مطالعه تطبیقی نقاشی‌های کوه خواجه با نقوش دیواری شهر دورااروپوس
الموضوعات :فائزه رضایی 1 , الهام وثوق بابایی 2
1 - دانش‌آموخته کارشناسی ارشد باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
2 - دانشجوی دکتری باستان‌شناسی، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه مازندران، بهشهر، ایران.
الکلمات المفتاحية: نقاشی دیواری, هنر اشکانی, کوه خواجه, دورااروپوس, هنر بومی,
ملخص المقالة :
محوطه کوه خواجه در سیستان و شهر دورا اروپوس در سوریه امروزی، محوطه‌هایی شاخص در زمینه هنر نگارگری در دوران اشکانی به شمار می‌روند؛ با توجه به اینکه هنر نگارگری این دوره برای نخستین بار در این دو محوطه دیده می‌شود، این پرسش مطرح است که چه ارتباطی میان سبک هنری و نقش‌مایه‌های به کار رفته در این دو محوطه دیده می‌شود؟ هدف این پژوهش مقایسه تطبیقی نقوش دیواری کوه خواجه و نقاشی‌های شهر دورا اروپوس بوده و تمر آن، بیشتر بر روشهای هنری نقش‌مایه‌ها و مضامین به کار رفته در نقاشی‌های دیواری هر دو محوطه است. این پژوهش با استفاده از شیوه توصیفی - تطبیقی تکنیک‌های به کار رفته در نقاشی دیواری، نقش‌مایه‌ها و مضامین به کار رفته در دو محوطه را با یکدیگر مقایسه کرده و همچنین جهت یافتن سرچشمه هنری آنها سایر آثار باستان شناختی اشکانی و پیش از آن را نیز مورد مطالعه قرار داده و در نهایت، با تحلیل مفاهیم مرتبط، به جمع‌بندی مطالب پرداخته است. نتایج پژوهش نشان داد که باوجود تفاوت‌هایی به ویژه در انتخاب شخصیت‌ها و مضامین مذهبی در نقاشی‌های دورا ارپوس که متأثر از مفاهیم روم شرقی (بیزانس) است، نقاشی‌های هر دو محوطه در شیوه‌های هنری همچون تصاویر تمام رخ دورگیری و ژرف نمایی و در برخی موضوعات نقاشی همچون بهره‌گیری از کهن الگوه مانند شکار و صحنه بارعام شباهت‌هایی میان هر دو محوطه دیده می‌شود که همگی از هنر بومی ایران نشأت گرفته‌اند.
_||_
