غربال ارقام گندم نان برای قابلیت انتقال مجدد، محتوای نسبی آب برگ و تنظیم اسمزی در شرایط تنش خشکی

الموضوعات : اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی

زینب سلیمانی ¹ ( دانش آموخته ی کارشناسی ارشد زراعت، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران )
حسینعلی رامشینی ² ( استادیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران )
سیدمحمد مهدی مرتضویان ³ ( استادیار پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران )
بهروز فوقی ⁴ ( مربی پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، تهران، ایران )

تاريخ الإرسال : 08 السبت , ربيع الثاني, 1435 تاريخ التأكيد : 09 السبت , جمادى الأولى, 1436 تاريخ الإصدار : 02 الثلاثاء , رجب, 1436

الکلمات المفتاحية: تحمل به خشکی, ارقام گندم نان, تنش یدید پتاسیم, صفات فیزیولوژیکی,

ملخص المقالة :

خشکی یکی از مهم‌ترین تهدیدهای جهانی برای تولید گندم است. به‌منظور شناسایی صفات فیزیولوژیکی مرتبط با تحمل به تنش خشکی، تعداد 52 رقم گندم نان در دو شرایط عادی و تنش خشکی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در مزرعه کشت شده و صفات مورد نظر اندازه‌گیری شدند. همچنین، در آزمایش گلدانی تنظیم اسمزی این ارقام در مرحله گیاهچه‌ای بررسی شد. نتایج نشان داد ارقام استار و بزوستایا دارای بالاترین میزان RWC (به ترتیب 79/0 و 78/0) بودند. تنظیم اسمزی در ارقام رسول و Unknown11 دارای بیشترین مقدار (به ترتیب 58/0 و 56/0 مگاپاسکال) بود. ارقام تیپیک، Unknown11 و آذر 2 پس از محلول پاشی با یدید پتاسیم کمترین کاهش را در وزن هزار دانه از خود نشان دادند (به ترتیب 8/4، 5/5 و 5/5 گرم). همچنین، ارقام دز، گاسپارد و MV-17 دارای بیشترین درجه نقره ای شدن برگ بودند و ارقام نیک نژاد، استار و کوهدشت تحت تنش خشکی قادر بودند بهتر از سایر ارقام برگ های خود را به حالت لوله ای درآورند و با تنش کم آبی مقابله کنند. تحت تنش خشکی ارقام البرز، زاگرس و اینیا زودرس تر و ارقام گاسپارد و کاسکوژن دیررس تر از بقیه ارقام بودند. در مجموع می‌توان از ارقام کوهدشت، استار و بزوستایا به عنوان منابع ژنتیکی صفت حفظ آب در برگ در شرایط تنش خشکی برای اصلاح دیگر ارقام استفاده کرد. ارقام آذر 2 و Unknown11 را می‌توان در تلاقی با دیگر ارقام برای اصلاح قابلیت انتقال مجدد به کار برد.