مفهوم شناسی وهن دین و مذهب «مطالعه ای در باب مستندات، مصادیق و دامنه کاربرد»
علی محمدیان
1
(عضو هیأت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه بزرگمهر قائنات)
لیلا مهرابی راد
2
(مربی دانشگاه پیام نور، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: حکم ثانوی, وهن دین, وهن مذهب, تضعیف شریعت, ادله احکام اولیه,
ملخص المقالة :
امروزه با توجه به گسترش رسانه های جمعی و بازتاب عملکرد جریانهای مذهبی در فضای بین-المللی، بسیار شاهد آن هستیم که عموم متدینان از انجام عملی خاص به استناد اینکه آن عمل موجب وهن دین یا مذهب است برحذر داشته می‌شوند. حتی از مطالعه آرای دانشیان امامی چنین مستفاد می‌شود که «وهن دین یا مذهب» از عناوینی است که در صورت تحقق موضوع، به مثابه قواعدی مانند لاضرر و لاحرج، بر ادله احکام اولیه حکومت دارد. با این همه آنچه مشخص است اینکه نه تعریف دقیقی از این عنوان در منابع شرعی وجود دارد؛ و نه مستندات و ادله حجیت آن تاکنون معرفی شده است و نیز مشخص نیست دامنه کاربست این عنوانِ شبیه به قاعده تا به چه میزان است. جستار حاضر با عنایت به ضرورت ضابطه‌مندسازی عنوان مزبور، به مثابه قاعده‌ای که می‌تواند نقش بی‌بدیلی در عرصه بین‌الملل ایفا کرده و از ورود آسیب به کیان دین و ارائه تصویری رماننده از شریعت جلوگیری نماید، به سراغ منابع شرعی رفته و پس از اثبات قاعده مزبور با استظهار از ادله اربعه، کاربست قاعده را در کلمات اندیشوران امامی در مطالعه گرفته و در ادامه دامنه و گستره عنوان «وهن دین و مذهب» را مورد بررسی قرار داده است.
