مقایسه اثر بخشی درمان مبتنی بر بخشودگی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر دلزدگی زناشویی و باورهای ارتباطی ناکارآمد در زنان آسیب دیده از خیانت همسر

جواد تقوی ¹ ( دانشجوی دکتری روانشناسی عمومی، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران )
بهنام مکوندی ² ( دانشیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران ( نویسنده مسئول )[e-mail] )
حمداله جایروند ³ ( استادیار، گروه روانشناسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران )

تاريخ الإرسال : 14 الأحد , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 02 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1445

الکلمات المفتاحية: خیانت, زناشویی, زنان آسیب دیده از خیانت همسر, رویکرد مبتنی بر بخشودگی, رویکرد مبتنی بر پذیرش و تعهد,

ملخص المقالة :

ساختار یک خانواده از مسیر آشنایی و ازدواج آغاز و ازدواج منبع تجارب مختلف تلقی می‌شود و در این راستا، هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثر بخشی درمان مبتنی بر بخشودگی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر دلزدگی زناشویی و باورهای ناکارآمد در زنان آسیب دیده از خیانت همسر استان گیلان است. این پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون و پیگیری با گروه شاهداست که طی آن نمونه آماری شامل 90 نفر از بانوان متاهل مراجعه کننده در سال های 1401-1402 به مراکز مشاوره استان با بهره از نمونه گیری هدفمند و بر اساس ملاک های ورودی انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمون و یک گروه شاهد قرارگرفتند. درمان در این پژوهش شامل دو پروتکل درمانی مبتنی بر پذیرش و تعهد و مبتنی بر بخشودگی به مدت 8 جلسه در گروه های 30نفره آزمون انجام و هرسه گروه بصورت پیش و پس آزمون توسط دو پرسشنامه دلزدگی زناشویی (CBM) و باورهای ارتباطی آیدلسن و اپستین (RBI) مورد سنجش و داده های پژوهش از شیوه تحلیل کوواریانس یک و چندمتغیره و نرم افزار SPSS و آزمون تعقیبی LSD بررسی گردید. طبق معنی داری F محاسبه شده برای متغیرهای دلزدگی زناشویی(244/192 =F) و باورهای ارتباطی ناکارآمد(558/349 =F) در سطح 5 درصد می توان اثرگذار بودنشان را تایید نمود. لذا طبق یافته ها، علیرغم تفاوت محتوا و فرآیند دو رویکرد مبتنی بر بخشودگی و مبتنی بر پذیرش و تعهد، هر دو بر متغیر های مدنظر پژوهش موثر بوده اند و نیز اثربخشی رویکرد ACT به نسبت بالاتر می باشد.

المصادر:

حسن نژاد، لیلا، حیدری، ع، مکوندی، ب، طالب زاده شوشتری، م.(1391). اثربخشی درمان راه حل محور بر عملکرد خانواده و فرسودگی زناشویی زنان مبتلا به خیانت همسر مراجعه کننده به مراکز مشاوره شهر اهواز: مطالعه راهنما. سلامت اجتماعی، 9(2)، 23-36

خالقی کیادهی، ناهید، مفاخری، ع، یمینی، م. (1401). اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر افکار مضطرب و ترس از ارزیابی منفی زنان افسرده. فصلنامه علمی-پژوهشی روشها و مدل های روانشناختی، 16(56)، 1-10.

سالاری، طاها، نصراللهی، ط، قربان جهرمی، ر.(1402). اثربخشی برنامه کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی بر فرسودگی زناشویی و رضایت جنسی در افراد متاهل مراجعه کننده به مراکز روانشناسی شهر تهران. مجله تحقیقات پرستاری، 17(3)، 16-32

سلیمان پور، مریم، پیرخالقی، ع، زهراکار، ک.(1401). مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد(ACT) و درمان متمرکز بر شفقت(CFT) بر شرم درونی در بیماران ویتیلیگو. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام، 30(2)، 96-82

شکری، محمد، رحمانی، م، ابوالقاسمی، ش.(1401). تأثیر زوج درمانی هیجان مدار بر بخشش، خودتنظیمی هیجانی و پریشانی زناشویی زوج های متقاضی طلاق مراجعه کننده به اورژانس اجتماعی خانواده. فصلنامه علمی-پژوهشی سبک زندگی اسلامی با محوریت سلامت، 6(1)، 145-155.

