پهنه‌بندی مناطق مستعد وقوع بیماری فوزاریوم خوشه گندم با استفاده از مدل فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی در استان گلستان

الموضوعات :

هانیه نادری ¹ , میرمسعود خیرخواه زرکش ² , مسعود گودرزی ³

1 - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - گروه RS-GIS دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 02 السبت , رجب, 1437 تاريخ التأكيد : 28 الثلاثاء , شوال, 1437 تاريخ الإصدار : 19 الإثنين , ذو القعدة, 1437

الکلمات المفتاحية: سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS), روش منطق فازی, فوزاریوم خوشه گندم (FHB),

ملخص المقالة :

در این پژوهش، نقشه پهنه بندی مناطق مستعد وقوع بیماری بلایت فوزاریومی خوشه گندم مورد مطالعه قرار گرفت و مدل حاصل با نقشه پهنه بندی به دست آمده از گزارشات ایستگاه های تحقیقاتی گیاه پزشکی در استان گلستان با روش منطق فازی مقایسه شد. به این منظور میانگین معیار های رطوبت، دما و بارش به مدت 45 روز در بازه زمانی رشد گندم پاییزه در مرحله 65 مقیاس زادوکس تعیین شد. با توجه به نظر بیماری شناسان گیاهی و زمان وقوع بیماری بلایت فوزاریومی خوشه گندم در استان گلستان، در بازه زمانی اواسط فروردین تا اواخر اردیبهشت ماه برای هر سه روز یک پهنه بندی تهیه شد. در مجموع 15 نقشه پهنه بندی ارایه و مناطق مستعد بیماری در این مدل مشخص گردید. پهنه بندی در چهار طبقه بی ‌خطر (25%-0)، کم‌ خطر (50%-26%)، خطرناک (75%-51%) و پرخطر (100%-76%) طبقه‌ بندی شد و نتایج با استفاده از روش کاپا مورد اعتبار سنجی قرار گرفت. نتایج نشان داد که وقوع و شیوع بیماری از نیمه دوم فروردین تا اواسط اردیبهشت ماه در صورت قـرار داشتن خوشه ها در مرحله رشدی حسـاس به بیماری در مناطـق تعییـن شده با اعتبار سنجـی بیش از 76 درصد قابل پیش بینی است. این درحالی است که در این بازه زمانی علایم بیماری در خوشه ها قابل تشخیص نیستند. نتایج تحقیق حاضر، برای محققین و کارشناسان امر در زمینه پیش آگاهی و تصمیم گیری به موقع برای اعمال بهترین روش های مدیریت بیماری مفید خواهد بود