مقایسه گفتمان اخوان المسلمین و داعش از اسلام سیاسی و تاثیرآن بر تحولات خاورمیانه
الموضوعات : فصلنامه مطالعات سیاسی
سید عباس حسینی
1
(دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران.)
سعید اسلامی
2
(دانشیار گروه علوم سیاسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران)
انوش جعفری
3
(استادیار گروه روابط بین الملل، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران)
الکلمات المفتاحية: خاورمیانه, داعش, اسلام سیاسی, اخوان المسلمین,
ملخص المقالة :
خاورمیانه ازجمله‌پرکشمکش‌ترین ناحیه جهان، از لحاظ اهمیت استراتژیکی و اقتصادی ویکی از عمده‌ترین مراکز نفوذ ابرقدرت‌ها قلمداد می‌گردد. با توجه به تنش‌های ناشی از گرایش‌های اخوان-المسلمین و همچنین با وصف قدرت‌بابی داعش و عوارض جنگ‌های توسعه‌یافته آن که سبب ظهور مناسبات نوین قدرت در این منطقه شد، لزوم شناخت صحیح مبتنی بر واقعیت این گروه و بررسی صحیح مساله برای دست‌یابی به راه‌حلی جهت برون‌رفت از بحران خاورمیانه ضروری می‌نماید. از این‌رو هدف اصلی مقاله حاضر مقایسه اسلام سیاسی متاثر از اخوان‌المسلمین و داعش درخاورمیانه می‌باشد. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و با توجه به ماهیت نظری آن، کیفی مبتنی‌بر رویکرد توصیفی- تحلیلی بوده که در آن با بهره‌گیری از نظریه تحلیل گفتمان سیاسی به بررسی و واکاوی موضوع پرداخته شده است. در این پژوهش چنین نتیجه‌گیری شد که، اسلام سیاسی داعش، دستورالعمل سیاسی، متکی برجهاد بوده، لیکن اسلام سیاسی اخوان‌المسلمین از گفتمان احیاء جنبش خلافت و حکومت اسلامی به تدریج به گفتمان دموکراتیک و سکولار و از حیث عمل سیاسی از آرمان‌گرایی به عمل‌گرایی تحول یافته است. تاسیس دولت- ملت‌های نو نتیجه واکاوی آینده اسلام سیاسی در خاورمیانه می باشد. همچنین گفتمان سیاسی داعش از اسلام سیاسی شامل سلفی‌گری، با تکیه برمفاهیمی چون شریعت، رهبری، جهاد، بازگشت به سلف و تقابل با سکولاریسم برای ایجاد هویت‌های به ظاهر مقاوم درخاورمیانه است وگفتمان سیاسی اخوان نقش مهمی در تحریک و ساماندهی گروه‌های سنی به خصوص سنی‌های فعال در جریان سلفی ضد دولت مرکزی این کشور و دامن زدن به بحران خاورمیانه ایفای نقش نموده است.
_||_
