وزارت خواجه قوام الدین نظام الملک خوافی )903-836ق( در عهد سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911-875ق

الموضوعات :

امیر تیمور رفیعی ¹

1 - استادیار گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات

تاريخ الإرسال : 18 الجمعة , صفر, 1438 تاريخ التأكيد : 18 الجمعة , صفر, 1438 تاريخ الإصدار : 23 الأحد , ذو الحجة, 1429

الکلمات المفتاحية: حسین میرزا بایقرا, دیوان اعلی, هرات, شاهرخ تیموری, نظام الملک خوافی, امیرعلی شیر نوائی,

ملخص المقالة :

خواجه قوامالدین نظامالملک خوافی، فرزند مولانا شهابالدین اسماعیل، یکی ازوزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911 – 842ق( بود که نزدیک به سی سال ازعمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیتهای دیوانیوی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانروای هرات )( ، 861-853ق آغاز شد و پس از آندر سلک خدمت گذاران سلطان ابوسعید گورکانی )873-855ق( وارد شد. وی از سال855ق که سلطان حسین میرزا بایقرا بر تخت هرات نشست به عنوان وزیر فعالیت خود راآغاز کرد و تا سال 903ق. که به دستور سلطان تیموری به قتل رسید، پیوسته یکی ازوزیران دیوان اعلاء در هرات بوده است. دوران نسبتاً طولانی وزارت وی منجر به بروزکشمکشها و دستهبندیهای سیاسی در ساختار حکومتی تیموریان گردید. در واقع مرگوی نتیجه شدت اختلافات سیاسی – مذهبی عناصر ترک و تاجیک بود. سلطان حسینمیرزا بایقرا نیز نتوانست اوضاع متشنج داخلی را تحت نظم و کنترل در آورد. شورشهایداخلی زبانه کشید و به دنبال آن یورشهای ازبکان و دخالت آنان در اختلافات خانوادگیشاهزادگان تیموری، تر اوضاع را وخیم کرد، در نهایت با مرگ سلطان حسین بایقرا در911ق. جانشین لایقی در میان خاندان تیموری باقی نماند تا از سقوط هرات به دستازبکان در سال 913جلوگیری به عمل آورد.