بررسی دیدگاه کارشناسان صنعت قطعه‌سازی خودرو نسبت به نقش توان‌مندی اجتماعی با رویکرد فرهنگ سازمانی با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی و مدل مسیر

الموضوعات :

ناصر فقهی فرهمند ¹ (عضو هیئت علمی (دانشیار) گروه مدیریت، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران)

تاريخ الإرسال : 28 السبت , محرم, 1438 تاريخ التأكيد : 28 السبت , محرم, 1438 تاريخ الإصدار : 11 الأحد , جمادى الثانية, 1437

الکلمات المفتاحية: فرهنگ سازمانی, فرهنگ سازگاری, فرهنگ رسالتی, توان‌مندی اجتماعی, فرهنگ مشارکتی و فرهنگ تدوام,

ملخص المقالة :

شکل‌گیری فرهنگ بستگی به دلایل به وجود آمدن سازمان و جایگاه آن در جامعه و عوامل موفقیت آن از قبیل کارآیی، کیفیت ارائه خدمات، ابداع و نوآوری، تلاش زیاد و وفاداری نسبت به سازمان دارد. وقتی سازمان متولد می‌شود، تلاش زیادی از طرف کارکنان برای موفقیت سازمان صورت می‌گیرد. با توجه به نقش فرهنگ سازمانی در افزایش کیفیت مراقبت های درمانی، توجه به متغیر های تاثیرگذار بر آن اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. در این بین توان مندی اجتماعی یکی از متغیر هایی است که بر فرهنگ سازمانی تاثیرگذار بوده و کنش های معین افراد را در درون ساختار تسهیل می کند؛ بر همین اساس نیز هدف این مقاله بررسی نقش سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی از دیدگاه کارشناسان صنعت قطعه‌سازی خودرو می باشد. این تحقیق با توجه به هدف آن کاربردی بوده اما بر اساس روش تحقیق از نوع توصیفی-همبستگی می‌باشد. نمونه آماری این تحقیق شامل 425 نفر از کارشناسان صنعت قطعه‌سازی خودرو شاغل در بخش های مختلف شهرک‌های صنعتی تبریز می باشد. در این مقاله برای گردآوری مبانی نظری و ادبیات پژوهش از فیش تحقیق استفاده شده است؛ هم‌چنین برای گردآوری داده‌ها جهت آزمون فرضیه‌های تحقیق از دو پرسشنامه استفاده گردیده که پس از بررسی روایی و پایایی در بین نمونه آماری تحقیق توزیع شده است. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها نیز از آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و مدل معادلات ساختاری استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد توان مندی اجتماعی با ضریب استاندارد شده 79/0 و مقدار t 63/12 بر فرهنگ سازمانی تاثیر دارد. هم چنین سرمایه اجتماعی با ضریب 603/0 بر فرهنگ تداوم، با ضریب 529/0 بر فرهنگ رسالتی، با ضریب 802/0 بر فرهنگ مشارکتی و با ضریب 581/0 بر فرهنگ سازگاری تاثیر دارد.بر همین اساس پیشنهاد شده که مدیران با تفویض اختیار بیشتر به کارشناسان صنعت قطعه‌سازی خودرو، تشکیل تیم های کاری مختلف و ایجاد احساس اعتماد بیشتر به مجموعه و همکاران، سرمایه اجتماعی را تقویت نموده تا از طریق آن فرهنگ سازمانی تقویت شده و از مزایای فرهنگ قوی استفاده شود. محدودیت دیگر این تحقیق، به محدود بودن نمونه آماری آن باز می گردد؛ نمونه آماری تحقیق حاضر فقط شامل 425 نفر از کارشناسان صنعت قطعه‌سازی خودرو بوده است که با در نظر گرفتن تعداد شاغلان در این شغل، این تعداد کم به نظر می آید؛ بنابراین بایستی در تعمیم نتایج تحقیق به کل جامعه احتیاط بیشتری صورت گیرد. نتایج به دست آمده برای این تحقیق با محدودیت هایی همراه بوده است که از جمله می توان به استفاده از پرسشنامه اشاره نمود که با توجه به محدودیت های پرسشنامه در تشخیص وضعیت واقعی و موجود، پیشنهاد می گردد تا در تحقیقات بعدی ضمن استفاده از پرسشنامه، از ابزارهای دیگری نیز برای جمع آوری داده ها استفاده گردد.

المصادر:

اردلان، م؛ و همکاران. (1387). بررسی رابطه بین یگانگی فرد- سازمان با فرهنگ سازمانی در دانشگاه­های دولتی غرب کشور (همدان، کرمانشاه و کردستان). فصلنامه پژوهش و برنامه­ریزی در آموزش عالی. شماره 14(47)، صص131- 97.

