formation of contracts and obligations, 6th edition, Majd, Tehran.
18. Safai, Seyyed Hossein; (2008), preliminary course of civil rights, vol. 2, Mizan, third, Tehran - Iran.
19. Tousi, Abu Jaafar Muhammad bin Hassan; (1387), al-Mabsut fi Fiqh al-Imamiyah, vol. 2; Al-Mortazawieh Al-Muktaba Al-Haya Al-Aqti al-Jaafarieh, third, Tehran.
20. Qanvati, Jalil (2006); "The theory of obligatory requirement in the mirror of attafaq", Islamic Studies, 77
21. Qanvati, Jalil, (1383), a comparative study of request and acceptance, Bostan Kitab, Qom, first edition. 22. Katuzian, Nasser, (1364), general rules of contracts, Behnshar Publishing House, first, Tehran.
22. Katouzian, Nasser, (2010); General rules of contracts, vol. 2, 4th edition, Tehran.
23. Katouzian, Nasser, (2008), General rules of contracts, Vol. 1, 4th edition, Tehran.
24. Coates, Hein; Contract law in Europe, translation; Ahmadvand, Wali Elah and..., Jahan Jam Jam, 1st, 2005, Tehran.
25. Kaviar, Hossein, Aqmashhodi, Fakhreddin Asghari, Izadifar, Ali Akbar, (2016), The Nature of Obligation, Teachings of Civil Jurisprudence, Razavi University of Islamic Sciences, No. 15.
26. Mohagheq Damad, Sayyed Mustafa-Qanawati, Jalil-Vahdati Shabiri, Sayyed Hassan, Abdipour, Ibrahim, (2009); Contract law in Imami jurisprudence, vol. 2, Semit, first, Tehran.
27. Son-in-law researcher, Seyyed Mustafa, (1388); General Theory of Terms and Obligations in Islamic Law, Islamic Sciences Publishing Center, First, Tehran.
28. Najafi, Mohammad Hassan, (1404); Jawahar al-Kalam fi Sharh Shariah al-Islam, vol. 22, Dar al-Ahya al-Trath al-Arabi, 7th, Beirut-Lebanon.
29. Nowrozi, Hossein, (2006), Requirement in concluding a contract, private law doctoral thesis, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran.
30. Natiq Nouri, Sodeh, (2007), time of contract conclusion in department stores, Encyclopaedia of Law and Politics, 8, 4.
31. Hinzi, Jamie, (2006), construction contracts, translated by Banki, Mohammad Taghi; Information, second, Tehran.
B- French and English
,.
1. Corbix, A.L. (197): offer and acceptant and some of the resulting legal relations. Yale Law Journal, 169-206.
2. Curtis, Henry. B. (1922); Offer and Acceptance. Loy.LJ.3 (New Or Leans)23.
3. Judge, Stephen; Business Law, Macmillan, 2nd, 1999, Wiltshire-Uk.
4. Poole, Jill; Case Book on contract law, Oxford University press, 17ih, 2005, Oxford-UK
5. Poole, Jill; CaseBook on Contract Law, Oxford University Press, 17th, 2006, Oxford-Uk.
