عوامل تأثیرگذار بر امنیت اجتماعی شهروندان تبریز
الموضوعات :خدیجه جعفری 1 , سجاد مسگرزاده 2 , محمد میرزاخانی 3
1 - مدیر مرکز افکار سنجی دانشجویان ایران شعبه آذربایجان شرقی، سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجانشرقی.
2 - کارشناس پژوهشی مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجانشرقی (نویسنده مسئول).
3 - عضو هیات علمی پژوهشکده توسعه و برنامه‌ریزی، سازمان جهاد دانشگاهی آذربایجانشرقی.
الکلمات المفتاحية: رسانه, امنیت اجتماعی, رضایت از زندگی, مسئولیت‌پذیری اجتماعی, آگاهی از امنیت,
ملخص المقالة :
مطالعه حاضر با هدف سنجش و شناسایی برخی عوامل تأثیرگذار و مرتبط با امنیت اجتماعی در بین شهروندان کلانشهر تبریز در سال 1395 صورت گرفته است4. این مطالعه از نوع پیمایش و به لحاظ زمانی مقطعی می‌باشد. برای جمع آوری اطلاعات مرتبط با متغیرهای تحقیق از تکنیک پرسشنامه ساخت یافته (به صورت مصاحبه با افراد) استفاده شد. جامعه آماری تحقیق حاضر شامل شهروندان 18 تا 64 سال کلانشهر تبریز می‌باشد. حجم نمونه آماری با استفاده از فرمول نمونه‌گیری کوکران 400 نفر برآورد گردید. روش نمونه‌گیری در پژوهش حاضر خوشه‌ای چندمرحله‌ای می‌باشد. به این ترتیب که بین مناطق نه‌گانه شهر تبریز 40 بلوک با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شد و تعداد بلوک‌ها در هر منطقه بر اساس حجم جمعیت منطقه تعیین شد. برای اندازه‌گیری تمام متغیرهای تحقیق از طیف لیکرت و مقیاس فاصله‌ای استفاده شده است. به منظور بررسی پایایی مقیاس‌های تحقیق از شاخص (آلفای کرونباخ) استفاده شد و برای بررسی اعتبار سازه‌ای وسیله اندازه‌گیری، روش تحلیل عاملی تأییدی با استفاده از الگوی معادلات ساختاری (SEM) مورد استفاده قرار گرفته شد. به منظور انجام تحلیل‌های دو متغیره از آزمون تفاوت میانگین و ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد و جهت انجام تحلیل‌های چند متغیره و بررسی روابط علی، روش تحلیل مسیر با استفاده از الگوی معادلات ساختاری مورد استفاده قرار گرفت. بسته‌های آماری مورد استفاده در این مطالعه نرم افزارهای SPSS20 و Lisrel 8.8 می‌باشد. یافته‌ها نشان داد که: 1. میزان امنیت اجتماعی در ابعاد مختلف مادی و معنوی از دیدگاه شهروندان تبریزی در حد متوسط می‌باشد. 2. در بین متغیرهای زمینه‌ای تحقیق تنها محل سکونت رابطه معناداری با امنیت اجتماعی دارد. 3. مدل تحقیق نشان داد که عوامل درونی مثل آگاهی از وجود امنیت، رضایت از زندگی و مسئولیت پذیری شهروندی در مقایسه با عوامل بیرونی و فیزیکی مثل حضور پلیس و عملکرد آن نقش تعیین کننده‌تری در ایجاد امنیت اجتماعی در بین شهروندان شهر تبریز دارند. 4. هم چنین مشخص شد که رسانه نقش میانجی و کلیدی را در افزایش امنیت اجتماعی در جامعه ایفا می‌کنند.
منابع
احمدی، محمد؛ و علیرضا، کلدی. (1392). احساس امنیت اجتماعی زنان و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن: مطالعه موردی شهر سنندج. فصلنامه رفاه اجتماعی. سال سیزدهم، شماره 49، صص 321-305.