دفت، ر. (1385). تئوری و طراحی سازمان. ترجمه: ع، پارسائیان و دیگری. تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی. جلد دوم.

رابینز، ا. (1383). مبانی رفتار سازمانی. ترجمه: ع، پارسائیان و دیگری. تهران: انتشارات دفتر پژوهش­های فرهنگی.

زرنگار، م. (1385). پذیرش فرهنگ سازمانی و بقاء سازمان. فصلنامه مطالعات مدیریت. 19(50)، صص 139-126.

سالارزاده، ن؛ و دیگری. (1385). بررسی تاثیر میزان سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان. فصلنامه علوم اجتماعی. (33)، صص 26-1.

شجاعی، م؛ و همکاران. (1384). بررسی و تبیین فرهنگ سازمانی اعضاء هیات علمی پردیس دانشکده­های فنی و پردیس علوم دانشگاه تهران. فرهنگ مدیریت. 3(11)، صص 17-5.

شعبانی ورکی، ب. و دیگری. (1385). رهبری دانشگاهی و سرمایه اجتماعی: رویکردی جامعه­شناختی به مدیریت آموزش عالی. اندیشه­های نوین تربیتی. 2(3-4)، صص 58-39.

فقهی فرهمند، ن. (1388). تدوین برنامه استراتژیک سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ اول.

فقهی فرهمند، ن. (1380). فرآیند مدیریت اجرایی. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. چاپ اول. 

فقهی فرهمند، ن. (1382). مدیریت پایای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ اول.

فقهی فرهمند، ن. (1393). مدیریت پویای سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ سوم.

فقهی فرهمند، ن. (1390). مدیریت تکنولوژی سازمان. تبریز: انتشارات فروزش. چاپ دوم.

فقهی فرهمند، ن. (1381). مدیریت در ایران. کتابفروشی مرکز آموزش مدیریت دولتی تبریز. چاپ دوم.

فقهی فرهمند، ن. (1382). مدیریت ساختار استراتژیک سازمان. دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز. چاپ چهارم.

فقیهی، ا؛ و دیگری. (1385). طراحی و تبیین مدل سرمایه اجتماعی در دانشگاه آزاد از راه دور: پژوهشی در دانشگاه پیام نور. فصلنامه علوم مدیریت ایران. 1(1)، صص 48-3.

فیضی، ط؛ و دیگری. (1387). تاثیر سرمایه اجتماعی بر فرهنگ سازمانی. رفاه اجتماعی. 7 (29)، صص252-223.

کلمن، ج. (1377). بنیادهای نظریه اجتماعی. ترجمه: م، صبوری. تهران: نشر نی.

مقدسی، ع. (1385). فرهنگ سازمانی عامل مزیت رقابتی. ماهنامه کنترل کیفیت. 3 (12)، صص 52-46.

ناطق­پور، م، ج؛ و دیگری. (1385). شکل­گیری سرمایه اجتماعی و فرا تحلیل عوامل موثر بر آن. نامه علوم اجتماعی. (28)، صص 190-160.

Adler, K. (2000). Social capital: prospects for a new concept. Academy of Management Review. 27(1), P.p: 43- 67.

Ahmed, P. K. & etal. (1999). Cultures for continuous improvement and learning. Total Quality Management Journal. 10(4/5), P.p: 426-434.

Ashghali Farahani, M. (2007). Designing and evaluation of patient education nursing model in coronary artery disease. Ph. D Thesis, Tehran, University of Tarbiat Modarres. P.p: 120-150.

Barbosa & Cardosa. (2007). Exploring the Factors that Influence Employees' Perceptions of their Organization's culture. Journal of Management in Medicine. 15(6), P.p: 415 – 429.

Bentler, P. M. & Chou, C. (1987). Practical issues in structural equation modeling. Sociological Methods and Research. Vol.16, P.p: 78-117.

Bourdieu, P. (1986). The forms of capital. New York: Greenwood Press.

Brehm, J. & Wandy, R. (1997). Individual-Level evidence for the causes and consequances of social capital. American Journal of Political Science. 41(3), P.p: 999 – 1023.

Chiu CH, P. (2008). Does organizational culture impact patient safety management? Asian Journal of Health and Information Sciences. 3(1-4), P.p: 88-100.

Clemente, M. N. & Greenspan, D. S. (2003). Culture clashes. Executive Excellence Journal. 16(10), P.p:1-12.

