سنجش مطلو بیت سیاستگذاری در مدیریت شهری-مطالعه موردی شورا و شهرداری شهر گرگان (96-92) از نظر متخصصان عمرا ن ، معماری و شهرسازی

حسین ربیعی ¹ ( دانشجوی دکترا- دانشگاه آزاد اسلامی واحد آزاد شهر )
عبدالرضا بای ² ( دانشگاه آزاد اسلامی- واحد آزاد شهر )
قربانعلی گنجی ³ ( دانشگاه آزاد اسلامی -واحد آزادشهر )

تاريخ الإرسال : 28 السبت , شعبان, 1442 تاريخ التأكيد : 02 السبت , شعبان, 1443

الکلمات المفتاحية: &quot, شورا و شهرداری &quot, سیاستگذاری&quot, رضایتمندی&quot,

ملخص المقالة :

این مقاله با عنوان سنجش مطلوبیت عملکرد شورا و شهرداری گرگان طی دوره (1396-1392) از نظر متخصصان عمران ، معماری ، شهرسازی مورد بررسی قرار گرفت تا سطح رضایتمندی متخصصان رشته‌های مذکور از سیاستگذاری و عملکرد شورا و شهرداری گرگان سنجیده شود. روش اجرا تحقیق میدانی بوده و دیدگاه ها و نظریات متخصصان با توجه به پروژه های اجرایی در زمینه های عمرانی ، معماری و شهرسازی ارزیابی گردیداست. جامعه آماری را اعضای انجمن ها و فعالان و صاحب نظران بخش‌های عمرانی ، معماری و شهرسازی تشکیل می‌دهند. نتایج این بررسی ها نشان می‌دهد: مقدار آماری آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر رضایتمندی متخصصان شهرسازی و سیاست‌های شورا وشهرداری در امور شهرسازی 0.849 می‌باشد که این نشان‌دهنده همبستگی مثبت بین این دو متغیر است. همچنین مقدار آماری آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر رضایتمندی متخصصان عمران و معماری و خط مشی شورا و شهرداری در پروژه‌های عمرانی و معماری شهری 0.623 می‌باشد که این نشان‌دهنده همبستگی مثبت بین این دو متغیر است.

نص كامل:



بسمه تعالی

 

 

 

 

عنوان مقاله:

سنجش مطلوبیت سیاستگذاری در مدیریت شهری (مطالعه موردی شورا و شهرداری شهر گرگان ) (1396-1392)

از نظر متخصصان عمران، معماری ، شهرسازی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

چکیده

این مقاله با عنوان سنجش مطلوبیت عملکرد شورا و شهرداری گرگان طی دوره (1396-1392) از نظر متخصصان معماری، عمران، شهرسازی مورد بررسی قرار گرفت تا سطح رضایتمندی متخصصان رشته‌های مذکور از سیاستگذاری و عملکرد شورا و شهرداری گرگان سنجیده شود. روش اجرا تحقیق میدانی بوده و دیدگاه ها و نظریات متخصصان با توجه به پروژه های اجرایی در زمینه های عمرانی ، معماری و شهرسازی ارزیابی گردیداست. جامعه آماری را اعضای انجمن ها و فعالان و صاحب نظران بخش‌های عمرانی ، معماری و شهرسازی تشکیل می‌دهند. نتایج این بررسی ها نشان می‌دهد: مقدار آماری آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر رضایتمندی متخصصان شهرسازی و سیاست‌های شورا وشهرداری در امور شهرسازی 0.849 می‌باشد که این نشان‌دهنده همبستگی مثبت بین این دو متغیر است. همچنین مقدار آماری آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر رضایتمندی متخصصان عمران و معماری و خط مشی شهرداری در پروژه‌های عمرانی و معماری شهری 0.623 می‌باشد که این نشان‌دهنده همبستگی مثبت بین این دو متغیر است.

 

  .واژگان کلیدی: شورا و شهرداری ، رضایتمندی، پروژه‌های عمرانی، معماری، شهرسازی

 

مقدمه

از معیارهای حکمرانی خوب در نظام شهری، مطلوبیت عملکرد شهری است که آن را در سیاستهای شورای شهر و عملکرد شهرداری با نام حکمرانی خوب می‌توان یافت. کانونهای تفکر که به صورت مشخص شرکت‌های مهندسین مشاور هستند، با شناخت شهر اقدام به طراحی سیاست‌های اجرایی بر حسب برنامه‌های کوتاه مدت ، میان مدت پنج ساله ، بلند مدت ده ساله می‌نمایند و واضح است که نظرات کارشناسی مدیران دخیل در نظام شهری را نیز در صورت ارزیابی و کارشناسی بودن در طراحی توسعه شهری مد نظر قرار می­دهند. آنها در طراحی شهری اعم از طرحهای جامع یا تفضیلی معمولاً از سیاستگذاری عقلایی و اجتماعی استفاده می‌کنند. بنابراین مطلوب نظر مدیران در هر سازمان اعم از عمومی و دولتی خصوصاً در شورای شهر و شهرداری گرگان، همواره این موضوع بوده است که تصمیمات با قید سازگاری با اهداف شهرسازی و شاخص‌های توسعه اتخاذ و اجراء شوند که بیشترین منافع اجتماعی و کمترین هزینه را داشته باشند.