محمدی سلطان آبادی، علی، متقی داستانی، ش، کردی اردکانی، ا.(1402). اثربخشی آموزش مبتنی بر پذیرش و تعهد با نگرش به منابع اسلامی بر تصمیم‌گیری تکانشی و انعطاف‌پذیری شناختی زنان مصرف‌کننده مواد. فصلنامه علمی پژوهشی اعتیاد، 16(63)، 309-334

نیک پور، فرید، خلعتبری، ج، رضایی، او، جامهرو، ف.(1401). مقایسه اثربخشی طرحواره درمانی و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بر بخشش زنان مطلقه. مجله علوم روانشناسی، 20(100)، 114-91

Abdoli N, Farnia V, Radmehr F, Alikhani M, Moradinazar M, Khodamoradi M, et al.(2022). The effect of self-compassion training on craving and self-efficacy in female patients with methamphetamine dependence: A one-year follow-up. Journal of Substance Use, 26(5), 491-496.

Aghili S, Kashiri S. (2021).  The effectiveness of treatment based on acceptance and commitment on uncertainty intolerance, disturbance tolerance and sexual performance in betrayed women. Shafai Khatam's research article, 10(3), 57-67

Amoosoltani S, Ameri F, Mehrinejad A, Mehrinejad A. (2021). Comparison of the Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy and Psychodrama on Attachment and Psychological Wellbeing in Women Involved in Marital Conflicts. Psychological Studies, 18(1), 55-68

Amosoltani S, Ameri F, Mehri nezhad S, Vahedi B. (2021).  Comparison of the effectiveness of therapy based on acceptance and commitment and psychomanaging on attachment and psychological well-being of women involved in marital conflict. Psychological studies, 18(1), 55-68

Ardashiri M, Bakhtiarpour S, Homaei R, Eftekhar saadati Z. (2022). Comparing the effectiveness of acceptance and commitment therapy with compassion therapy on negative spontaneous thoughts and feelings of loneliness in divorced women. Community health research paper, 16(1), 42-52

Ariaei azar A, Sadeghi M, Motabi F. (2021). Examining the differentiation of couples from the main family and its role in predicting communication patterns and marital satisfaction in different ethnicities of Iran, family research, 17(67), 353-368

Azandariani M, Khoe nezhad, GH, Akbari amarghan H. (2022).  Comparing the effectiveness of emotion-based therapy and acceptance and commitment-based therapy on emotional self-regulation, psychological well-being and resilience of couples. A scientific-research quarterly of Islamic lifestyle with a focus on health, 6(1), 153-160

Barry, R. A., Barden, E. P., Dubac, C. (2019). Pulling away: Links among disengaged couple communication, relationship distress, and depressive symptoms. Journal of Family Psychology, 33(3), 280.

Basiri fard M, Mosavi nezhad S. (2022).  The effectiveness of treatment based on acceptance and commitment on distress tolerance and psychological cohesion of infertile women. Journal of health research in society, 8(1), 81-92

Bidaki T, Seadatee A. (2021). Minnesota Multiphasic Personality Inventory Score in relapsed and non-relapsed addicted person. Education and Applied Sciences, 1(4 ), 16-21

Choopani M, Sohrabi fard M, Mohamadi M, Esmaeili N, Samadi fard A. (2021).  Unfaithful men's perception of the causes and inhibiting factors of extramarital relationships: a qualitative study. Consulting Research Quarterly, 18(65), 1-10

Dehghani M, Aslani K, Amanelahi A, Rajabi G. (2020).  The Effectiveness of Attachment Injury Resolution Model (AIRM) on Increasing Trust among the Injured Women with Marital Infidelity: A Case Study Approach. The American Journal of Family Therapy, 48(3), 283-97.