Cohen, D. & etal. (2001). In Good Company: How Social Capital Make Organizations. Work, In Vilanova & Josa (2003), Social capital as a managerial phenomenon. Working Paper, Department of Industrial Engineering and Management. Tamper University of Technology.

Craigie FC, Hobbs RF. Exploring the organizational culture of exemplary community health center practices. Fam Med. 2004 Nov-Dec; 36(10), P.p:8-733.

Ding, L. & etal. (1995). Effects of estimation methods, number of indicators per factors and improper solutions on structural equation modeling fir indices, Structural Equation Modeling. A Multidisciplinary Journal. Vol. 2, P.p: 119-143.          

Edwards, D. & etal. (2010). A longitudinal study of stress and self-esteem in student nurses. Nurse Educ Today. 30(1), P.p: 78-84.

Fankvise, W. (2006). Organizational Development, Behavioral Science, Interventions for Organization Improvement. Prentice Hall.

Greenberg, J. & Baron, R. A. (2001). Behavior in Organizations. New Jersey: Prentice-Hall.

Kennedy, B. & etal. (1998). The role of social capital in the Russian mortality crisis. World Development. 26(11), P.p: 2029–2043.

Kotter, J. P. & Heskett, J. L. (1992). Corporate culture and performance. New York: Maxwell.

Krejcie, R. & Morgan, D. (1970). Determining sample size for Research activities. Educational and Psychological Measurement. Vol. 30, P.p: 607-610.

Lochner, K. & etal. (2003). Social capital and neighborhood mortality rates in Chicago. Social Science & Medicine. 56(8), P.p: 1797–1805.

Lohlin, J. C. (1992). Latent variables Models. An introduction to factor, path and structural analysis (2^nd ed.), Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum associated, Inc.

Macinko, J. & Starfield, B. (2001). The utility of social capital in research on health determinants. The Milbank Quarterly. 79(3), P.p: 387–427.

Moghri, J. & etal. (2012). Validation of farsi version of hospital survey on patient safety culture questionnaire, usingconfirmatory factor analysis method. Journal of Hospital. 11(2), P.p: 19-29.

Nahapiet, J. & Ghoshal, S. (1998). Social capital, intellectual capital and the organizational advantage. Academy of Management Review.  23(2), P.p: 242-266.

Navarro, V. & Shi, L. (2001). The relationship between participative and social capital. Sociology. 62(1), P.p: 481–491.

O’Brien, M. S. & etal. (2004). Further development of an Australian-based measure of social capital in a US sample. Social Science & Medicine. 56(6), P.p: 1207–1217.

Offe, C. & Fuchs, S. (2002). A decline of Social Capital? The German Case. New York: Oxford University Press.

Pors, N.O. (2007). Globalisation, culture and social capital: library professionals on the move. Library Management. 28(4/5), P.p: 181-190.

Portes, A. (1998). Social capital: its origins and applications in modern sociology. Annual Review of Sociology. 24(1), P.p: 1–24.

Putnam, R. D. & Goss, K. A. (2002). Democracies in flux, The Evolution of Social Capital in Contemporary Society. New York: Oxford University Press.

Rafii, F. & etal. (2007). Nurse caring in Iran and its relationship with patient satisfaction. Australian Journal of Advanced Nursing. 26(2), P.p: 75-85.

Rob & P. Zemeski. (2000). Essential of Organizational Behavior, Prentice Hall.

Robbins SP. Essentials of organizational behavior. 7th ed. USA: Prentice Hall; 2002.

Skrabski, A. & etal. (2003). Social capital in a changing society: cross sectional associations with middle aged female and male mortality rates. Journal of Epidemiology & Community Health. 57(2), P.p: 114–119.

Song-zheng, Z. & Xiao-di, Z. (2009). An Empirical Study on Organizational Culture, Social Capital. Taipei: International Conference on Information Management, Innovation Management and Industrial Engineering.

Subramanian, S. V. & etal. (2001). Does the state you live in make a difference? Multilevel analysis of self-rated health in the US? Social Science & Medicine. 53(1), P.p: 9–19.

Trice, H. M. & Beyer, J. M. (1993). The cultures of work organizations. New Jersey: Prentice-Hall.

Uphoff, N. (2000). Understanding social capital: learning from the analysis and experience of participation. Washington DC: World Bank.

Vilanova, E. P. & Josa, R. T. (2003). Social capital as a managerial phenomenon. Tampere: Tampere University of Technology.

Winter, L. (2000). Towards a theorised understanding of family life and social capital. Working Paper, Australia. Australian Institute of Family Studies.