بررسی نظریه احترام به عنوان مبنای مسئولیت مدنی دفتر خدمات گردشگری
الموضوعات : فقه و مبانی حقوق اسلامی
احمد نظری
1
,
سید مهدی میرداداشی
2
,
علی رضا شمشیری
3
1 - دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی ، قم، ایران.
2 - دانشیار گروه حقوق خصوصی ، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.
3 - استادیار گروه حقوق خصوصی ، واحد تهران مرکز،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
الکلمات المفتاحية: مبنای مسئولیت مدنی, تقصیر, احترام, گردشگری, خدمات گردشگری,
ملخص المقالة :
صنعت گردشگری یکی از صنایع درآمدزا و غیروابسته به نفت است و هر روزه در جهان رونق بیشتری پیدا میکند. متناسب با این پیشرفت، لازم است مباحث حقوقی مرتبط با صنعت گردشگری، مخصوصاً بحث مسئولیت مدنی نیز مورد بحث و بررسی بیشتر قرار گیرد. ایراد صدمه بدنی و مالی برای مسافر، نرسیدن مسافر به اهداف خود از مسافرت و مسایلی دیگر ممکن است مسئولیتهای مدنی برای دفاتر خدمات گردشگری به وجود آورد. هدف این مقاله پژوهش در خصوص امکان سنجی نظریه احترام به عنوان مبنای مسئولیت مدنی دفتر خدمات گردشگری است. این مقاله با توجه به ظرفیتهای حقوقی و فقهی در حقوق ایران نظریه احترام را به عنوان مبنای مسئولیت مدنی دفاتر خدمات گردشگری مناسب دانسته است. مقاله حاضر به صورت نظری انجام شد و روش کار در این مقاله توصیفی و تحلیلی و تطبیقی بود. روش گردآوری اطلاعات نیز در این مقاله کتابخانه ای و ابزار گردآوری اطلاعات، فیشبرداری و ترجمه بود.
منابع
منابع فارسی
آخوند خراسانی، محمد کاظم(1406ق). حاشیه مکاسب. تهران: انتشارات وزارت ارشاد اسلامی.
آقاغلامی کرزانی، علی(1383). مسئولیت مدنی مؤسسات جهانگردی و گردشگری پایان نامه¬ی کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
ارسطا، محمد جواد؛ ممی زاده، مهدی(1397). مسئولیت مدنی ناشی از تقنین، پژوهشنامه حقوق اسلامی 19 ، (2)، ص. 319-342.
اصفهانی، محمد حسین(1418ق). حاشية كتاب المكاسب، جلد 1، قم: أنوار الهدى.
انصاری، علی؛ مبیِّن، حجت(1390). نظریه قابلیت استناد در حقوق مسئولیت مدنی، مطالعه تطبیقی در فقه امامیه و حقوق فرانسه، مجله پژوهش¬های حقوق تطبیقی 15، (1) ، ص. 21-1.
انصاری، مرتضی(1424ق). کتاب المکاسب، جلد 3، قم: انتشارات مجمع الفکر الاسلامی.
بابایی فینی، ام السلمه(1394). مقایسه قوانین و مقررات گردشگری جمهوری اسلامی ایران با کشورهای توسعه یافته، مجله برنامه ریزی و توسعه گردشگری 4، (15)، صص. 44-26.
بادینی، حسن؛ شعبانی کندسری، هادی؛ و رادپرور، سجاد(1391). مسؤولیت مح، مبانی و مصادیق، مجله مطالعات حقوق تطبیقی 3 ، (1)، صص. 19-36.
بادینی، حسن؛ عباسی، سمیه(1397). بررسی کارایی مسئولیت محض از دیدگاه تحلیل اقتصادی حقوق، مجله حقوق تطبیقی 5، شماره 1، 3-24.
باريکلو، علي رضا(1387). مسئوليت مدني. تهران: نشر ميزان.
بحرالعلوم، محمد تقی(1403ق). بلغه الفقیه، ج1، تهران: منشورات مکتبه الصادق.