 این مقاله کمک می‌کند تا منافع اجتماعی طرح های ‌عمرانی ، معماری و شهری شورای‌ و شهرداری گرگان مورد ارزیابی قرار گیرد تا معلوم شود تا چه اندازه طرح‌های اجرایی مبتنی بر منافع اجتماعی و کاهش هزینه‌‌‌ها بوده است؟ البته این نگرش جنبه برون سازمانی دارد نه درون سازمانی.

بیان مسئله: خط‌مشی و سیاستگذاری معیار مهمی در کنترل و ارزیابی فعالیت‌های اجرایی محسوب می‌شود. در حکمرانی مطلوب برای تعیین سیاستگذاری، مدل‌ها و الگوهای متعددی وجود دارد که مدل‌های عقلایی و اجتماعی از جمله الگوهایی هستند که با در نظر گرفتن عقلانیت و رضایت اجتماعی بیشترین سود ‌دهی و کمترین هزینه را برای سازمان خواهد داشت. در چنین حالتی نقش نخبگان و اعضای جامعه متخصصین را می‌توان به انحاء مختلف در تعیین نیازها و اولویت‌ها به مفهوم استراتژی و سیاست مدنظر قرار داد اما برخی از موارد که در سطح نیازمندی مطرح می‌شوند فراتر از آن نیاز به متفکران، طراحان و مهندسین رشته‌های مختلف، مخصوصاً مهندسین عمران، معماری و شهرسازی دارد. رویکرد عقلایی و اجتماعی کمک می‌کند تا آسیب‌ها و روش‌ حل آنها شناسایی شود. با در نظر گرفتن رویکرد عقلانی و اجتماعی در برنامه‌های اجرایی، هنوز این ابهام وجود دارد که تا چه اندازه برنامه‌ها و تصیمات شورای اسلامی شهر و شهرداری گرگان رویکرد عقلایی و اجتماعی داشته است؟ همچنین از نظر متخصصان امور شهری تا چه اندازه پروژه‌های اجرایی از اثربخشی و کارایی برخوردار بوده اند؟ روش بکارگیری در این تحقیق میدانی بوده است و ابزار گردآوری اطلاعات ، را مصاحبه و تکمیل پرسشنامه ها محقق ساخته است. و جامعه آماری را اعضای انجمنها و متخصصین عمران ، معماری و شهرسازی تشکیل داده اند. نمونه مورد نظر سنجی 210 نفر بودند. که حجم نمونه بصورت تصادفی ساده از جامعه آماری مهندسین عمران ، معماری، شهرسازی انتخاب و پرسشگری انجام شده است.

ادبیات تحقیق : رضایتمندی از عملکرد در توسعه شهری

رضایتمندي عبارت از احساس خوشایند شخص است که از مقایسه عملکرد ذهنی و قیاس با انتظارات او ناشی می‌شود (پهلوانیان و بیگی‌نژاد ،1386) به عبارتی رضایتمندی سطحی از قضاوت‌هاي فردي است که در ارتباط با کیفیت کلیه عواملی قرار می‌گیرد که به صورت مطلوب یا نامطلوب بر زندگی فرد تاثیرگذار است، یعنی رضایتمندي قضاوت در مورد کیفیت زندگی است(اهرهارت و همکاران¹،2000: 178). از نظر بیشتر محققان رضایتمندي به عنوان مفهوم ضمنی قضاوت و یا شناخت تجربه‌اي است که منعکس کننده  خرسندي افراد در برابر خدمتی می‌باشد که دریافت می‌کنند (مارناس،2003: 8)². در چنین تعاریفی می‌توان رضایتمندی را معطوف به رضایت شغلی، رضایت مشتری، رضایت­ از خدمات عمومی و هر آنچه که یک فرد می‌تواند در ارتباط با آن قضاوت کند، نسبت داد.

رضایتمندی مفهومی برخاسته از نظریه‌های انگیزشی و نیازها در روانشناسی است که تمام زمینه‌ها و ابعاد زندگی را در بر می‌گیرد، همچنین رضایتمندی، شاخصی از اثربخشی و کارآیی در سازمانها محسوب می‌شود که در اغلب سازمانها جلب رضایت مشتری از استراتژی‌ها و اولویت‌های اول سازمان‌های کامیاب و موفق به حساب می‌آید، زیرا باعث افزایش اعتماد و وفاداری عمومی‌، وفاق ملی، مشارکت عمومی و اقتدار ملی می‌شود که در دنیای کنونی به مانند شاخص‌های اصلی سنجش کارآمدی و توسعه نظام اداری و سیاسی محسوب می‌شود (کاظمی،1379). رضایت از محیط زندگی مخصوصاً در زندگی شهری به وسیله پرسشنامه‌ای از پاسخگویان براي اندازه گیري خوب یا بد بودن محیطی که در آن زندگی می کنند، ارزیابی می‌شود، این ارزیابی با استفاده از اطلاعات حاصل از نظرسنجی از شهروندان می‌تواند اطمینان لازم را در خصوص میزان رضایتمندي شهروندان از عملکرد و فعالیتهاي انجام شده در شهرداري به دست دهد(رفیع پور و همکاران ،1389).

