شناسایی و پراکنش سه ویروس مهم لیلیوم در استان تهران

الموضوعات :

محمد ترکیان ¹ (دانشجوی سابق کارشناسی ارشد ، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین-پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران)
رضا پوررحیم ² (بخش تحقیقات ویروس‌شناسی گیاهی، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران)
مژده ملکی ³ (استادیار، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ورامین-پیشوا، دانشکده کشاورزی، گروه بیماری‌شناسی گیاهی، ورامین، ایران)

تاريخ الإرسال : 17 الجمعة , رجب, 1435 تاريخ التأكيد : 16 الخميس , ذو القعدة, 1435 تاريخ الإصدار : 27 السبت , شوال, 1435

الکلمات المفتاحية: لیلیوم, ردیابی, ویروس موزائیک خیار, ویروس پیسک لیلیوم, ویروس موزائیک آرابیس,

ملخص المقالة :

سوسن (Lilium spp.)، از خانواده سوسن سانان (Liliaceae) از جمله گیاهان زینتی با اهمیت اقتصادی بالا می باشد که بیماری های ویروسی از مهم ترین عوامل محدود کننده تولید آن می باشند. در سال 1393، تعداد 76 نمونه با علائم مشکوک به آلودگی ویروسی شامل موزائیک، بدشکلی، ‌سبزردی، ‌کاهش رشد و نکروز از گلخانه های زینتی در استان تهران جمع آوری گردید. آلودگی این نمونه ها به ویروس موزائیک خیار (Cucumber mosaic virus-CMV) و ویروس موزائیک آرابیس (Arabis mosaic virus-ArMV) با استفاده از روش های بیولوژیکی، سرولوژیکی و مولکولی مورد بررسی قرار گرفت. بر اساس آزمون الایزا، 45 و 3 نمونه به ترتیب به CMV و ArMV و پنج نمونه دارای آلودگی توام این دو ویروس بودند. نتایج آزمون الایزا با روش بیولوژیکی و مایه زنی گیاهان محک مورد تایید قرار گرفت. همچنین با استفاده از روش مولکولی RT-PCR و به کارگیری آغازگر های اختصاصی، قطعات DNA مورد انتظار 1100 و 690 جفت باز به ترتیب مربوط به ناحیه ژن پروتئین پوششیCMV و ArMV تکثیر گردید. به کمک روش RT-PCR و آغازگر های اختصاصـی زیر گـروه های I و II ویروس موزائیـک خیـار، آلودگی نمـونه های لیلیـوم به جـدایـه های زیر گروه I این ویروس تایید شـد. برای ردیابـی ویروس بدون علائـم لیلیـوم (Lily symptomless virus-LSV) و ویروس پیسک لیلیـوم (Lily mottle virus-LMoV) از روش مولکولی RT-PCR و به کارگیری آغازگر های اختصاصی استفاده شد که آغازگر های LMoV‌ منجر به تکثیر قطعه DNA به طول مورد انتظار حدود 650 جفت باز در چهار نمونه شدند. در هیـچ یک از نمونه ها آلودگی با LSV ردیابی نگردید. این اولین گزارش از وقوع آلودگی به ویروس های ArMV، CMV و LMoV از لیلیوم در کشور می باشد. روش های ردیابی بهینه سازی شده در این تحقیق، در مدیریت این بیماری ها از طریق تشخیص و حذف منابع آلودگی در برنامه های تولید پیازچه های سالم نقش کاربردی بسیار مهمی دارد