بحرانی(آل عصفور)، وسف ابن احمد بن ابراهیم(1405ق). الحدائق الناظره فی احکام العتره الطاهره، ج 18. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
بهرامی احمدی، حمید(1388). مسئولیت مدنی. تهران: انتشارات میزان.
تنک، آندره(1398). مبانی و اصول مسئولیت مدنی از دیدگاه حقوق تطبیقی. ترجمه سید حسین صفایی و سید احسان حسینی. تهران: شرکت سهامی انتشار.
جعفری لنگرودی، محمد جعفر (1378). مبسوط در ترمینولوژی حقوق ج 1. تهران: انتشارات گنج دانش.
حسینی، سید محمد عارف(1398). قرآن و فقه گردشگری، دو فصلنامه تخصصی اندیشه¬های قرآنی 8، (1)، 120-103.
حسینی خامنه ای، سید علی(1388). درس خارج فقه. https://farsi.khamenei.ir/page?id=7100
حسینی مراغی، میر عبدالفتاح (1417 ق). العناوین. قم: جامعه المدرسین.
حسيني‌نژاد، حسينقلي(1389). مسئوليت مدني. تهران: انتشارات مجد.
حکمت نيا، محمود(1386). مسئوليت مدني در فقه اماميه(مباني و ساختار). چاپ اول. تهران: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي.
حکیمیان، علی محمد(1391). قاعده احترام، مبنای مسئولیت مدنی مسلمانان نسبت به یکدیگر. مجله حقوق اسلامی 9، شماره (33)، صص. 71-37.
حلی، حسن ابن یوسف بین مطهر(1420). تحریر الاحکام الشریعه علی مذهب الامامیه، ج3 و 4. قم: موسسه امام صادق علیه السلام.
موسوی خمینی، سید روح الله (1382 ه.ق). تهذیب الاصول. جلد 3، تقریر جعفر سبحانی. قم: انتشارات اسماعیلیون.
خویی، سید ابوالقاسم، محاظرات فی فقه الجعفری(1408ق). تقریرسید علی هاشمی شاهرودی، قم: دارالکتب الاسلامی.
خویی، سید ابوالقاسم(1412ق). مصباح الفقاهه، تقریر محمد علی توحیدی، قم: نشر داوری.
راسا، میشل- لور(1375). مسئولیت مدنی، ترجمه دکتر محمد اشتری، چاپ اول، تهران: نشر حقوقدان.
روحانی قمی، سید محمد صادق(1435ق). فقه الصادق علیه السلام، ج 36. قم: آیین دانش.
روحانی، سید محمد صادق(1412ق). فقه الصادق. قم: دار الکتاب.
روحانی، سید محمد صادق(1429ق). منهاج الفقاهه، ج 3، قم: انوارالهدی.
زنجانی، سید محمد جواد(1401). درس خارج فقه، https://mfeb.ir/home/?p=19739
ساعی، محمد هادی، و ثقفی، مریم(1392). بررسی تطبیقی مسئولیت مدنی وکیل و موکل در وکالت مخفی در نظام حقوقی ایران و انگلیس، دو فصلنامه حقوق تطبیقی، (25) ، ص. 85-106.
سالک، شمیم، و پیروزی، پژمان(1392). مسئولیت مدنی بیمارستانها، مجله تحقیقات حقوقی بین المللی 6، (22)، ، ص. 55-27.
سعادت مصطفوی، سید مصطفی، و پایکاری، محمد(1396). نگرشی جدید به مبانی مسئولیت مدنی در حقوق ایران و فقه امامیه، دو فصلنامه آموزه¬های حقوقی گواه 3، (1)، 185-159.
سیستانی، علی، و نامشخص(1414ق). قاعدة لا ضرر و لا ضرار (سیستانی)، ۱ جلدی، قم: مکتب آية الله العظمی السيد السيستاني.
شمشیری، علیرضا، حاجی نوری، غلامرضا، سکوتی نسیمی، رضا، و نوجوان، علیرضا(1397). بررسی تطبیقی دادگاه صالح و قانون حاکم بر مسئولیت مدنی ناشی از حوادث هسته‌ای در اسناد بین‌المللی، حقوق ژاپن و ایران، مجله مطالعات حقوق تطبیقی 9، (1) ، ص.231-255.