Dehghani M, Aslani KH. (2021). Comparing the effectiveness of couple therapy based on the attachment injury treatment model with integrative couple therapy on forgiveness in women affected by marital infidelity. Applied Psychology Quarterly, 14(2), 147-171

Eimani zadeh A, Golmohamadian M, Moradi O, Godarzi M. (2021).  The effectiveness of emotion-oriented couple therapy on forgiveness and communication beliefs of couples involved in marital breakup. Journal of Psychological Sciences, 20(100), 653-665

Eindor, T., Perrypaldi, A., Hirschberger, G., Birnbaum, G. E., & Deutsch, D. (2015). Coping with mate poaching: Gender differences in detection of infidelity-related threats. Evolution & Human Behavior, 36(1), 17_24

Esfandiari bayat D, Asadpour E, Mohsenzadeh F, Kasaei A. (2021).  Comparing the effectiveness of group counseling with rational-emotional-behavioral approach (REBT) and acceptance and commitment therapy (ACT) on the level of forgiveness of women affected by marital infidelity. Journal of Psychological Sciences, 20(97), 151-139

Famil mottaghi B, Godarzi M, Kakabraei K. (2021). Developing a causal model of marital forgiveness based on emotional intelligence and spiritual intelligence with the mediating role of differentiation. Journal of Behavioral Science Research, 19(3), 539-529

Fatehi zadeh M, Chopani M, Esanjarani F, Alberto maria D. (2021).  Comparing the effectiveness of counseling based on commitment-enhancing educational package and emotion-oriented couple therapy on marital boredom and forgiveness of women suffering from virtual infidelity. Journal of Behavioral Science Research, 16(61), 203-228

Ganji M, Ghaderi H. (2022). De-intimidation and intimidation in the book "In the service and betrayal of intellectuals" by Jalal Al-Ahmed. Biannual scientific journal of theoretical policy research, 31(1), 193-214

Ghafrollahi E, Etemadi O, Yusefi Z, Abedi M, Torkan H. (2021).  Comparing the effectiveness of counseling based on commitment-enhancing educational package and emotion-oriented couple therapy on marital boredom and forgiveness of women suffering from virtual infidelity. Journal of Behavioral Science Research, 19(2), 342-357

Heydari F, Latifi Z, Moradi A. (2019).  The effect of self-healing training on anxiety, self-esteem and forgiveness in betrayed women. Community health, 3(5), 23-45

Imani rad a, Golmohmmadian M, Moradi o, Godarzi m. (2021).  The effectiveness of emotion-oriented couple therapy on forgiveness and communication beliefs of couples involved in marital infidelity. The Journal of Psychological Science, 20(100), 653-65.

Karim zadeh J. (2022).   Effectiveness of treatment based on acceptance and commitment on the anxiety of patients with asthma. The quarterly journal of new ideas in psychology, 13(71), 1-10

Karimi azar F, Saken azari R, Abdoltajeddini P, Azmoodeh M. (2022). The effectiveness of treatment based on acceptance and commitment on the symptoms of social anxiety in shy adolescent girls. Journal of Psychiatric Nursing, 10(1), 46-54

Kassymova GK, Vafazov FR, Pertiwi FD, Akhmetova AI, Begimbetova GA. (2021).  Upgrading Quality of Learning with E-Learning System. InChallenges of science, 1, 26-34.

Khoda doost S, Ebrahimi moghaddam H, Abolmaali K. (2022).  The effectiveness of treatment based on the torque model on emotional divorce, communication beliefs and stress-anxiety depression in couples exposed to emotional divorce, knowledge and research in applied psychology, 21(4), 16-32

Kurbakova SN, Volkova ZN, Kurbakov AV. (2021). Developing Students’ Cognitive Abilities in ELearning Environment. In2021 12th International Conference on E-Education, E-Business, EManagement, and E-Learning, 10(1), 124-130.

Lee J. (2020). The Effect of Married Women’s Self- Awareness on the Acceptance of Extra- Marital Relationship: Focused on the Mediated Effect of Individuals’ Criticism of TV drama regarding Infidelity. Journal of the Korea Academia-Industrial Cooperation Society, 21(2), 115- 23.