رضایتمندی، سرزندگی اجتماعی و سیاستگذاری

رضایتمندی از نظام شهری با سرزندگی اجتماعی مربوط می‌شود. سرزندگی اجتماعی بوسیله سطح تعاملات اجتماعی و فعالیت‌ها، و نیز ماهیت روابط اجتماعی سنجیده می‌شود. یک شهر سرزنده و زیست پذیر به لحاظ اجتماعی به واسطه سطوح پایین محرومیت، انسجام قوی اجتماعی، ارتباطات خوب، تحرک و پویایی بین اقشار مختلف جامعه، روحیه جمعی و غرور مدنی، دامنه وسیعی از شیوه های زندگی، روابط هماهنگ و یک جامعه شهری پر جنب و جوش توصیف می‌گردد. سرزندگی و زیست پذیری محیطی به دو جنبه مربوط می‌باشد. جنبه اول پایداری اکولوژیکی است که در رابطه با متغیر هایی نظیر آلودگی هوا و سرو صدا، دفع مواد زائد و فاضلاب، انبوهی ترافیک و فضاهای سبز قرار دارد؛ و جنبه دوم، ویژگی‌های طراحی معماری و شهرسازی است که شامل عواملی مانند: خوانایی، حس مکان، تمایز معمارانه، اتصال و ارتباط بخش‌های مختلف شهر، کیفیت روشنایی خیابانها و این که محیط شهری تا چه حد دوستانه، امن و به لحاظ روانشناسی نزدیک شدنی است، به لحاظ فرهنگی نیز در برگیرنده بقا، احترام و تجلیل از شهر و مردمانش، هویت، خاطرات، سنت ها، جشن‌های اجتماعی، تولید، توزیع و مصرف محصولات دست بشر و نشانه‌هایی که بیانگر ماهیت متمایز شهر است، می‌باشد (لندری، 2000). این موارد بر نقش و اهمیت سیاستگذاری نظام شهری تاکید دارند.

در هر بخش از سیاستگذاری نظام شهری ضروری است به سرزندگی اجتماعی که سطح رضایتمندی ساکنان را افزایش می­دهد را مد نظر قرار داد، یعنی در مراحل مختلف فرایند سیاست‌گذاری یعنی تنظیم برنامه، تصمیم‌گیری، مشروعیت‌بخشی و اجرا ، بازیگرانی ایفای نقش می‌کنند که اغلب در مرحلۀ دیگر حضور ندارند. مثلاً تصمیم‌گیران بندرت درگیر بخش اجرایی می‌شوند. علاوه بر آن، هر مرحله از اجرای برنامه مناقشات بالقوه و ساختار سیاسی ویژۀ خودش را می‌طلبد. منطقاً، رویکرد بازیگران هر مرحله متأثر از عملکرد پیشینیان است، نهادگرایان نیز یادآور می‌شوند که در هر فرایندی مراحل اولیۀ فرایند تأثیر عمده‌ای دارد بر آنچه در آینده روی می‌دهد. با وجود آنکه در فرایند سیاست‌گذاری، عواملی جا افتاده و غیرقابل تغییر دخیل هستند، همچنان جایی برای ملاحظات سیاسی و راهبردی وجود دارد. بنابر این سیاست‌گذاری حاصلِ تعامل پیچیده بین افراد، نهادها، ایده‌ها و منافع است(پیترز و پایر،2006: 6)³.

نقش سیاست‌گذاری جلب و حمایت افکار عمومی است، اما گاهی موجب می‌شود نظام شهری خود را بر شهرنشینان به گونه‌ای تحمیل کند که عدم رعایت آن باعث بر هم خوردن نظم اجتماعی و خشونت شهری می‌شود. اینکه یک نفر به دلخواه از کوتاه‌ترین مسیر با پای پیاده از یک خیابان گذر کند، با ساخت یک پل هوایی و احداث نرده در دو طرف خیابان حقوق افراد را محدود و آنان را مجبور به اطاعت قانون می‌کند. خشونت مشروع از پیامدهای اجتناب‌ناپذیر هر سیاست‌گذاری است (دانشنامۀ سیاست‌گذاری عمومی آکسفورد، 2006). تحقیقات نشان داده است ارتباطی بین مفاهیم مختلف آزادی و نوع خاصی از چارچوب سیاست عمومی وجود ندارد (پنینگتون، 2016).⁴

 

توسعه و پروژه­های عمرانی

امروزه بخش عمده توسعه سرمایه هر کشوری، مخصوصا در نظام شهری کشورهای در حال توسعه به پروژه های عمرانی و زیربنایی آن اختصاص دارد و یکی از عوامل رشد و توسعه اقتصادی هر جامعه موفقیت در اجرای پروژه های عمرانی است، کند ی و عدم پیشرفت در اجرای پروژه های عمرانی شهری سبب عدم مدیریت شهری پایدار می گردد، که حاکی از وجود موانع و مشکلات ریشه ای در اجرای طرح های ارزشمند شهری می باشد که بازسازی و توسعه فضای شهری را بطور جدی مورد تهدید قرار می دهد و از آن می توان به عنوان بحران پروژه های عمرانی نام برد (لی، 1995)⁵. عمده ترین معضلات پروژه های بزرگ ، تاخیر در فازهای مختلف اجرا و در نهایت اتمام کار پروژه ها است. از این منظر توسعه شبکه راهها در پروژه های درون شهری که شامل راه ها و پلها می شود از اهمیت بسزایی برخوردارند(وطن خواه: 1382).