شید، بابک(1391). مسئولیت مدنی متصدی حمل و نقل دریایی مواد خطرناک، مجله تحقیقات حقوقی بین المللی 5، (18)، ص. 112-85.
صالحی مازندرانی، محمد(1394). مطالعه تطبیقی مبنا و ماهیت مسئولیت مدنی دولت، دو فصلنامه حقوق تطبیقی 2، (1)، ص. 147-167.
صدر، سید محمد(1420ق). ما وراء الفقه. بیروت: انتشارات دارالاضواء.
صدوق، محمد(1413ق). من لایحضره الفقیه. قم: جامعه المدرسین.
صفایی، سید حسین، رحیمی، جبیب اله(1401). مسئولیت مدنی (الزامات خارج از قرارداد). جلد اول، قواعد عمومی. تهران: انتشارات سمت.
صفایی، سید حسین، و اورک بختیاری، حسنعلی(1393). مبنای مسئولیت بیمه گر حوادث خودرو در مقایسه با حقوق انگلیس، دو فصلنامه حقوق تطبیقی 1، (1)، ص. 67-88.
صوف باف، محمد(1384). بررسی فقهی و حقوقی توریسم، پایان نامه¬ی کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی تهران مرکزی.
طباطبایی یزدی، سید محمد(1419ق). العروه الوثقی فی ما تعم به البلوی، ج 5. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
طباطبائی حکیم، سید محسن(1416ق). مستمسک العروه الوثقی. قم: موسسه دارالتفسیر.
طباطبائی قمی، سید تقی سید تقی(1425ق). هدایه الاعلام الی مدارک شرایطع الاحکام، قم: انتشارات محلاتی.
طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن(1417ق). کتاب الخلاف. قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عاملی (شهید ثانی)، زین الدین ابن علی(1413ق). مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام. قم: موسسه المعارف الاسلامیه.
عاملی (شهید ثانی)، زین الدین ابن علی (1410 ق). الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه. قم: کتاب فروشی داوری.
عاملی (شهید اول)، محمد ابن مکی(1417ق). الدروس الشرعیه فی فقه الامامیه. قم: دفتر انتشارات اسلامی، وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
عباسیان، الناز، و عباسلو، بختیار(1395). مسئولیت های مدنی داور، مجله تحقیقات حقوقی تطبیقی ایران و بین المللی، (31) ، ص.116-136.
غروی نائینی، محمد حسین(1424ق). منیه الطالب فی شرح المکاسب. جلد 1. قم: موسسه نشر اسلامی.
غفاری، علی‌‌اکبر، کلینی، محمد بن یعقوب و آخوندی، محمد، الکافي، ج 7 و2. تهران: دار الکتب الإسلامیة، 1376.
فاضل لنکرانی، محمد جواد(1388)، تقریرات درس خارج فقه، .https://fazellankarani.com/persian/lessons/3
قائمی خرق، سید محسن؛ آقایی نژاد، سمیه(1396). مبانی فقهی و حقوقی گردشگری در تکاپوی الگوی اسلامی پیشرفت. تهران: انتشارات خرسندی.
کاتوزيان، ناصر(1401). الزامهاي خارج از قرارداد، مسئوليت مدني. ج1. تهران: انتشارات گنج دانش.
کلانتری، علی(1376). فقه و صنعت جهانگردی، مجله کاوشی نو در فقه، (14)، ensani.ir/fa/article/60445
مامقاني، محمد حسن بن عبدالله (1361ق). غايه الآمال في شرح المكاسب. قم: مجمع الذخائر الاسلاميه.
محقق حلی، جعفربن حسن(1408). شرایع الاسلام فی شرح الاحلال و الحرام، جلد 4، قم: انتشارات مؤسسه مطبوعاتی اسماعیلیان.
محقق داماد، سید مصطفی(1387). قواعد فـقه، بخش مدني. تهران: نشرعلوم اسلامي.
