مشروط انگاری تحقق جرم بغی به قیام مسلحانه در مادۀ 287 قانون مجازات اسلامی در ترازوی نقد
الموضوعات :بهمن سبزه علی گل 1 , محمدرسول آهنگران 2 , محمود قیوم زاده 3
1 - دانشجوی دکتری حقوق جزا و جرم شناسی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ایران
2 - استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه تهران، دانشکدگان فارابی، تهران، ایران.
3 - استاد فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد ساوه، دانشگاه آزاد اسلامی، ساوه، ساوه، ایران.
الکلمات المفتاحية: محاربه, بغی, قتال, قیام مسلحانه, خروج بر امام,
ملخص المقالة :
قانون مجازات اسلامی مصوب 1392، تحقق عنوان باغی را مشروط به قیام مسلحانه و استفاده از سلاح دانسته است. این مقاله سعی دارد با نقل تعاریف و دیگر اظهارات فقیهان در این مبحث (با وجود عدم طرح مستقل مربوط به شرطیت مزبور در آثار فقیهان و در نتیجه دشواری کشف دیدگاه های ایشان) و با استناد به ادله شرعی اعم از آیات مبارکۀ قران کریم و روایات اهل بیت(ع)، نظریۀ عدم اشتراط را به اثبات برساند و بدین ترتیب مخدوش بودن دیدگاه قانونگذار را در این زمینه ثابت نماید. نادرستی مشروط دانستن بغی به استفاده از سلاح زمانی بیشتر روشن می شود که به پیشرفت فناوری و امکانات امروزی توجه شود و اینکه می توان با استفاده از ابزارهای جدید و حتی با اقداماتی ساده مانند نشر اکاذیب در فضای سایبری، به همان نتایجی که به وسیلۀ سلاح قابل دستیابی است، رسید. پژوهش حاضر به روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای نگارش یافت.
آهنگران، محمد رسول؛ حق نواز، ابوالحسن مبنای فقهی مشروعیت قوانین با رویکرد قرآنی. مجله پژوهشهای فقه و حقوق اسلامی، 13(۴۶) : 30-11
اردبیلی، احمد. (1403ق). مجمع الفائدة و البرهان فی شرح إرشاد الأذهان: دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، قم.
جمعى از محققان در پژوهشگاه تحقیقات اسلامی (1428ق). فرهنگ موضوعی جهاد و دفاع: انتشارات زمزم هدایت، چاپ اول، قم.
حرعاملی، محمد. (1409ق). وسائل الشیعه: انتشارات موسسه آل البیت، چاپ اول، قم.
حسینی روحانی، سید محمد صادق .(1429ق). فقه الصادق: انتشارات اجتهاد، قم.
حسینی شیرازی، سید محمد. (1409).الفقه: انتشارات دارالعلوم، بیروت.
حلبی (ابو الصلاح)، تقی الدین ابن نجم الدین. (1403ق). الکافی فی الفقه: انتشارات کتابخانه عمومى امام امیر المؤمنین علیه السلام، اصفهان.
حلی(علامه)، حسن ابن یوسف (1419ق). تذکره الفقهاء: انتشارات موسسه آل البیت،قم.
حلی(علامه)، حسن ابن یوسف (1420ق)، تحریر الأحکام الشرعیة على مذهب الإمامیة،انتشارات موسسه امام صادق(ع)، قم.
حلّى(فخر المحققین)، محمد بن حسن بن یوسف. (1387ق). إیضاح الفوائد فی شرح مشکلات القواعد: انتشارات مؤسسه اسماعیلیان، قم.
راوندی، قطب الدین (1405ق)، فقه القرآن (للراوندی)، انتشارات کتابخانه آیة الله مرعشى نجفى، چاپ دوم، قم.
سند بحرانی، محمد (1426ق)، اسس النظام السیاسی عندالامامیه،انتشارات فدک،قم.
سیوری حلی، مقداد (1425ق)، کنز العرفان فی فقه القرآن، انتشارات مرتضوى، قم.
صادقی تهرانی، محمد (1365)، الفرقان فی تفسیر القران، انتشارات فرهنگ اسلامی، چاپ دوم، قم.
طباطبائی، سید علی (1419ق)، ریاض المسائل،انتشارات موسسه آل البیت،قم.
طبرسی، فضل ابن حسن (1372ش)، مجمع البیان فی تفسیر القران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ سوم، تهران.
طوسی، محمد ابن الحسن (1407ق)، تهذیب الاحکام، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران.
طوسی، محمد ابن الحسن (1413ق)، الخلاف(سلسله الینابیع الفقهیه)، انتشارات موسسه فقه الشیعه، چاپ اول، بیروت
طوسى، محمد بن حسن (1387ق)، المبسوط فی فقه الإمامیة، انتشارات المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، تهران.
طوسى، محمد بن حسن (1390ق)، الاستبصار فیما اختلف من الأخبار، انتشارات دار الکتب الإسلامیة، تهران.
فاضل آبی، حسن (1417ق)، کشف الرموز فی شرح مختصر النافع، دفتر انتشارات اسلامى وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، چاپ سوم.
کاشف الغطاء، جعفر (1422ق)، کشف الغطاء عن مبهمات الشریعة الغراء، ، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامى حوزه علمیه قم، چاپ اول، قم.
مجلسی، محمد باقر (1407ق)، مرآة العقول فی شرح اخبار آل الرسول، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، تهران.
