مطالعه جامعه‌شناختی بیماری‌های سبک زندگی از نظر پیدایش و پیامدها و نحوۀ پیش‌گیری؛ مطالعه به روش تلفیقی

الموضوعات :

حسین قربانی‌زاد شیران ¹ , صمد عابدینی ² , صمد رسول زاده ³

1 - دانشجوی دکتری ، گروه جامعه‌شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحدخلخال، اردبیل، ایران
2 - استادیار، گروه جامعه شناسی ، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خلخال، اردبیل، ایران
3 - دانشیار، گروه جامعه شناسی، دانشگاه شهید مدنی آذربایجان شرقی، آذربایجان ، ایران

تاريخ الإرسال : 29 الأحد , جمادى الثانية, 1441 تاريخ التأكيد : 06 الجمعة , شوال, 1441 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1442

الکلمات المفتاحية: سبک زندگی سلامت‌محور, بیماری‌های غیرواگیر, بیماری‌های سبک زندگی, بیماری‌های قلبی‌عروقی, روش تلفیقی,

ملخص المقالة :

بیماری‌های سبک زندگی سالانه 41 میلیون نفر از جمعیت جهان را نابود می‌کنند؛ سال 2016 در ایران 82% مرگ‌ومیرها ناشی از این بیماری‌ها و 43% آن ناشی از بیماری‌های قلبی‌عروقی بود؛ بر اساس مطالعات، چهار عامل‌خطر تغذیۀ نامناسب، سوءمصرف مواد، بی‌تحرکی و استرس باعث ناسالم شدن سبک‌های زندگی و بروز این بیماری‌ها می‌گردند. این تحقیق با هدف تبیین آمار بالای بیماری‌های سبک زندگی در ایران و تدوین مدل راهبردی جهت پیش‌گیری از آنها انجام گردید. روش: تلفیقی متوالی کمّی_کیفی (پیمایش-نظریه‌بنیاد) بود. ابتدا 220 بیمار قلبی‌عروقی به شیوۀ در دسترس با پرسشنامه پیمایش و بعد نتایج آن در مصاحبه با 14 خبرۀ منتخب بصورت هدفمند، آسیب‌شناسی گردید؛ داده‌های کمّی با SPSS-V23 و کیفی با مقایسۀ مستمر و کدگذاری نظری در قالب پارادایم اشتراوس-کوربین تحلیل گردید. روایی تحقیق با ارجاع یافته‌ها به داده‌ها و پایایی آن با ارجاع نتایج به متخصصین تأمین شد. یافته‌ها: کمّی: سبک زندگی 5/0% از افراد سالم، 7/92% در وضعیت هشدار و 8/6% در وضعیت خطر می‌باشد(01/0>P). کیفی: آسیب‌شناسی سبک‌های زندگی ایرانیان نشان داد جامعه در برقراری سبک‌های زندگی سلامت‌‌محور در 10 مقولۀ "تحقیق‌گری، تعلیم‌گری، تربیت‌گری، تبلیغ‌گری، تأمین‌گری، تسهیل‌گری، تجویزگری، تحصیل‌گری، تمکین‌گری و تضمین‌گری" واجد نقاط ضعف می‌باشد که 8 مورد به ساختارها، 1 مورد به خانواده‌ها و 1 مورد به عوامل انسانی مربوط می‌باشد. نتیجه‌گیری: سبک زندگی سلامت‌محور یک پدیدۀ چندعاملی است و تحقق آن مستلزم توجه توأمان به ابعاد ساختاری و عاملیتی آن می‌باشد. پیشنهاد تحقیق، تشکیل سازمانی مشخص جهت پایش و سنجش سطح سلامت سبک زندگی ایرانیان می‌باشد.