Luminița Sandu M, Salceanu C. (2020). Psychosocial factors that influence marital couple duration. J Technium Social Sciences, 2(3), 151-160.

Marandi M, Vahedi H, Ghavi panjeh B. (2021).  The effectiveness of imagotherapy group training on marital quality, marital boredom and resilience in women with substance-dependent husbands. Scientific Quarterly Journal of Addiction Research, 15(61), 221-240

Najafi khoram abadi H, Jayrvand H, Marashian F. (2022). The effectiveness of teaching self-determination theory and therapy based on acceptance and commitment on anxiety and cyberbullying in students with internet gaming disorder. Shafi Khatam, 10(2), 10-21

Peterson D, Eifert G, Feingold T, & Davidson S. (2019).  Using acceptance and commitment therapy to treat distressed couples: A case study with two couples. Cognitive and Behavior Practice, 16(2), 430- 42.

Quinlan, E., Deane, F. P., & Crowe, T. (2020). Types and severity of interpersonal problems in Australian mental health carers. Counselling Psychology Quarterly, 2(5), 1-18

Rahmani shams H, Nejat H, Tozandejani H, Zendedel A, Bagherzadeh golmakami Z. (2022).  The effectiveness of imago-based therapy on metacognitive beliefs, forgiveness and psychological well-being of women applying for divorce. The scientific-research quarterly of psychological methods and models, 13(47), 15-28

Retiyansa Y, Indarto D, Murti B. (2019).  Path analysis on the associations between Infertility, stress, and depression among women in surakarta, central java. Matern Child Health J, 4(4), 260-6.

Sadat Izadi Z, Rezapour Mirsaleh Y, Choubforoushzadeh. (2022). The Effectiveness of Forgiveness - Based Life Review Therapy on Increasing Women's Marital Satisfaction and Forgiveness in the Face of Their Husbands' Marital Infidelity. The Islamic Journal of Women and the Family, 10(26), 81-102

Saputra, F., Sugiharto, D. Y. P., & Sutoyo, A. (2020).  The Effectiveness of Reality Approach-based Psychoeducational Group with Symbolic Modelling Technique to Improve the Forgiveness of SMA Kesatrian 1 Students. Jurnal Bimbingan Konseling, 9 (2), 111-115.

Selterman, D., Garcia, J. R., & Tsapelas, I. (2019).  Motivations for extra dyadic infidelity revisited. The Journal of Sex Research, 56(3), 273_286.

Swain, J., Hancock, K., Dixon, A., & Bowman, J. (2020).  Acceptance and Commitment Therapy for children: A systematic review of intervention studies. Journal of Contextual Behavioral Science, 4(2), 73-85

Taheri sadeh F, Shibani noghabi A, Naghash A. (2021). The effectiveness of acceptance and commitment therapy on anxiety and self-control. The quarterly journal of new ideas in psychology, 12(16), 1-18

Thompson K, D’iuso D, Schwartzman KS, Dobson & Drapeau M. (2020).  Changes in depressed patients’ selfstatements. JPR, 30(2), 170-182.

Tyndall, I., Waldeck, D., Pancani, L., Whelan, R., Roche, B., & Dawson, D. L. (2019).  The Acceptance and Action Questionnaire-II (AAQ-II) as a measure of experiential avoidance: Concerns over discriminant validity. Journal of Contextual Behavioral Science, 12(1), 278-284.

Vahedi M. (2020).  The Effect of E-Learning Readiness on Self-Regulated Learning Strategies and Students’ Behavioral Tendency to Web-based Learning: The Mediating Role of Motivational Beliefs. Educ Strategy Med Sci, 13 (2), 133-142

Viskovich, S., & Pakenham, K. I. (2020).  Randomized controlled trial of a web‐based Acceptance and Commitment Therapy (ACT) program to promote mental health in university students. Journal of Clinical Psychology, 76 (6), 929-951.

Zhou N, Buehler C. (2019).  Marital hostility and early adolescents’ adjustment: The role of cooperative marital conflict. The Journal of Early Adolescence, 39(1): 5-27