از دیدگاه نظری کوین‌بی،کریستوفر(2005)چنین برداشتی دارد که سیاستگذاری مشارکتی از دیدگاه بسیاری از افراد در رویکرد عقلانیت‌گرا قرار دارد که دسته‌ای از قانون‌گذاران خرد ایجاد می‌کنند، آنها هدفشان ایجاد سیاستگذاری اجماعی است. بر مبنای مدل عقلانی، نسبت منافع اجتماعی در مقایسه با هزینه‌های اجرایی باید به بالاترین حد برسد، در چنین حالتی رضایتمندی از خدمات اجرایی ایجاد می شود. گذشته از نوع و ماهیت خدمات و فعالیت‌های عمرانی شهرداری‌ها که متاثر ازساختارهای اقتصادی، سیاسی، اداری و حتی اقلیمی و ... است، در برنامه ریزی شهری خواست مردم بسیار مهم است (عبداللهی پورحقیقی وهمکاران،1390 :18).

 

سوابق مطالعاتی

معمولاً مباحث فنی و عمرانی با شاخص رضایتمندی شهرنشینی مورد ارزیابی قرار نمی گیرد، بلکه بهره‌برداری از پروژه ها است که مورد ارزیابی قرار می‌گیرد که تا چه اندازه به نفع جامعه است و از هزینه‌های اضافی پیشگیری شده و مشارکت نهادهای دیگر و مدنی را بهمراه داشته است. برای ارزیابی پروژه‌های فنی و عمرانی نیز شاخص‌های فنی آن مانند مواد مصرفی، مقاومت و رعایت استانداردهای ایمنی مد نظر قرار می گیرد، به همین علت نیز سنجش رضایتمندی امری اجتماعی از پروژه‌ها محسوب می شود و سوابق مطالعاتی آن اندک خواهد بود و نوع ارزیابی آن نیز معمولاً رویکرد اجتماعی و عقلایی دارد که در اینجا ابتدا به برخی مطالعات داخلی و خارجی انجام شده اشاره می‌شود.

آنامرادنژاد،زارع، قاسمپور(1396) به شاخص‌هایی پارکینگ‌های عمومی با ضریب رضایت 468/0 در شهر بابلسر و مبلمان شهری از نظر زیبایی توجه کرده و با ضریب رضایت 550/0 به منزلة مهم‌ترین الزامات عملکردی توجه داشتند. کریم زاده،دهواری، زارع (1396) نیز در بررسی از عملکرد شهرداری و شورای اسلامی شهر سراوان، نشان دادند که رضایت شهروندان در تمام موارد مورد بررسی یعنی فعالیت‌های خدماتی، عمرانی، نظارتی، فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی کمتر از حد متوسط است. جعفری(1395) نشان داد که معاونت حمل و نقل و عمرانی دارای بیشترین رضایتمندی شهروندان قائمشهری است(جعفری و همکاران،1395: 1)

 نتایج تحقیق رستمی؛ امان‌پور؛ کرمی؛رام‌نژاد(1394) نشان ‌داد که رضایتمندی شهروندان در بین شاخص‌های مورد ارزیابی قرارگرفته شاخص فنی و عمرانی بیش‌ترین میزان رضایتمندی و شاخص اجتماعی- فرهنگی کمترین میزان رضایت‌مندی را دارا است. همچنین هدایت، علمی(1391) عملکرد شهرداری را در بخش عمرانی خوب دانسته اما به زیبا سازی کمتر توجه داشته و زیبا سازی نیاز به بخش خصوصی دارد، به عبارتی یافته های او نشان از ترکیب فعالیت های عمرانی و زیبا سازی است. شایانفر و همکاران(1389) موضوع زمان اجرای پروژه‌های عمرانی شهر را بررسی کردند و به این نتیجه رسیدند که به علت پیچیده و یکتا بودن هر پروژه عمرانی شهری، احتمال افزایش زمان اجرا با توجه به محدودیتهای اجرایی دور از ذهن نخواهد بود. آنها بکارگیری علم مدیریت زمان، هزینه، کیفیت، ائتلاف، هدف، ریسک، ارتباطات، تدارکات ومنابع انسانی را از جمله مقولاتی دانستند که می‌تواند مدیریت شهری را به سمت ایجاد شهری پایدار سوق دهد.

