بررسی مقاومت ژنوتیپ‌های امیدبخش گندم در آزمایشات سازگاری سال 1397 نسبت به بیماری زنگ قهوه‌ای گندم

الموضوعات :

سید طه دادرضائی ¹ (استادیار، بخش غلات، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران)
محمدعلی دهقان ² (استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران)
نصرت‌اله طباطبائی فرد ³ (بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران)
حسام الدین مفیدی ⁴ (بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مازندران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ساری، ایران)

تاريخ الإرسال : 10 الجمعة , صفر, 1443 تاريخ التأكيد : 10 الجمعة , صفر, 1443 تاريخ الإصدار : 07 الجمعة , رجب, 1442

الکلمات المفتاحية: زنگ برگی گندم, آلودگی مصنوعی, ژن‌های مقاومت,

ملخص المقالة :

زنگ قهوه‌ای گندم با عاملPuccinia triticina Eriks ، به‌عنوان یک بیماری مهم در کاهش تولید محصول گندم شناخته شده است که در نقاط مختلف دنیا باعث کاهش چشم گیر این محصول می‌گردد. این تحقیق به‌منظور بررسی مقاومت 111 ژنوتیپ‌ گندم مربوط به سال 1397 به صورت آزمایشات سازگاری در چهار اقلیم کشور نسبت به این بیماری در شرایط مزرعه‌ای و با آلودگی مصنوعی در شهرستان‌های گرگان، ساری و اهواز اجرا گردید. در مزرعه ژنوتیپ‌ها در قـالب طـرح بلـوک‌های کامل تصـادفی در سـه تکـرار و در دو خط یـک متری تحت آبیـاری افشانه (Mist Irigation) به‌مدت دو سال کشت شدند. همچنین ارزیابی واکنش مقاومت ژنوتیپ‌ها در مرحله گیاهچه‌ای در شرایط گلخانه در کرج انجام شد. در شرایط گلخانه، یادداشت برداری 12 روز پس از مایه‌زنی به روش مک اینتاش و همکاران در مقیاس 0-4 انجام گردید. نتایج نشان داد که از میان 111 لاین پیشرفته گندم، تعداد 25 لاین مقاومت قابل قبولی در طی دو سال داشتند. 86 لاین در یکی از مناطق و یا در طی دو سال حساسیت نشان دادند. از میان 26 لاین امید بخش گندم اقلیم جنوب هفت لاین، از 25 لاین امید بخش گندم اقلیم شمال، تعداد هفت لاین، از 20 لاین امید بخش گندم اقلیم سرد تعداد سه لاین، از میان 20 لاین امید بخش گندم اقلیم معتدل تعداد هفت لاین، از 20 لاین امید بخش گندم شوری یک لاین واکنش مقاومت نشان دادند.