اسماعیلزاده، حسن؛ هواسی، علی؛ دلفان، معصومه؛ و محمدرضا، حکمت. (1392). بررسی تأثیر رسانه جمعی (ملی) بر احساس امنیت زنان و دختران، فصلنامه دانش انتظامی استان خوزستان. شماره 6، زمستان، صص 88-73.
باپیری، امیدعلی، و همکاران. (1394). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و برخی عوامل مرتبط با آن: مطالعه موردی دانشجویان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی استان ایلام. فرهنگ ایلام. دوره شانزدهم، شماره 46 و 47، بهار و تابستان، صص 90-75.
تازیکی، طلعت. (1392). عوامل مؤثر بر افزایش احساس امنیت زنان در پارک‌های شهر: مطالعه موردی زنان 50-18 سال شهرستان بجنورد. فصلنامه دانش انتظامی خراسان شمالی. صص 136-111.
ترابی، یوسف؛ و گودرزی، آیت. (1382). ارزش‌ها و امنیت اجتماعی، فصلنامه دانش انتظامی. سال ششم، شماره 2. تهران: دانشگاه علوم انتظامی.
جهانگیری، جهانگیر؛ و مساوات، ابراهیم. (1392). بررسی عوامل موثر بر امنیت اجتماعی زنان: مطالعه موردی زنان 40-15 سال شهر شیراز. پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. سال دوم، شماره پیاپی 6، شماره 2، پاییز، صص 55-41.
خواجه نوری، پیژن؛ و کاوه، مهدی. (1392). مطالعه رابطه بین مصرف رسان های و احساس امنیت اجتماعی، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. سال دوم، شماره پیاپی 6، شماره دوم، پاییز و زمستان.
رخشانی نسب، حمیدرضا، و اسفندیاری مهنی، حمیده. (1393). تحلیل عوامل مؤثر بر احساس امنیت در بین شهروندان شهر زاهدان؛ با تأکید بر سرمایه اجتماعی، فصلنامه رفاه اجتماعی. سال چهاردهم، شماره 55، صص 134-109.
رفعیان، محسن؛ و همکاران. (1391). ارزیابی احساس امنیت شهروندان با رویکرد منظر شهری: نمونه موردی محله اوین. فصلنامه مطالعات شهر ایرانی اسلامی. شماره 8، تابستان، صص 64-51.
ساروخانی، باقر؛ و نویدنیا، منیژه. (1385). امنیت اجتماعی خانواده و محل سکونت در تهران، فصلنامه رفاه اجتماعی. سال ششم، شماره 87، صص 106-22.
شربتیان، محمدحسن؛ و همکاران. (1394). مطالعه جامعهشناختی عوامل مؤثر بر امنیت اجتماعی زنان کلانشهر مشهد، فصلنامه زن و جامعه. سال ششم شماره 1، بهار، صص 166-143.
صالحی امیری، سیدرضا؛ و افشاری نادری، افسر. (1390). مبانی نظری و راهبردی مدیریت ارتقای امنیت اجتماعی و فرهنگی در تهران. فصلنامه راهبرد. سال بیستم، شماره 59، تابستان، صص 76-49.
طاهری، زهرا؛ و همکاران. (1391). رابطه نقش پلیس و احساس امنیت در شهر اصفهان، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. سال اول، شماره 1، بهار، صص 38-21.
غریب خواجه، سعید؛ و میرزاخانی، محمد. (1387). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی و اقتصادی در میان همسران (شاهد، آزاده و جانباز) شهر تبریز و عوامل مؤثر بر آن. معاونت پژوهشی سازمان بنیاد شهید و امور ایثارگران آذربایجانشرقی، طرح پژوهشی.
کامران، فریدون؛ و عبادتی نظرلو، سمیه. (1389). بررسی عوامل اقتصادی اجتماعی مؤثر بر احساس آرامش و امنیت اجتماعی زنان دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جامعهشناسی دانشگاه‌های شهر تهران. فصلنامه پژوهش اجتماعی. سال سوم، شماره 6، بهار، صص 56-43.
