بررسی میزان محصوریت در انسجام محله ساکنان اکباتان و آتی‌ساز

الموضوعات : دو فصل‌نامه فضای زیست

پیمان آخوندی ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد بروجرد)
محمد جلیلی ² (استادیار، گروه معماری، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران)
غلامرضا طلیسچی ³ (دانشکده هنر و معماری، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.)
فرزانه ساسان پور ⁴ (دانشیار، گروه جغرافیای انسانی، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 10 الأحد , شوال, 1444 تاريخ التأكيد : 17 الأربعاء , ذو الحجة, 1444 تاريخ الإصدار : 23 الخميس , شوال, 1445

الکلمات المفتاحية: محله, انسجام, محصوریت, اکباتان, آتی‌ساز,

ملخص المقالة :

اجتماعات محصور که با نام‌هایی چون توسعه‌ی مسکونی دروازه‌ای، آپارتمان مسکونی دروازه‌ای و شهرک نیز شناخته می‌شود، رو به گسترش بوده و بین متقاضیان خرید خانه محبوبیت بالایی پیدا کرده است. اجتماعات محصور با هدف ایجاد امنیت و آرامش ساکنین خود، به محدودن کردن دسترسی عموم و به خصوصی سازی فضای عمومی پرداخته‌اند و این محصوریت موجب شده که فضاهای ازهم‌گسیخته‌ای ایجاد شود که از محیط شهری بیرونی خود جدا و ایزوله هستند. درواقع محلات محصور بازتاب یک واحد شهری است که به‌صورت فیزیکی، اجتماعی و اقتصادی با محیط اطرافش متفاوت بوده و فاقد انسجام است. بررسی اثرات منفی این اجتماعات محصور در داخل خود و حوزه‌های شهری اطراف موضوع بسیار مهمی است که کمتر به آن پرداخته شده و سوداگران زمین و توسعه‌گران بدون توجه به آن و درصدد کسب سود بیشتر به گسترش آن‌ها پرداخته‌اند. بنابراین در این پژوهش سعی شده است باهدف بررسی میزان محصوریت در انسجام محله ساکنان اکباتان و آتی‌ساز به شناسایی این عوامل از دیدگاه خبرگان و کاربران فضایی بپردازد. روش تحقیق ترکیبی از نوع کیفی و کمی است که در قسمت کیفی، به استخراج متغیرها از مصاحبه نیمه ساختاریافته با تکنیک کدگذاری با استفاد از نرم‌افزار ATLAS.TI استفاده می‌شود. در بخش کمی، با استفاده از روش تحلیل عاملی، به علت تعدد متغیرها برای دسته‌بندی و همچنین میزان اثر هریک از آن‌ها در مجموعه مسکونی آتی‌ساز و اکباتان از تحلیل عاملی با روش Varimaxاستفاده می‌شود و درنهایت همبستگی ضرایب تعیین‌شده در هر دو محله اکباتان و آتی‌ساز با یکدیگر گرفته می‌شود و برازش منحنی ترسیم می‌گردد. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که مهم‌ترین عامل تأثیرگذار بر انسجام‌بخشی این دو محله محصور، انسجام اجتماعی است. بعد از آن به ترتیب عوامل زیر را می‌توان نام برد: انسجام در ارتباطات اجتماعی، انسجام در حس تعلق، انسجام در ایجاد امنیت، انسجام در سازمان‌های اداره‌کننده و انسجام در اختیارداری.