در بین مطالعات انجام شده خارجی می‌توان از راجندرا ادهیکاری⁶(2011) نام برد که در مطالعه‌ای از رضایتمندی ساکنان شهر بهاراتپور از خدمات شهرداری بهاراتپور به این نتیجه رسیدند که رضایتمندی از خدمات شهری به عوامل اجتماعی و اقتصادی و جمعیت شناختی وابسته است و تاثیر قابل توجهی در رضایت شهروندان دارند(راجندرا ادهیکاری ،2444). دنیز آکگول⁷ (2012)، در اندازه‌گیری میزان رضایت شهروندان از خدمات ارائه شده بوسیله شهرداری نمونه موردی: شهرداری «کریشایرچین» با هدف اندازه‌گیری سطح  رضایتمندی شهروندان از شهرداری کریشایرچین به این نتیجه رسید که میزان  رضایتمندی از خدمات شهرداری با توجه به منطقه‌ی زندگی افراد و نگرش عمومی، نسبت به شهرداری منفی است(دنیز آکگول 2012: 62). همچنین یی‌نینگو و‌کیوجین(2016)⁸ در بررسی رابطه پنهان میان مشارکت شهروندی، رضایتمندی و عملکرد عمومی که به مطالعه موردی شهر سانفرانسیسکو اختصاص داشت، نشان داد که بین سطح بالای مشارکت شهروندان و رضایتمندی شهروندان رابطه مثبتی وجود دارد. این رابطه مثبت واسطه‌ای جهت سنجش عملکرد شهرداری ها در ارائه خدمات عمومی می باشد. مشارکت فعال شهروندان می تواند دولت محلی را به انجام خدمات عمومی وادار کند و همچنین اجرای خدمات عمومی رابطه مثبتی با رضایتمندی شهروندان دارد. (ویی نینگو و کیوجین،2016: 16). لیانگ ما(2016) نیز در مطالعه ای با عنوان مدیریت عملکرد دولت و  رضایتمندی شهروندان، مطالعه شهرداری های چین با هدف سنجش داده ها و مدل های چند سطحی برای آنالیز اثرات چندگانه مدیریت عملکرد روی رضایت شهروندان ، نتایج نشان داد که مدیریت عملکرد تاثیر مثبتی روی  رضایتمندی شهروندان دارد. بعلاوه مشارکت شهروندان، بازخورد عملکرد،جوابگویی و آزادی اطلاعات با رضایت شهروندان در طول بعدهای متفاوت عملکرد رابطه مثبت متفاوتی دارد.( لیانگ ما،2016). اگال⁹(2012)، تایید کرد که میزان رضایتمندي از خدمات ارائه شده توسط شهرداري رابطه مستقیمی با جنسیت، تحصیلات، وضعیت تاهل و سطح درآمد دارد و میزان کل رضایتمندي در بین شهروندان در سطح پایینی قرار دارد. گوتیرز و همکاران(2009)¹⁰، در بررسی رضایت شهروندان از کیفیت خدمات و اعتبار دولت محلی شهرداري با در نظر گرفتن پنج متغیر ویژگیهاي فنی، عملکردي، تصویر پنهان، کیفیت و اعتبار به این نتیجه رسیدند که رضایت ساکنان منطقه کاستیلاي لئون اسپانیا ارتباط مستقیمی با کیفیت و اعتبار دارد .

 

یافته های تحقیق

بررسی‌های انجام شده از پروژه‌های عمرانی و معماری شهر گرگان که با اظهار نظر متخصصان رشته‌های عمران و معماری و شهرسازی همراه بود و مجموع نخبگان به 210 مورد می‌رسید که 165 نفر از آنها دارای تخصص رشته عمران و معماری بودند و 45 نفر نیز در رشته شهرسازی تخصص داشتند. بررسی‌ها با این مفروضات آغاز شد:

1-       میزان رضایتمندی متخصصان شهرسازی در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده توسط شهرداری در زمینه شهرسازی مطلوب و عملکرد بهینه .

2-       میزان رضایتمندی متخصصان عمران و معماری در ارتباط با خط مشی اتخاذ شده توسط شهرداری در زمینه عمران و معماری مطلوب و عملکرد بهینه .

 

 

 

 

جدول(1) میانگین ،انحراف معیار و خطای میانگین شاخص های شهرسازی

شاخص های شهرسازی	میانگین	انحراف معیار	خطای میانگین
رضایتمندی از سیاستگذاری ، برنامه ریزی ، هماهنگی و نظارت بر امور خدمات شهری	1/3	02/1	07/0
رضایتمندی از طرح های فضاسازی مناسب جهت معابر و پارک ها و وسائط نقلیه و اماکن عمومی متعلق به شهرداری و شیوه جدید و متنوع تبلیغات عمومی	2/3	03/1	07/0
رضایتمندی از نظارت بر حسن انتظام امور انهار و مسیل های شهری و هماهنگی در جهت آماده سازی و استفاده بهینه از آن ها	2/3	3/1	05/0
رضایتمندی از بهسازی فضاهای شهری در جهت نیل به بافت مطلوب شهری	2/1	4/1	06/0
رضایتمندی از آذین‌بندی و چراغانی در ارتباط با برگزاری اعیاد و جشن های مذهبی و میهمانی و نظارت در حسن اجرای آن ها توسط مناطق و واحدهای اجرایی	1/4	8/1	06/0

 

جدول (1) به بررسی میزان رضایتمندی متخصصان شهرسازی با خط مشی سیاست‌های ‌اتخاذ شده توسط شهرداری در زمینه شهرسازی مطلوب و عملکرد بهینه، تدوین شده­ است. همانطور که مشاهده می‌گردد میانگین رضایتمندی از سیاستگذاری ، برنامه ریزی ، هماهنگی و نظارت بر امور خدمات شهری 1/3 ، در ارتباط با طرح‌های لازم در زمینه فضاسازی مناسب جهت معابر و پارک ها و وسائط نقلیه و اماکن عمومی متعلق به شهرداری و شیوه های جدید و متنوع تبلیغات عمومی 3/2، نظارت بر حسن انتظام امور انهار و مسیل‌های شهری و هماهنگی در جهت آماده سازی و استفاده بهینه 2/3 ، بهسازی فضاهای شهری در جهت نیل به بافت مطلوب شهری2/1 و همچنین میانگین رضایتمندی از طرح های آذین بندی و چراغانی در ارتباط با برگزاری اعیاد و جشن های مذهبی و میهمانی و نظارت در حسن اجرای آنها توسط مناطق شهرداری و واحدهای اجرایی 1/4 است.

