کاربرد روش تحقیق کیفی در مطالعات فمینیستی

الموضوعات :

محمد عباس‌‌زاده ¹ , الناز اسمعیل‌پورفلاحی ² , علی بوداقی ³

1 - استادیار گروه علوم اجتماعی دانشگاه تبریز
2 - دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.
3 - 3. دانشجوی کارشناسی ارشد پژوهش علوم اجتماعی دانشگاه تبریز.

تاريخ الإرسال : 03 السبت , جمادى الثانية, 1437 تاريخ التأكيد : 03 السبت , جمادى الثانية, 1437 تاريخ الإصدار : 11 الجمعة , شعبان, 1431

الکلمات المفتاحية: روش کیفی, گروه‌های متمرکز, فمینیست,

ملخص المقالة :

درعصر حاضر، حرکت و گذار پژوهش های اجتماعی از روش های کمی و سخت به روش های کیفی و نرم انسان گرایانه و تفسیری اهمیت رویکرد کیفی را در تحقیقات اجتماعی دو چندان کرده است. روش گروه های متمرکز ازجمله روش های کیفی می باشد که ازطریق ارائه تفسیرهای مختلف و متعدد از واقعیت و ایجاد الگوهای مورد توافق حاصل می شود. در مقاله ی حاضر، محققین در صددند ضمن تشریح یکی از مهم ترین روش های پژوهش کیفی یعنی گروه های متمرکز[1] و جنبه هایی از اجراء این روش از جمله ضبط صدا، سطح دخالت مدیریت، تعداد گروه ها، تعداد جلسات و نوع سوالات، کاربرد روش یاد شده را در رویکردهای فمنیستی برجسته نمایند. با این استدلال که، در این روش، تاکید بر تعامل گروهی و ساخت معانی از طریق تعامل افراد با گروه از یک طرف و از طرف دیگر، تمرکز بر ویژگی هایی چون طبیعی بودن محیط، تاکید بر زمینه اجتماعی و غیر بهره گیرانه بودن باعث شده که روش یاد شده همسویی بیشتری با اصول اخلاقی و سیاست های فمینیست ها داشته باشد. این امر در سال های اخیر باعث استقبال بیشتر فمنیست ها از روش گروه های متمرکز شده است. چرا که از دیدگاه فمینیست ها، این روش نقش برجسته ای در به گوش رساندن صدای گروه های زنان دارد. درنهایت، روش یاد شده مثل سایر روش های تحقیق، دارای محدودیت هایی می باشد که توجه به آن ها، برای بالا بردن کیفیت تحقیق کمک خواهد کرد. به همین خاطر، در مقاله ی حاضر به این محدودیت ها هم اشاره خواهد شد.

المصادر:

آبوت. پ، و دیگری. (1380). جامعه­شناسی زنان. ترجمه: منیژه نجم­عراقی. تهران: نشر نی.

آریان، ع. (1389). معرفی روش­های کیفی، نظریه مبنایی. ماهنامه علوم اجتماعی. شماره 25.

استراس، آ، و دیگری. (1385). اصول روش تحقیق کیفی، نظریه مبنایی. ترجمه: بیوک محمدی. تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.

استربرگ، ک، ج. (1384). روش تحقیق کیفی در علوم اجتماعی. ترجمه: علی شماعی­احمدپور. یزد: انتشارات دانشگاه یزد.

آنیتا، گ. (1387). روش­شناسی گروه­های متمرکز. ترجمه: آمنه صدیقیان. به نقل از سایت:   .http://www.aramesh111.blogfa.com/8705.aspx

ببی، ا. (1388). روش­های تحقیق در علوم اجتماعی. جلد دوم. ترجمه: رضا فاضل. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه­ها، مرکز تحقیق و توسعه علوم انسانی.

بلیکی، ن. (1389). استراتژی­های پژوهش اجتماعی. مترجم: هاشم آقا بیگ­پوری. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

خسروی، ش و دیگری. (1389). گروه متمرکز: روشی در گردآوری اطلاعات. نشریه دانشکده پرستاری و مامایی دانشگاه علوم پزشکی تهران. دوره 23، شماره 68، ص 30-19.

ریتزر، ج. (1386). نظریه­های جامعه­شناسی در دوران معاصر. ترجمه: محسن ثلاثی. تهران: علمی.

زارع، میرک­آباد، ع. (1390). روش گروه­های متمرکز. به نقل از:  http://www.ayandehpajoohi.com

زارعی، ا، و دیگری. (1383). راهنمایی نظری و عملی اقدام پژوهی به زبان ساده. قم: نسیم کوثر.

ک، ر. (1376). تحقیق موردی. ترجمه: علی پارسائیان و دیگری. تهران: دفتر پژوهش­های فرهنگی. عباس­زاده، م. (1389). تاملی بر اعتبار و پایایی در تحقیقات کیفی، جامعه­شناسی کاربردی. سال بیست و سوم، شماره­ی پیاپی 45، شماره­ی 1، صص 19-43. عزمی، آ. (1387). خلاصه کاربرد روش تحقیق در مطالعات روستایی (با تاکید بر مفهوم گروه­های کانونی). مسکن و انقلاب، مشارکت و پژوهش روستایی. محسنی، م، و دیگری. (1378). وضعیت تحقیقات اجتماعی- فرهنگی در ایران. تهران: رسانش.

میرزایی، خ. (1388). پژوهش، پژوهشگری و پژوهشنامه نویسی. تهران: انتشارات جامعه­شناسان.

Chege,Fatuma. RihoSakurai. (2011). Feminist Research and Boy’s Schocling: Gender Equality and Construction of African. An IIEP evidence_ based policy forum 3-4 october: Paris.

Gibbs, Anita. (1997). Focus Groups. Departmant of Sociology. university of Surrey, Guildford Gu27xh: England.

Hess- biber, Sharilne and Leavy, Patncal. (2004). Focus Groups. Approache to Qualitative Research, Oxford university Press.

McLafferty, Isabella. (2004). Focus group interviews as a data collecting strategy. METHODOLOGICAL ISSUES IN NURSING RESEARCH. Morgan, David. (2009). Focus Groups. Annual Review of Sociology, vol.22, pp. 129-152. Peggy, Yuhabyers, Wilcox, James R. (1996).   The Journal of Business Communication. 28:l:Winter.    Stockton, Lisa. Barbvan Maris. Braz King. (2002). Using Focus Groups. The Health Cmmunication Unit at The Centere for Health Promotion Version 200. Rose, Damaris. (2001). Revisiting Feminist Research Methodologis: a Working Paper. Submitted to Status of Women Canada, Research Division, pp1-45. Wilkinson, Sue. (1999). Focus groups: A Feminist Method, psychology of women quarterly. 23, printed in the united stated of America, pp 221-224. Yuhas Byers, peggy,. Wilcox, James R. (1991). Focus Groups: A Qualitative Opportunity for Researchers The Journal of Business Communication. 28:l. pp 64-77.