دلایل و چگونگی تصرف خوارزم توسط غزنویان

الموضوعات :

ابوالحسن مبین ¹

1 - استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد بجنورد

تاريخ الإرسال : 25 الأحد , ذو القعدة, 1437 تاريخ التأكيد : 25 الأحد , ذو القعدة, 1437 تاريخ الإصدار : 05 الثلاثاء , محرم, 1431

الکلمات المفتاحية: غزنویان, سلطان محمود, خوارزم, گرگانج, ابوالعباس مامون, آل مامون, آلتون تاش,

ملخص المقالة :

حکومت غزنویان در دوره پادشاهی سی و دو ساله سلطان محمود (421-387ﻫ/ 1030-997م) با روحیه نظامی‌گری و توسعه طلبی، ضمن گسترش قلمروی ارضی از یکسو، و از طریق انجام فتوحات و کشورگشایی تحت عنوان غزوه و جهاد، از سوی دیگر، به غنائم و منافع مادی فراوانی دست یافت. این امر زمینه افزایش قدرت و شهرت و اعتبار این حکومت را فراهم آورد و آن را به وسیع‌ترین امپراتوری شرق قلمروی خلافت اسلامی مبدل ساخت. یکی از نواحی مهم در سرحدات خراسان بزرگ که زمینه توسعه قلمرو و ثروت را برای غزنویان و به خصوص سلطان محمود غزنوی مهیا نمود، ولایت ثروتمند و پرمنفعت خوارزم بود که در این زمان در دست یکی از افراد خاندان آل مامون قرار داشت. این ناحیه با استفاده از موقعیت و در فرصت مناسب توسط قوای نظامی در سال 408ﻫ/1017م به تصرف دولت غزنوی درآمد. از آن جایی که تصرف ولایت خوارزم یکی از مهمترین رویدادهای سالهای میانه پادشاهی سلطان محمود محسوب می‌شود، مقاله حاضر براساس منابع اصلی آن دوره، به بررسی دلایل سیاسی و اقتصادی محمود از این اقدام و چگونگی تهیه مقدمات برای انجام این کار و نحوه ضمیمه نمودن ولایت خوارزم به حکومت غزنوی و نتایج آن می پردازد.