کاهه، احمد. (1384). مجموعه مقالات همایش امنیت اجتماعی. (جلد اول)، تهران: انتشارات گلپونه.
کرایپ، یان. (1378). نظریه‌های جامعهشناسی از پارسونز تا هابرماس. ترجمه: محبوبه، مهاجر. تهران: سروش.
کوزر، لوئیس. (1386). زندگی و اندیشه بزرگان جامعهشناسی. ترجمه: محسن، ثلاثی. نشر علمی.
متانی، مهرداد؛ قلیزاده، نقی؛ فلاح، علی؛ و رشیدی، احتشام. (1396). بررسی نقش انواع رسانه‌های جمعی در احساس امنیت اجتماعی شهروندان شهر تهران، فصلنامه علمی- پژوهشی علوم اجتماعی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر. سال یازدهم، شماره سوم، پیاپی (93)، پاییز.
محسنی تبریزی، علیرضا؛ و حیدری، مهلقا. (1390). بررسی تأثیر امنیت اجتماعی بر میزان رضایت از زندگی در میان دانشجویان: مطالعه موردی دانشجویان علوم اجتماعی و مدیریت دانشگاه آزاد تهران شمال، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. شماره 103، صص 136-10.
محسنی تبریزی، علیزضا؛ قهرمانی، سهراب؛ و یامک، سجاد. (1390). فضاهای بیدفاع شهری و خشونت مطالعه موردی فضاهای بیدفاع شهر تهران، مجلۀ جامعهشناسی کاربردی. شماره پیاپی 44، زمستان، صص 70-51.
مظلوم خراسانی، محمد؛ و اسمعیلی، عطاء. (1389). بررسی میزان احساس امنیت اجتماعی زنان شهر مشهد در سال 86-1385 و عوامل مؤثر برآن، مجله علوم اجتماعی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد. پاییز و زمستان، صص 251-219.
مهساتی‌زاده، عبدالعلی. (1391). نفش محرومیت نسبی در افزایش خشونت‌های شهری مناطق حاشیه‌نشین، فصلنامه مطالعات شهری. سال دوم، شماره سوم، تابستان، صص 21 تا 64.
نبوی، سید عبدالحسن؛ و همکاران. (1389). بررسی عوامل اجتماعی و اقتصادی مؤثر بر احساس امنیت اجتماعی، فصلنامه جامعهشناسی کاربردی. سال بیست و یکم، شماره پیاپی 40، شماره 4، زمستان، صص 96-73.
نوروزی، فیضاله؛ و فولادی سپهر؛ سارا. (1388). بررسی احساس امنیت اجتماعی زنان 15- 29 ساله شهر تهران و عوامل اجتماعی مؤثر بر آن، فصلنامه راهبرد. سال هجدهم، شماره 53، زمستان، صص 159-129.
نویدنیا، منیژه. (1385). تأملی نظری در امنیت اجتماعی؛ با تاکید بر گونه‌های امنیت، فصلنامه مطالعات راهبردی. سال نهم، شماره 1، بهار.
هاشمیان‌فر، سیدعلی؛ و سادات کشاورز، زهرا. (1391). بررسی جامعهشناختی گستره احساس امنیت اجتماعی در شهر اصفهان، پژوهشهای راهبردی امنیت و نظم اجتماعی. سال اول، شماره 3، پاییز، صص 62-39.
هزار جریبی، جعفر؛ و حامد، محبوبه. (1391). رابطه اعتماد اجتماعی و احساس امنیت در میان شهروندان تهرانی، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی. شماره 12، صص 57-31.
هزار جریبی، جعفر؛ و صفری شالی، رضا. (1390). بررسی تعامل دو مفهوم شهروندی و امنیت اجتماعی، فصلنامه نظم و امنیت انتظامی. شماره سوم، سال سوم، پاییز 1389.
