بررسی تاثیر سطوح بور بر عملکرد کمی و کیفی واریته های گیاه دارویی- روغنی گلرنگ (Carthamus tinctorius L.)

الموضوعات :

محمدرضا زرگران خوزانی ¹ , محمدحسین قرینه ² , ملیحه جهانی ³ , صدیقه جهانی ⁴

1 - دانشجوی دکتری تخصصی، گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، ایران
2 - دانشیار، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان، ایران
3 - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
4 - گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 19 الأربعاء , ربيع الأول, 1445 تاريخ التأكيد : 05 الإثنين , جمادى الثانية, 1445 تاريخ الإصدار : 08 الأربعاء , رجب, 1446

الکلمات المفتاحية: گلرنگ (Carthamus tinctorius L.), بور, عملکرد روغن, عملکرد دانه, شاخص سطح برگ,

ملخص المقالة :

چکیده مقدمه: گیاه گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) گیاهی دارویی و صنعتی می‌باشد که در زمینه مصارف دارویی کاربردهای زیادی دارد و عمده استفاده آن به جهت دانه‌های روغنی گیاه است. هدف: با هدف تعیین اثر سطوح مختلف کود بور بر عملکرد و کیفیت واریته‌های گلرنگ، آزمایشی طی سال زراعی 98-1397 در مزرعه پژوهشی در شهر شوشتر انجام شد. مواد و روش‌ها: این تحقیق بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. عامل اول واریته گلرنگ در سه سطح (اصفهان، گلدشت و صفه) و عامل دوم مقادیر کود بور در پنج سطح (صفر، دو، چهار، شش و هشت کیلوگرم در هکتار) بود. نتایج: نتایج نشان داد که عامل واریته بر شاخص سطح برگ، تعداد طبق در متر مربع، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد روغن و غلظت بور در کل بوته تاثیر معنی‌داری را نشان داد. مقادیر کود بور نیز تاثیر معنی‌داری را بر شاخص سطح برگ، تعداد طبق در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، شاخص برداشت، عملکرد و غلظت بور در کل بوته نشان دادند. واریته اصفهان با میانگین 4/1110 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه و میانگین 59/267 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد روغن را داشت. همچنین از بین سطوح کود بور، سطح چهار کیلوگرم بور در هکتار بیشترین عملکرد دانه روغن و عملکرد روغن را به ترتیب با میانگین‌های 67/1148 و 73/280 کیلوگرم در هکتار به خود اختصاص داد. عملکرد دانه با مصرف بور افزایش یافت که سطوح دو، چهار و شش کیلوگرم اختلاف معنی‌داری از این نظر با همدیگر نداشتند. اما مصرف بیشتر این عنصر تا سطح هشت کیلوگرم در هکتار سبب کاهش عملکرد دانه گردید. نتیجه‌گیری: کاربرد عنصر ریزمغذی بور از طریق افزایش اجزای عملکرد به ویژه تعداد طبق در مترمربع و وزن هزار دانه سبب افزایش عملکرد دانه و روغن گلرنگ گردید. تاثیر معنی‌دار کاربرد عنصر بور بر ویژگی‌های کمی و کیفی گلرنگ نشان می‌دهد به منظور کاهش اثرات زیست محیطی ناشی از مصرف بی‌رویه کودهای شیمیایی، کاربرد عناصر ریزمغذی بعنوان یک راهکار مدیریتی کارآمد در تولید محصولات زراعی مناسب باشد.