مسئولیت مدنی ناشی از فسخ قرارداد در حقوق ایران و بیع بین الملل و اصول قراردادهای بین‌المللی

الموضوعات : فقه و مبانی حقوق اسلامی

سیده سادات علوی ¹ (دانشجوی دکتری، گروه حقوق ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران)
بختیار عباسلو ² (استادیار ، گروه حقوق ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران ( نویسنده مسئول))
محمد بهمنی ³ (استادیار، گروه حقوق ، واحد تهران مرکز، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران)

تاريخ الإرسال : 19 الأربعاء , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 27 السبت , ربيع الثاني, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الإثنين , رمضان, 1445

الکلمات المفتاحية: مسئولیت مدنی, فسخ قرارداد, خیارات, انفساخ, کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا,

ملخص المقالة :

امروزه تجار در مبادلات بین‌المللی خود اغلب از عقد بیع استفاده می‌نمایند که گاهی از سوی یکی از طرفین نقض می‌گردد و به ‌ناچار برای جبران خسارت بایستی از روش‌های جبران در نظام‌های مختلف دنیا بهره برد. در این راستا جبران خسارات قراردادی به ‌صورت کامل در اغلب سیستم‌های حقوقی و اسناد بین‌المللی که شامل اصول قراردادهای اروپایی و اصول قراردادهای تجارتی بین‌المللی و همین‌طور کنوانسیون بیع بین‌المللی کالا می‌باشد مورد پذیرش قرار گرفته است، ولی در ایران همچنان از قواعد حقوقی موضوعه داخلی در مواقع لزوم استفاده می‌شود که این امر موجب چالش‌های حقوقی در این خصوص شده است. در صورت فسخ قرارداد، طرفین عقد ملزم به استرداد عوضین بوده و در برخی موارد امکان مطالبه خسارت نیز وجود دارد.بنابراین یافته‌های پژوهش حاضر نشان داد در حقوق ایران فسخ اثر قهقرایی نخواهد داشت در حالی که در کنوانسیون اثر فسخ به گذشته نیز سرایت می‌نماید و همچنین در کنوانسیون بیع بین المللی کالا و اصول قراردادهای بین‌المللی، اساساً اجرای حق فسخ منوط به امکان اعاده کالا می‌باشد لیکن در حقوق ایران چنین نیست. مضافاً آنکه شروط و تعهدات تبعی در هر دو نظام حقوقی پس از فسخ از پایداری برخوردارند و خسارت ناشی از فسخ نیز تحت شرایطی قابل مطالبه می‌باشد.

المصادر:

- اخلاقي، بهروز، امام، فرهاد،(1395). اصول قراردادهاي تجاري بين‌المللي، چاپ دوم، شهر دانش، تهران.
- امامی، سید حسن(1393). حقوق مدنی، ج 1، چاپ چهاردهم، تهران: انتشارات اسلامیه
- امینی، سید ابراهیم(1392). مطالعه تطبیقی شیوه پرداخت و تعیین ثمن در حقوق ایران، اصول قراردادهای تجاری بین المللی و کنوانسیون بیع بین المللی کالا، نشریه مطالعات حقوق تطبیقی، شماره 4: 23-39.
- بیات، فرهاد(1396). شرح جامع حقوق مدنی، تهران: انتشارات ارشد
- بابائی، ایرج(1394). نقد اصل قابلیت جبران کلیه خسارات در حقوق مسئولیت مدنی ایران، نشریه پژوهش حقوق عمومی، شماره 16: 83-45
- ثمره، روح الله و محمدی، گلناز(1396). اصول حاکم بر بیع کالا و قراردادهای بین‌المللی در حقوق ایران و بین‌الملل با تاکید بر کنوانسیون 1980وین، همایش بین‌المللی حقوق و فقه اسلامی، تهران
- داراب پور، مهراب(1394). ترجمه تفسیری بر حقوق بیع بین المللی، تهران: انتشارات گنج دانش
- رمضانی، پونه؛ مشهدی، علی(1394). آثار تسلیم مبیع در حقوق ایران و کنوانسیون بیع بین‌الملل، نخستین کنگره بین‌المللی جامع حقوق
- رمضانی نوری، محمود(1373). فرهنگ حقوقی مدنی، چاپ اول،تهران
- سماواتی، حشمت‌الله،(1396). حقوق معاملات بین‌المللی، چاپ اول، تهران: انتشارات ققنوس
- شعاریان، ابراهیم؛ رحیمی، فرشاد(1393). حقوق بیع بین المللی، تهران: انتشارات شهر دانش
- شعاریان، ابراهیم(1396). حقوق تعهدات، تهران: انتشارات شهر دانش، 1396
- صفایی، میرحسین، عادل، مرتضی، کاظمی، محمود، میرزانژاد، اکبر(1397).حقوق بیع بین‌الملل، چاپ دوّم، تهران: انتشارات دانشگاه تهران.
- فخرآبادی، مریم و سربازیان اسفندآبادی، مجید(1399). ضمانت اجراهای عدم ایفای تعهد در کنوانسیون بیع بین‌الملل، پنجمین همایش بین‌المللی فقه و حقوق، وکالت و علوم اجتماعی، همدان
- قدیریان، معصومه؛ باشکو، مظفر(1399). بررسی فسخ قرارداد در حقوق ایران با مطالعه تطبیقی با اصول قراردادهای تجاری بین‌المللی، فصلنامه پژوهش های اخلاق، شماره 1
- میرزانژاد جویباری، اکبر(1392). فسخ جزئی یا تجزیه قرارداد در کنوانسیون بیع بین المللی کالا و حقوق ایران، مجله دفتر حقوقی بین المللی، شماره 29
- Bonell, M. J. (2017). International Investment Contracts and General Contract Law: a Place for the UNIDROIT Principles of International Commercial Contracts, Available, at: www.Heinonline.org, Accessed: 2017/1/26
- Honnold. john. (2018) uniform law for international sales under the 1980 United Nations Convention, p313.2ed kluwer law international, available at,http://www.cisg.law.pace.edu /cisg/ biblio/honnold.html
- Kritzer, Albert (2021), Guide to practical applications, of the united Nation convention on contracts for the international, sale of goods.
- Lando O & Beale (2019). The Principles of European Contract Law; Prepared by the Commission on European Contract Law, Kluwer Law International, The Hague.
- Saidov, D. (2019). the present state damages under the CISG: A CriticalAssessment,Available,at:http://www.cisg.law.pace.edu/cisg/bIblio/saidov6.html,