بررسی تغییرات ساختاری و فراساختاری برگ گیاه کلزا (.Brassica napus L) تحت تیمار نانوذرات اکسید کبالت

الموضوعات :

ملیحه جهانی ¹ (گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
رمضانعلی خاوری نژاد ² (گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
هما محمودزاده ³ (گروه زیست شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران)
سارا سعادتمند ⁴ (گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
صدیقه جهانی ⁵ (گروه زیست شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)

تاريخ الإرسال : 03 الإثنين , رمضان, 1443 تاريخ التأكيد : 20 السبت , شوال, 1443 تاريخ الإصدار : 17 الإثنين , ربيع الثاني, 1443

الکلمات المفتاحية: کلزا, اسپکترومتری نشری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES), طیف‌سنجی پراش انرژی پرتو ایکس(EDX), میکروسکوپ الکترونی گذاره (TEM), نانوذرات اکسید کبالت,

ملخص المقالة :

نانوذرات اکسید کبالت (Co3O4) به‌عنوان یکی از پرکاربردترین نانوذرات مغناطیسی در صنایع مختلف می‌باشند و برهمکنش آن‌ها با محیط زیست قابل پیش‌بینی است. هدف از این پژوهش بررسی اثر تیمار نانوذرات Co3O4 بر روی ویژگی های ساختار و فراساختار برگ گیاه کلزا بود. بذرها در گلدان‌ها تحت شرایط گلخانه‌ای کاشته شدند و بعد از دو هفته، گیاهچه‌ها با نانوذرات Co3O4 (0 و 4000 میکروگرم بر میلی‌لیتر) به‌صورت اسپری برگی به مدت پنج هفته تیمار شدند. سپس تغییرات مورفولوژیکی برگ اندازه‌گیری شد. همچنین نمونه‌برداری از برگ گیاه شاهد و تیمار نانوذرات جهت بررسی تغییرات ساختاری و فراساختاری انجام گردید. مراحل آماده‌سازی بافت انجام شد و نمونه‌ها با میکروسکوپ‌های نوری و الکترونی گذاره (TEM) بررسی شدند. تغییرات مورفولوژیکی شامل کاهش طول، عرض و سطح برگ کلزا تحت تیمار نانوذرات Co3O4 مشاهده شد. همچنین تغییرات فراساختاری سلول‌های مزوفیلی برگ گیاه کلزا تحت تیمار نانوذرات Co3O4 شامل کاهش تعداد کلروپلاست‌ها و متورم شدن آن‌ها، تجمع و رسوب نانوذرات در واکوئل و دیواره سلولی، مشاهده اجسام پروتئینی، افزایش اندازه پلاستوگلبول‌ها و دانه‌های نشاسته در کلروپلاست‌ها مشاهده شد. علاوه بر این، نتایج سنجش عنصری کبالت به روش‌های اسپکترومتری نشری پلاسمای جفت شده القایی (ICP-OES) و طیف‌سنجی پراش انرژی پرتو ایکس (EDX)، هم‌راستا با نتایج TEM، نشان‌دهنده‌ی جذب و تجمع نانوذرات Co3O4 در برگ گیاه کلزا بود. آسیب‌های فراساختاری در نتایج TEM بیانگر سمیت غلظت‌ بالای نانوذرات Co3O4 در سطح سلولی بود. بنابراین اثرات خطرات احتمالی نانوذرات Co3O4 بر روی گیاهان زراعی دیگر و محیط زیست باید در نظر گرفته شود.