جدول(2) میانگین ،انحراف معیار و خطای میانگین شاخص های عمران و معماری

شاخص ها	میانگین	انحراف معیار	خطای میانگین
عمران و معماری
رضایتمندی از تقاطع غیر همسطح گلشهر	2/2	2/1	07/0
رضایتمندی از پل های عابر پیاده مکانیزه(اسانسور و پله برقی)تندیس و راه آهن	5/4	3/1	07/0
رضایتمندی از تقاطع غیر همسطح بهارستان	5/3	7/1	05/0
رضایتمندی از زیر گذر میدان معلم	4/3	1/1	06/0
رضایتمندی از تقاطع غیر همسطح صیاد شیرازی	1/2	3/1	06/0
رضایتمندی از پارک خطی گلها	9/2	4/1	05/0
رضایتمندی از پارک خطی کاوش	3/3	2/1	07/0
رضایتمندی از پیاده راه پارک النگدره	2/4	2/1	07/0

 

جدول(2) آماره‌های میزان رضایتمندی متخصصان عمران و معماری در ارتباط با خط سیاست‌های اعمال شده توسط شهرداری در زمینه پروژه های عمران و معماری مطلوب و عملکرد بهینه، تدوین شده است. بیشترین میانگین رضایتمندی از رضایتمندی از پل های عابر پیاده مکانیزه (اسانسور و پله برقی)تندیس و راه آهن با میانگین 5/4 تعیین شده است.  پروژه‌ی تقاطع غیر همسطح گلشهر 2/2 است و میانگین رضایتمندی از پروژه تقاطع غیرهمسطح بهارستان 5/3 است. میانگین رضایتمندی در ارتباط با پروژه زیر گذر در میدان معلم 4/3 است. میانگین رضایت از تقاطع غیر همسطح در صیاد شیرازی 7/3 است. رضایتمندی متخصصان از پارک خطی گلها 9/4 و پارک خطی کاوش3/3 است و میانگین رضایتمندی پیاده ‌راه پارک النگدره 2/4 است

-       آزمون فرضیات

فرضیه اول مبتنی بر این است که بین رضایتمندی متخصصان شهرسازی و سیاستگذاری شهرداری در شهرسازی رابطه معناداري وجود دارد. همانطور که در جدول(3) آمده است،. مقدار آماری آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر رضایتمندی متخصصان شهرسازی و خط مشی شهرداری در امر شهرسازی 849/0 می‌باشد که این نشان‌دهنده همبستگی مثبت بین این دو متغیر است. مقدار احتمال (P-Value) آن کمتر از سطح خطای01 /0 است. یعنی در سطح معناداری 99/0 وجود همبستگی بین این دو متغیر تأیید می‌شود .

جدول(3) آزمون فرضیه اول

متغیر مستقل	متغیر وابسته: رضایتمندی		تعداد نمونه	نتیجه آزمون همبستگی-پذیرش فرضیه
	مقدار آزمون همبستگی	Sig.
خط مشی در ارتباط با شهرسازی	849/0	0.000	35	H1

 

فرضیه دوم مبتنی بر این است که بین نگرش رضایتمندانه متخصصان عمران و معماری و سیاست اتخاذ شده شهرداری در خصوص پروژه های عمرانی و معماری رابطه معناداري وجود دارد. همانطور که در جدول زیر آمده است، مقدار آماری آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بین دو متغیر رضایتمندی متخصصان(عمران و معماری) و خط مشی شهرداری(پروژه های عمرانی) 623/0می‌باشد که این نشان‌دهنده همبستگی مثبت بین این دو متغیر است. مقدار احتمال (P-Value) آن کمتر از سطح خطای01 /0 است. یعنی در سطح معناداری 99/0 وجود همبستگی بین این دو متغیر تأیید می‌شود که گویای پذیرش فرض H1 و رد فرض صفر است.

 

جدول آزمون فرضیه دوم

متغیر مستقل	متغیر وابسته: رضایتمندی		تعداد نمونه	نتیجه آزمون همبستگی- پذیرش فرضیه
	مقدار آزمون همبستگی	Sig.
خط مشی در ارتباط با پروژه های عمرانی	623/0	0.000	165	H1

 

در رابطه با فرضیه اول باید اذعان داشت که نتایج مطالعات حاضر با نتایج مطالعات آنامرادنژاد، زارع، قاسمپور(1396) در شهر بابلسر و کریم‌زاده، دهواری و زارع (1396) در شهر سراوان، همچنین با مطالعات جعفری(1395) که نشان داد معاونت حمل و نقل و عمرانی دارای بیشترین  رضایتمندی شهروندان قائمشهر است، منطبق می‌باشد و حتی میزان رضایتمندی در شهرگرگان بیش از شهرهای مذکور است و نتایج تحقیق رستمی؛ امان‌پور؛ کرمی؛رام‌نژاد(1394) که نشان ‌داد که شاخص فنی و عمرانی بیش‌ترین میزان رضایتمندی را دارا است، انطباق بیشتری دارد. همچنین هدایت، علمی(1391) عملکرد شهرداری را در بخش عمرانی خوب دانسته اما لازم است که مانند شایانفر و همکاران(1389) به موضوع زمان اجرای پروژه‌های عمرانی شهر توجه کرد. زیرا بعلت پیچیدگی و زمان بر بودن هر پروژه می‌تواند موجبات نارضایتی را فراهم کند.