Adler, pauL. S, & seok- woo kwon. (2002).social capital: prospects for a new concept, Academy of management Review. Vol. 27, No. 1.
Buzan, Barry. (1997). Rethinking Security after the Cold War. Co- operation and Conflicts, 32/ 1.
Ferraro, K., & LaGrange, R. (1987). The measurement of fear of crime. Sociological Inquiry, 57, P.p: 70−101.
Frustenberg, F. (1971). Public reaction to crime in the streets. American Scholar, 40, P.p: 601−610.
Hinkle, J., & Weisburd, D. (2008). The irony of broken windows policing: A micro-place study of the relationship between disorder, focused police crackdowns and fear of crime. Journal of Criminal Justice. 36, P.p: 503−512.
Human Development Report. (2015). Published for the United Nations Development Programme.
Saleh, Alam. (2010). Broadening the Concept of Security: Identity and Societal Security, Geopolitics Quarterly. Volume: 6, No 4. P.p: 228-241.
Scarborough, Brittney K., Toya Z. Like- Haislip, Kenneth J. Novak, Wayne L. Lucas, Leanne F. Alarid b. (2010). Assessing the relationship between individual characteristics, neighborhood context, and fear of crime, Journal of Criminal Justice. 38, P.p: 819–826
Schafer, J., Huebner, B., & Bynum, T. (2006). Fear of crime and criminal victimization: Gender- based contrasts. Journal of Criminal Justice. 34, P.p: 285−301.
Shaw, Martin. (1994), Global Society and International Relations. Cambridge: Polity Press.
Sheehan, Michael. (2005). International Security, an Analytical survey. London, Lynne Rienner Publishers.
Warr, M. (2000). Fear of crime in the United States: Avenues for research and policy. Journal of Criminal Justice. 4, P.p: 451−483.
Schermelleh- Engel, Karin & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness- of- Fit Measures.
_||_Adler, pauL. S, & seok- woo kwon. (2002).social capital: prospects for a new concept, Academy of management Review. Vol. 27, No. 1.
Buzan, Barry. (1997). Rethinking Security after the Cold War. Co- operation and Conflicts, 32/ 1.
Ferraro, K., & LaGrange, R. (1987). The measurement of fear of crime. Sociological Inquiry, 57, P.p: 70−101.
Frustenberg, F. (1971). Public reaction to crime in the streets. American Scholar, 40, P.p: 601−610.
Hinkle, J., & Weisburd, D. (2008). The irony of broken windows policing: A micro-place study of the relationship between disorder, focused police crackdowns and fear of crime. Journal of Criminal Justice. 36, P.p: 503−512.
Human Development Report. (2015). Published for the United Nations Development Programme.
Saleh, Alam. (2010). Broadening the Concept of Security: Identity and Societal Security, Geopolitics Quarterly. Volume: 6, No 4. P.p: 228-241.
Scarborough, Brittney K., Toya Z. Like- Haislip, Kenneth J. Novak, Wayne L. Lucas, Leanne F. Alarid b. (2010). Assessing the relationship between individual characteristics, neighborhood context, and fear of crime, Journal of Criminal Justice. 38, P.p: 819–826
Schafer, J., Huebner, B., & Bynum, T. (2006). Fear of crime and criminal victimization: Gender- based contrasts. Journal of Criminal Justice. 34, P.p: 285−301.
Shaw, Martin. (1994), Global Society and International Relations. Cambridge: Polity Press.
Sheehan, Michael. (2005). International Security, an Analytical survey. London, Lynne Rienner Publishers.
Warr, M. (2000). Fear of crime in the United States: Avenues for research and policy. Journal of Criminal Justice. 4, P.p: 451−483.
Schermelleh- Engel, Karin & Moosbrugger, H. (2003). Evaluating the Fit of Structural Equation Models: Tests of Significance and Descriptive Goodness- of- Fit Measures.
