مسجد سازی در اندلس
الموضوعات :
عباسعلی تفضلی
1
(دانشیار گروه تاریخ
دانشگاه آزاد اسلامی مشهد)
الکلمات المفتاحية: قرطبه, مسجد امویان اندلس, مدینه الزهراء, ژیرالدا,
ملخص المقالة :
پس از براندازی بنی امیه به دست عباسیان، تنها فردی که با فرار خود بـه شـمال آفریقـا جـانسالم به در برد، عبدالرحمن بن هشام بود که از آنجا به اندلس رفت و در آنجا دولت امویان انـدلس راتشکیل داد. امویان اندلس، قرطبه را پایتخت حکمرانی خود قرار دادند و با ساخت پلهـا و کـاخهـا ومساجد بر وسعت آن افزودند و از آن پس به برتری فرهنگی و علمـی شـهرت یافـت. قرطبـه بـر اثـرحملهها و نابسامانیها به تدریج از قدرت افتاد و به صورت یک شهر معمـولی در آمـد و اشـبیلیه بـهوسیلهی بنی عباد، آباد شد و رونق گرفت.یکی از آثاری که از آن دوره در قرطبه باقی مانده، مسجد قرطبه میباشد کـه بـه گـستردگی واستحکام بنا و خوش ترکیبی شهرت داشت. این مسجد با همهی تغییراتی که مسیحیان به قصد از بـینبردن هویت و روحانیت اسلامی بر آن وارد ساختند، همچنان در و دیوار، مناره و محـراب آن معـرّفهویت واقعی آن است. جامع عمربن عربس در اشبیلیه یکـی دیگـر از مـساجدی اسـت کـه در دورانامویان اندلس بنا گردیده که در سال 1246میلادی به دنبال سقوط اشبیلیه بـه دسـت فرنانـدوی سـومتبدیل به کلیسای سان سالوادر گردید.مسجد باب المدوم در طلیطله با وجود کوچکی از معتبرترین مساجد انـدلس پـس از مـسجدقرطبه محسوب میشود. این مسجد همانند کنیسههای بیزانـسی، مربـع شـکل و بـه روش مخـصوصطلیطله ساخته شده است. پس از باز پسگیری طلیطله این مسجد نیز بـه کنیـسه تبـدیل شـد. مـسجدمدینه الزهرا، مسجد دیگری است که الناصر برای شهرش مدینه الزهراء ساخت. دارای پنج تـالار بـودکه تالار میانی وسیعترین آنها بود، ارتفاع منارهاش، چهـل متـر و شـبیه منـارهی امیـر هـشام در جـامعقرطبه است. پس از روی کار آمدن مرابطین و موحدین، روش مسجدسازی به روش عربی که پیشتـردر قیروان و قرطبه، معمول بود، استمرار یافت
