شناسایی مناطق زمین گرمایی با بررسی تغییرات پوشش گیاهی تحت تنش و استرس با استفاده از سنجنده های ETM+ و ASTER (مطالعه موردی: شهرستان خوی)

الموضوعات :

تاج الدین کرمی ¹ , کمال رسولی ² , وحید عیسی زاده ³ , اسماعیل عیسی زاده ⁴

1 - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه تبریز
2 - دانشچوی دکتری جغرافیا وبرنامه ریزی شهری، دانشگاه خوارزمی
3 - دانشجوی دکتری برنامه ریزی شهری، دانشکده جغرافیا، دانشگاه خوارزمی، تهران - ایران
4 - دانجشوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهریور دانشگاه خوارزمی تهران

تاريخ الإرسال : 07 الخميس , شوال, 1444 تاريخ التأكيد : 03 الأربعاء , ذو الحجة, 1444 تاريخ الإصدار : 03 الأربعاء , ذو الحجة, 1444

الکلمات المفتاحية: دمای سطح زمین, شهرستان خوی, سنجش‌ازدور, سنجنده های ETM+ و ASTER,

ملخص المقالة :

سنجش از دور حرارتی، به‌عنوان شاخه‌ای از علم سنجش‌ازدور نقش مهمی در مطالعات محیط‌زیست ایفا می‌کند. سنجش‌ازدور حرارتی یکی از روش‌های نوین و کم‌هزینه در مقابل پیمایش‌های زمینی، آن‌هم در مناطق دورافتاده است که در کوتاه‌ترین زمان اطلاعات ارزشمندی از منطقه موردمطالعه در اختیار محققان و پژوهشگران قرار می‌دهد. تهیه نقشه دمای سطح زمین برای شناسایی مناطق مستعد زمین‌گرمایی و تنش و استرس گیاهی با به‌کارگیری باند مادون‌قرمز حرارتی امکان‌پذیر است. که زمینه را برای مطالعات اکتشافی بیش‌تر فراهم می‌آورد. در این تحقیق با استفاده از سنجنده های ETM+ و ASTER به نقشه‌برداری ناهنجاری‌های پوشش گیاهی با استفاده از شاخص NDVI شهرستان خوی پرداخته شد و تغییرات فصلی گیاه موردبررسی قرار گرفت. دو مجموعه داده که یکی در اوایل تابستان 2002 و دیگری در اواخر تابستان و در پاییز 2002، از داده‌های لندست 7 تهیه شد. با محاسبه LST برای سنجنده ETM+ در این بررسی تغییرات فراتر از تغییرات عادی فصلی را به‌عنوان ناهنجاری گرمایی در نظر گرفته شد. همچنین با محاسبه دمای سطح زمین توسط داده ASTER به تظاهرات سطحی این ناهنجاری‌ها در زیرپوشش گیاهی متراکم پی پرده شد. برای اعتبارسنجی LST محاسبه‌شده توسط سنجنده ASTER از تصاویر سنجنده MODIS استفاده شد و با استفاده از آن میزان NDVI و ALI مورد محاسبه قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر نشان داد شناسایی مناطق زمین‌گرمایی همبستگی مکانی مناسبی با تنش و استرس گیاهی در شهرستان خوی دارد. سنجنده های ETM+ و ASTER به دلیل قدرت تفکیک بالایی که در باند مادون‌قرمز حرارتی دارند، به ترتیب 60 متر و 90 متری که سنجنده های مناسبی برای محاسبه دمای سطح زمین و تشخیص آنومالی حرارتی هستند. بنابراین روش تفاضل تصاویر در این پژوهش روش مناسبی نبوده و نتایج خوبی به نمایش نگذاشت.