در رابطه با فرضیه دوم نیز می‌توان انطباقی بین مطالعات دنیز آکگول (2012)، در باب رضایتمندی از خدمات شهرداری «کریشایرچین» که بیانگر نگرش منفی نسبت به شهرداری است انطباق وجود ندارد همچنین مشارکت فعال شهروندان می تواند دولت محلی را به انجام خدمات عمومی وادار کند و همچنین اجرای خدمات عمومی رابطه مثبتی با  رضایتمندی شهروندان دارد. ضمن آن که اگال (2012)، نیز تایید کرد که میزان رضایتمندي از خدمات ارائه شده توسط شهرداري رابطه مستقیمی با جنسیت، تحصیلات، وضعیت تاهل و سطح درآمد دارد و میزان کل رضایتمندي در بین شهروندان در سطح پایینی قرار دارد، که متغیرهای دموگرافیک در این بررسی مطمح نظر نبوده است. گوتیرز و همکاران(2009) نیز به ارتباط مستقیم با کیفیت و اعتبار دارد .

 

نتیجه گیری :

مطلوبیت عملکرد شهری همواره مورد توجه شوراهای شهر و شهرداری است که با نام حکمرانی خوب نیز مورد توجه کانونهای تفکر است. نخبگان و متخصصان عمران، معماری و شهرسازی گاهی نگاه متفاوتی از دست اندرکاران و کانونهای تفکر به اقدامات عمرانی دارند، آنها به نوعی بازتاب دیدگاه جامعه را بر حسب رضایتمندی انعکاس می‌دهند. اگر رضایتمندي را احساسات خوشایند یا ناخوشایند شخص تلقی شود که از مقایسه عملکرد ذهنی و يا از قیاس با انتظارات او ناشی می‌شود، تعریف کرد یا به عنوان مفهومی برخاسته از نظریه‌های انگیزش و نیازها در روانشناسی در نظر گرفت که تمام زمینه‌ها و ابعاد زندگی را در بر می‌گیرد. بر این اساس در نظام شهری رضایتمندی در نظام شهری با سرزندگی اجتماعی مربوط می‌شود و ضروری است در هر بخش از سیاستگذاری نظام شهری به سرزندگی اجتماعی که سطح رضایتمندی ساکنان را افزایش می­دهد را مد نظر قرار داد..

-       آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بیانگر رضایتمندی متخصصان شهرسازی و سیاست‌های شهرداری در زمینه شهرسازی است، اما رضایتمندی در بالاترین سطح به طرح‌های آذین‌بندی و چراغانی و در سطوح میانه به حسن انتظام امور انهار و مسیل‌های شهری و برنامه ریزی، هماهنگی و نظارت بر امور خدمات شهری است و در سطح پایین به فضاسازی مناسب جهت معابر و پارک ها و وسائط نقلیه و اماکن عمومی حد ضعیفی است.

-       آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن بیانگر رضایتمندی متخصصان عمران و معماری از پروژه‌های عمرانی و معماری شهری است، اما میزان رضایتمندی در بالاترین حد به پل های عابر پیاده مکانیزه اسانسور و پله برقی تندیس و راه آهن و پیاده ‌راه پارک النگدره است در حد متوسط به پروژه تقاطع غیر همسطح بهارستان، پروژه زیرگذر میدان معلم و پارک خطی گلها و کاوش است و رضایت در پایین ترین سطوح به تقاطع غیر همسطح در صیاد شیرازی 1/2 است.

 

منابع

-       احمدی،عاطفه و موحد علی و شجاعیان، علی (1390)، ارائه الگوی بهینه مکان یابی فضای سبز شهری با استفاده از GIS و روش AHP ، فصلنامه جغرافیایی آمایش محیط، شماره 15.

-       آل شيخ، علي اصغر، ياسر ابراهيميان قاجاري4رضا حسنوی، مهدي مديري، مرتضی عباسی (1393) مدلسازي آسيب پذيري ساختمان هاي شهري با استفاده از روش شهرهای دلفی و تحليل سلسله مراتبی در محيط GIS (مطالعه موردي: منطقه 6 تهران)

-       خستو، مريم و سعيدي رضواني، نويد( 1389)، عوامل موثر بر سرزندگي فضاهاي شهري «خلق يك فضاي شهري سرزنده با تكيه بر مفهوم مركز خريد پياده»، نشريه هويت شهر، سال چهارم،شماره 6، 63-74.

-       دانشنامۀ سیاست‌گذاری عمومی آکسفورد. 1393. ویراستۀ مایکل مورن، مارتین رین و روبرت گودوین. ترجمۀ محمد صفار. به سفارش مرکز مطالعات سیاست‌گذاری عمومی دانشگاه تهران. تهران: انتشارات میزان.