محمدی، سید لونا؛ کرم زاده، پریا(1399). مسئولیت مدنی و کیفری پزشک در مقابل بیمار در حقوق ایران و فرانسه. مجله تحقیقات حقوقی بین المللی 13، (49). ص. 385-369.
مروج جزایری، سید محمد جعفر(1416ق). هدی الطالب فی شرح المکاسب، ج3. قم: دارالکتاب.
مصطفوی، سید محمد کاظم(1421ق). القواعد. قم: موسسه نشر اسلامی.
مکارم شیرازی، ناصر(1370). القواعد الفقهیه. قم: انتشارات مدرسه الامام على بن ابى طالب (ع).
مکارم شیرازی، ناصر(1425ق). انوار الفقاهه (کتاب البیع). قم: مدرسه الامام على بن ابى طالب (ع).
مکارم شیرازی، ناصر(1392). با همکاری جمعی از اساتید و محققان حوزه علمیه قم، دائره المعارف فقه مقارن، انتشارات امام علی ابن ابیطالب (ع).
مکارم¬شیرازی، ناصر، قواعد مهم فقهی، جلد 2، https://cdn.makarem.ir//Publications/pdf/GHavaedMohemFeghhi02.PDF.
موسوی خمینی، سید روح الله(1392). کتاب البیع، جلد اول، تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (ره).
موسوی قزوینی، سید علی(1419ق). رساله قاعده ما یضمن بصحیحه یضمن بفاسده، جلد 2 قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین حوزه علمیه قم.
مهتاب پور، محمد کاظم(1400). اتلاف و تسبیب مبنای مسئولیت مدنی کالاها در نظام حقوقی ایران با مطالعه تطبیقی نظامهای حقوقی فرانسه و آمریکا، مجله پژوهشنامه حقوق اسلامی 22، (2) ص.412-387
میرزای قمی، ابوالقاسم(1413ق). جامع الشتات فی اجوبه السوالات، ج2. تهران: موسسه کیهان.
نجفی، محمد حسن(1981م). جواهرالکلام فی شرح شرایع الاسلام. جلدهای مختلف، چاپ هفتم. بیروت: دار احیاء التراث العربی.
نراقی، احمد (احمد ابن محمد مهدی) (1415ق). مستندالشیعه فی احکام الشریعه، ج 15. قم: موسسه آل البیت.
نظری، احمد(1388). مسئولیت مدنی سردفتران اسناد رسمی در حقوق ایران و فرانسه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق (ع).
نوری¬همدانی،¬¬¬حسین(1391).تقریرات درس خارج فقه، جلسه 119 https://noorihamedani.ir/term/category?id=1730&sub=734
نوري، محمدعلي(1390). عقود و تعهدات قراردادي بطور کلي و الزامات بدون قرارداد از قانون مدني فرانسه. تهران: انتشارات گنج دانش.
هاشمی شاهرودی، سید محمود(1432ق). موسوعة الفقه الإسلامي المقارن. قم: موسسه دائرة المعارف فقه اسلامی بر مذهب اهل بیت (ع).
همدانی، رضا ابن محمد هادی(1420ق). حاشیه کتاب المکاسب. قم: ناشر مولف.
هوشمند فیروزآبادی، حسین(1398). ارزیابی مبانی فقهی مسئولیت مدنی، مجله آموزه های فقه مدنی 11، (19) ، 328-297.
هوشمند فیروزآبادی، حسین (1400). مسئولیت مدنی در قرآن. تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
منابع لاتین:
Bénabent, A. (1991). Droit civil, Les obligation,3e éd, Paris, Montchrestien.
Le Tourneau, P. et Cadiet, L. (2002). Droit de la responsabilité et des contrats, Paris, Dalloz.
Morandière, j. (1967). Dtoit civil. Tom 2. Paris. Dalloz. 4em ed.
Philippe, C, L. (2001). Droit de la responsabilité et des contrats. Paris. Dalloz. 4e edition.
Prosser. W, L. (1978). law of torts, west publishing Co.
Tunc, A. (1989) La responsabilité civile, paris: Economic.