مشهدی، محمد (1410)، تفسیر کنز الدقائق، انتشارات موسسه النشر الاسلامی التابعه لجامعه المدرسین بقم، قم.
مکارم شیرازی، ناصر (1374ش)، تفسیر نمونه، انتشارات دارالکتب الاسلامیه، چاپ اول، تهران.
منتظری، حسینعلی (1417ق)، نظام الحکم فی الاسلام، انتشارات سرایی، چاپ دوم، قم.
نجفی، محمد حسن (1430ق)، جواهر الکلام فی شرح شرائع الاسلام، انتشارات دار احیاء التراث العربی، چاپ هفتم، بیروت.
نوری، حسین (1408ق)، مستدرک الوسائل و مستنبط المسائل، انتشارات موسسه آل البیت علیهم السلام، چاپ اول، بیروت.
هاشمی شاهرودی، سید محمود (1419ق)، بایسته های فقه جزا، انتشارات بینیاد حقوقی میزان، تهران.
هاشمی شاهرودی، سید محمود (1433)، قراءات فقهیه معاصره، انتشارات مرکز اهل البیت علیهم السلام للفقه و المعارف الاسلامیه، چاپ اول، قم
_||_1- Ahangaran, Mohammad Rasool; Hagh Nawaz, Abolhassan, Jurisprudence, Legitimacy of Laws with Quranic Approach, Journal of Islamic Jurisprudence and Law, Volume 13, Basis No. 46, pp. 30-11
2- Ardabili, Ahmad (1403 AH) Al-Faida and Al-Burhan Assembly in the Explanation of the Guidance of Minds, Islamic Publications Office affiliated with the Society of Teachers of the Seminary of AH.
Top of Form
3- A group of researchers in the Research Institute of Islamic Research (1428 AH), Thematic Culture of Jihad and Defense, Zamzam Hedayat Publications, First Edition, Qom
4- Har Ameli, Mohammad (1409 AH), Wasa'il al-Shi'ah, Al-Bayt Institute Publications, first edition, Qom.
5- Hosseini Rouhani, Seyyed Mohammad Sadegh (1429 AH), Fiqh al-Sadiq, Ijtihad Publications, Qom
6- Hosseini Shirazi, Seyyed Mohammad (1409), Fiqh, Darul Uloom Publications, Beirut.
7- Halabi (Abu al-Salah), Taqi al-Din Ibn Najmuddin (1403 AH), Al-Kafi fi al-Fiqh, Publications of the Public Library of Imam Amir al-Mu'minin, Isfahan
8- Hali (Allama), Hassan Ibn Yusuf (1419 AH), Tazkereh al-Fiqh, Al-Bayt Institute Publications, Qom.
9- Hali (Allama), Hassan Ibn Yusuf (1420 AH), writing the Shari'a rules on the Imam Sadegh (AS) Institute Publications, Qom.
10- Halli (Fakhr Al-Muhaqiqin), Muhammad Ibn Hassan Ibn Yusuf (1387 AH), Explaining the Benefits in Explaining the Problems of Rules, Publications of the Ismaili Institute, Qom.
11- Ravandi, Qutbuddin (1405 AH), Fiqh al-Quran (for Ravandi), Ayatollah Marashi Najafi Library Publications, second edition, Qom.
12- Critical document, Muhammad (1426 AH), the founder of the political system of the Imamate, Fadak Publications, Qom.
13- Sivari Hali, Meqdad (1425 AH), The Treasure of Mysticism in the Fiqh of the Qur'an, Mortazavi Publications, Qom.
14-Sadeghi Tehrani, Mohammad (1365), Al-Furqan Fi Tafsir Al-Quran, Farhang-e-Islami Publications, Second Edition, Qom
15- Tabatabai, Sayyid Ali (1419 AH), Riyadh Al-Masa'il, Al-Bayt Institute Publications, Qom.
16- Tabarsi, Fazl Ibn Hassan (1993), Majma 'al-Bayan fi Tafsir al-Quran, Nasser Khosrow Publications, third edition, Tehran.
17- Tusi, Mohammad Ibn Al-Hassan (1407 AH), Tahdhib Al-Ahkam, Dar Al-Kitab Al-Islamiyya Publications, Tehran.
18- Tusi, Muhammad Ibn Al-Hassan (1413 AH), Al-Khalaf (Al-Yanabi Al-Fiqhiyya Series), Publications of the Institute of Shiite Fiqh, First Edition, Beirut
19- Tusi, Muhammad ibn Hassan (1387 AH), Extended in Imami jurisprudence, Al-Mortazawiyyah Publications for the Revival of Al-Jaafari works, Tehran.
20- Tusi, Muhammad ibn Hassan (1390 AH), Insight into what is different from news, Dar al-Kitab al-Islamiyya Publications, Tehran.
21- Fazel Abi, Hassan (1417 AH), Discovering the mysteries in the brief description of benefit, Islamic Publications Office affiliated with the Society of Teachers of the Seminary of Qom, third edition.
22- Kashif al-Ghatta ', Ja'far (1422 AH), Kashif al-Ghatta' on the ambiguities of Sharia al-Ghara ', Publications of the Office of Islamic Propaganda of the Seminary of Qom, first edition, Qom.
23- Majlisi, Mohammad Baqir (1407 AH), The Mirror of the Minds in the Explanation of the News of the Prophet, Dar al-Kitab al-Islamiyya Publications, Tehran.
24-Mashhadi, Mohammad (1410), Tafsir Kanz al-Daqaiq, Publications of the Islamic Publishing Institute for the Society of Teachers in Baqam, Qom.