-       رجب‌صلاحی ,حسین (1381) ساختار حکومت محلی ،مدیریت شهري و شهرداري ،برنامه ریزي و مدیریت شهري ،مسایل نظري و چالش هاي تجربی ،انتشارات سازمان شهرداري هاي کشور ،تهران

-       رفیع پور ،سعید و داداش پور ،هاشم و رحمانی ،مریم و هادوي ،فرامرز )1389 (ارزیابی اثربخشیعملکرد شهرداري قاین از دیدگاه شهروندان ،فصلنامه مدیریت شهري ،شماره 26

-       صفري،سعید (1389)استراتژي RFIDبه عنوان ابزاري موثر در بهبود عملکرد سازمان :با تاکید بر مدیریت زنجیره تامین ،چهارمین کنفرانس ملی مدیریت عملکرد ،تهران :دانشگاه تهران ،29و 30اردیبهشت

-       صفوی،سید علیرضا،شایانفر،محسنعلی،نصرآزادانی،سید مسعودريالاشتهاردیان،احسان اله(1389 )بررسی علل تاخیر زمان اجرای پروژه های عمرانی شهری با توجه به عوامل پروژه، تهران: ششمین کنفرانس بین المللی مدیریت پروژه

-       عبداللهی، پورحقیقی ابوالفضل و بزی، خدارحم،(1390)،تحلیل پراکنش مکان خدمات شهری بر مبنای خواست مردم، مجله جغرافیا و برنامه ریزی محیطی، سال 24، شماره 1،اصفهان: دانشگاه اصفهان: صص202-185

-       فرامرزی، آلما؛ سلاجقه، سنجر؛ صیادی، سعید؛(1397) طراحی مدل یکپارچه شاخص‌های خط‌مشی‌گذاری فرهنگی در شهرداری‌های کلان‌شهرهای جمهوری اسلامی؛ بهار 1397 - شماره33 علمی-پژوهشی (وزارت علوم) صفحه - از 19 تا 44)

-       کاظمی، ع. (1379). مدیریت سیاسی و خط­مشی دولتی. تهران: دفتر نشر فرهنگ اسلامی. چاپ اول.

-       نهیبی، سارا، حسن دخت، مریم سادات، (1393)، بررسی تاثیر فضای سبز شهری بر ارتقای کیفیت زندگی شهری مطالعه موردی محله شیان، پایداری، توسعه و محیط زیست، دوره اول، شماره 1، صص 51-70.

-       واعظی، رضا؛ چگین، میثم؛ اصلی پور، حسین؛(1397) چالش‌های سیاست‌گذاری در حوزه گردشگری سلامت ایران مبتنی بر رویکرد تحلیل مضمون، مجله: مطالعات مدیریت گردشگری » بهار 1397 - شماره 41 علمی-پژوهشی/ISC ‏(40 صفحه - از 1 تا 40)

-       وطن خواه،رضا(1382)،بررسی علل تاخیر پروژه های عمرانی(پروژه های سازمان نوسازی مدارس)پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران: دانشگاه تربیت مدرس

 

 

 

 

-       منابع انگلیسی

-        Adhikary, Rajendre, (2011), Citizens Satisfaction with Municipal services: A case of Bharat pur Municipality, Chit wan, Nepal, Master in public policy and Governance program Department of General and Continuing Education North South University, Bangladesh.

-        Akgul, Deniz, (2012) Measuring the satisfaction of citizens for the services given by themunicipality: the case of Kirsehirn municipality, Social and Behavioral Sciences 62:2. 555 –560

-       Akgul. Deniz (2012), Mcasuring the satifaction of citizens for the services given by municipality. The caseof kirsehir municipality proccdia-social and B ehavioural science, 62: 555

-       Ehrhardt, J. et al. (2000) Stability of lifesatisfaction over Analysis of change in ranks in a national population, Journal of Happiness Studies, 1. PP. 177–205

-       Gutiérrez Rodriguez, PVazquez Burguete, JVaughan, R& Edwards, J(2009) The Transformation of Municipal Services: towards Quality in the Public Sector, SpainHelsinki,Finland

-       Handbook of Public Policy. 2006. Peters, guy, Jon Pierre (edits). Sage Publication. p 6.

-       Marans, R. W (2003) Understanding environmental quality through quality of life studies DAS and its use of subjective and objective indicators, Landscape and Urban Planing, vol,65, PP. 73–8

-       Pennington, Mark. Aug. 2016. “Freedom, Regulation, and Public Policy”. The Oxford Handbook of Freedom.

-       Schumacher ,Lee , PE. Quantifying and Apportioning Delay on Construction projects. Cost Engineering 37,no.2 (February 1995

 

 

 

1

 

---

[1]  . Ehrhardt, J. et al.

[2]  . Marans,

[3]  Peters, guy, Jon Pierre

[4]  . Pennington, Mark. Aug. 2016.

[5]  . Schumacher ,Lee

[6]  . Adhikary, Rajendre, (2011)

[7]  . Akgul. Deniz (2012)

[8]  . Liang Ma,(2016)

[9]  . Akgul, Deniz, (2012)

[10]  . Gutiérrez Rodriguez, PVazquez Burguete, JVaughan, R& Edwards, J(2009)

---