بررسی فقهی حقوقی جواز استفاده از عضو مصنوعی و رباتی به جای پیوند عضو قصاص شده
الموضوعات : Criminal Law and Criminologyسید حسین شاهچراغ 1 , سید محمود مجیدی 2 , مهدی ذوالفقاری 3
1 - دانشجوی دکتری گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.
2 - استادیار گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.
3 - استادیار گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.
الکلمات المفتاحية: قصاص عضو, عضو قصاص شده, پیوند عضو, عضو مصنوعی و رباتی,
ملخص المقالة :
یکی از مباحث چالشی در حوزه جنایت بر عضو پیوند عضو قصاص شده توسط جانی است. جانی حق پیوند عضو قصاص شده را ندارد مگر اینکه مجنی علیه عضو قطع شده اش را پیوند بزند یا اینکه جانی با رضایت مجنی علیه اقدام به پیوند کند و یا اینکه این فرصت وامکان ان را داشته وعمدا خود داری کرده باشد. که این امر به جهت مماثلت در قصاص است. اما جانی می تواند بجای پیوند عضو از عضو مصنوعی یا عضو رباتی (هوشمند) استفاده کند. به نظر اکثر فقها استفاده از عضو مصنوعی یا رباتی جایز است و این موضوع با فلسفه قصاص منافات ندارد چرا قصاص اجرا شده است و با اجرای قصاص مماثلت رعایت شده همچنین اعضای مصنوعی از لحاظ ماهیت مال محسوب می شوند و از بین بردن یا تلف آن دارای ضمان مالی است و لو اینکه مجنی علیه این عمل را انجام بدهد.
1. قرآن کریم
2. اکبر زاده، زهرا. مسجد سرایی، حمید. جواز پیوند عضو از حیوان نجس به انسان (1403/75)، فصلنامه پژوهش های فقه وحقوق اسلامی. شماره 75، ص39
3. الهی منش، محمد رضا. مرادی اوجقار، محسن (1392). جرایم علیه اشخاص (چاپ اول)، انتشارات مجد: تهران.
4. اباذری فومنی، منصور (1379). شرح قانون مجازات اسلامی (چاپ اول). انتشارات خط سوم،.
5. امام خمینی (1386). تحریر الوسیله، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی (چاپ چهارم). قم: دارالعلم.
6. امامی، مسعود (1397). قصاص عضو (چاپ اول)، تهران: نشر موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی.
7. امامی، مسعود (1397). شرح مبسوط قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 (اجرای قصاص) (چاپ اول). تهران: نشر موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی.
8. آذری، محمد علی (1401). تقریرات فقه، حوزه علمیه دامغان.
9. آقایی نیا، حسین (1395). جرائم علیه اشخاص (چاپ پانزدهم). تهران: نشر میزان.
10. آل حکیم، سید محمد سعید (1415- 1416ه.ق). منهاج الصالحین، بیروت: دارالصفوة،.
11. الحلی، ابو جعفر محمد بن ادریس (1410ه ق). السرائر الحاوی لتحریر افتاوی (چاپ اول). قم: موسسه نشر اسلامی.
12. المقدس الاردبیلی احمدبن محمد (1403ه ق). مجمع الفائده والبرهان فی شرح ارشاد الاذهان (چاپ اول). قم: نشر اسلامی.
13. الهاشمی الشاهرودی، السید محمود (1423ه ق). قرائات فقهیه معاصره (چاپ اول).، قم: نشر موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت علیهم السلام.
14. آیت الله العظمی جوادی آملی (شهریور 1401). استفتائات.
15. آیت الله العظمی سبحانی، جعفر (23/6/1401). استفتائات، شماره 14423.
16. آیت الله العظمی شبیری زنجانی (10/6/1401). استفتائات، شماره 16401.
17. آیت الله العظمی علوی بروجردی (مهر 1401). استفتائات.
18. آیت الله العظمی مکارم شیرازی (شهریور 1401). استفتائات.
19. جباری، سید محمد (1385). قانون مجازات اسلامی در آینه فقاهت قصاص (چاپ اول). تهران: انتشارات نگاه.
20. خویی، سیدابوالقاسم (1392). تکملة المنهاج، ترجمه علیرضا سعید، (چاپ پنجم). تهران: انتشارات خرسندی.
21. حسینی عاملی، محمد جواد (1419). مفتاح الکرامه فی شرح قواعدالعلامه (چاپ اول). تهران: موسسه نشر اسلامی.
22. دهقان، رمضان (1401). درسنامه حقوق مدنی مقطع دکتری دانشگاه آزاد دامغان.
23. زراعت، عباس (1384). حقوق جزای اختصاصی علیه اشخاص، قم: چاپ نگین.
24. سپهوند، امیرخان (1386). جرایم علیه اشخاص (چاپ اول). تهران: نشر مجد.
25. سبزواری، سید عبدالاعلی(1417). مهذب الاحکام فی بیان الحرام والحلال (چاپ اول). بیروت: نشر موسسه المنار.
26. شاه ملک پور، حسین (زمستان 94). فقه جزایی اهل سنت مقارنه با فقه شیعه (چاپ اول). تهران: نشر میزان.
27. شیخ طوسی، محمد حسن (1387). المبسوط (چاپ سوم). تهران: نشرمکتب مرتضویه.
28. علامه حلی (1420ه.ق). تحریرالا حکام الشرعیه علی مذهب الامامیه (چاپ اول). قم: نشر موسسه امام صادق علیه السلام.
29. فاضل هندی (1412 ه.ق). کشف اللثام و الابهام عن قواعد الاحکام (چاپ اول). تهران: موسسه¬ نشر اسلامیه.
30. فوادیان، احمد (۱۴۰۱). پرسش و پاسخ فقهی، حوزه علمیه دامغان.
31. مروارید، علی اصغر(1413ه ق). سلسلة الینابیع الفقهیة (چاپ اول). تهران: موسسه نشر دارالاسلامیه.
32. مصدق جراح، محمد (1397). قانون مجازات اسلام، قصاص (چاپ اول). تهران: نشر جنگل.
33. مظهری، محمد علی (1401). تقریرات فقه، حوزه علمیه دامغان.
34. المغنیه، محمدجواد (۱۴۲۱ه.ق). فقه الامام الصادق علیه السلام (چاپ دوم). قم: نشر موسسه انصاریان للطباعه والنشر.
35. میر محمد صادقی، حسین ( 1392). جرائم علیه اموال (چاپ سی و پنجم). تهران: نشر میزان.
36. میر محمد صادقی، حسین (1397). جرائم علیه اشخاص (چاپ بیست و ششم). تهران: نشر میزان.
37. نجفی، محمدحسن (1404ه.ق). جواهر الکلام، (چاپ هفتم). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
38. نجفی محمد حسن (1404). جواهرالکلام، (چاپ هفتم). بیروت: دار احیاء التراث العربی.
39. هاشمی شاهرودی، سید محمد، پیوند عضو پس از قصاص (1377/16). مجله فقه اهل بیت، شماره16.
40. هاشمی شاهرودی (1423ه.ق). قرائات فقیه معاصره (چاپ اول). قم: موسسه دائرت المعارف فقه اسلامی برمذهب اهل بیت علیهم السلام.
