تأثیر چای ورمی‫ کمپوست غنی‌شده با ازتو باکتر در مقایسه با آفت‌کش تاکومی روی پروانه مینوز گوجه‌فرنگی Tuta absoluta (Lepidoptera: Gelechiidae)

الموضوعات :

مهدی احمدی ¹ (دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران)
علیرضا جلالی زند ² (گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران)
اسماعیل محمودی ³ (دانشیار، گروه گیاهپزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اصفهان (خوراسگان)، اصفهان، ایران)

تاريخ الإرسال : 29 الإثنين , ذو الحجة, 1444 تاريخ التأكيد : 29 الإثنين , ذو الحجة, 1444 تاريخ الإصدار : 29 الإثنين , رجب, 1444

الکلمات المفتاحية: کنترل بیولوژیکی, مبارزه شیمیایی, مدیریت تلفیقی آفات, مینوز گوجه‌فرنگی,

ملخص المقالة :

پروانه مینوز Tuta absoluta (Lep.: Gelechiidae) از مهمترین آفات گوجه‌فرنگی بوده و استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی از مهمترین روش‫های مبارزه با این آفت می‌باشد. به دلیل اثرات سوء این ترکیبات بر محیط‌ زیست و انسان، پژوهش حاضر با هدف بررسی میزان اثر ‌گذاری چای ورمی‌کمپوست غنی‌شده با ازتو باکتر روی پروانه مینوز گوجه‌فرنگی در مقایسه با آفت‫کش تاکومی انجام شد. آزمایش در دو مرحله با پنج تیمار (چای ورمی‫ کمپوست، چای ورمی کمپوست غنی‌شده با ازتو باکتر، سم تاکومی، ازتو باکتر و شاهد) در چهار تکرار در قالب طرح کاملاٌ تصادفی در گلخانه انجام شد. سه روز پس از اعمال تیمار ها، تعداد دالان‌های لاروی و سی روز بعد، تعداد حشرات کامل مینوز گوجه‌فرنگی شمارش شدند. نتایج نشان داد که در آزمایش اول، گوجه‌فرنگی‌های تیمار شده با چای ورمی‫ کمپوست غنی‌شده با ازتو باکتر و سم تاکومی، کمترین میانگین تعداد پروانه‌های بالغ (به ترتیب با میانگین 35/9 و 75/13 حشره در هر بوته) را داشتند. در آزمایش دوم، تیمار چای ورمی‫ کمپوست غنی‌شده با ازتو باکتر و تیمار سم تاکومی همچنان بهترین تأثیر را در کاهش تعداد حشرات بالغ T. absoluta نشان دادند و تیمار ازتو باکتر که عملکرد بهتری نسبت به آزمایش اول داشت، توانست تا 50 درصد نسبت به شاهد در کاهش حشرات بالغ مؤثر باشد. نتایج حاصل از شمارش تعداد دالان‌های فعال لاروی نیز نشان داد که بین تیمار های مختلف اختلاف معنی‌دار وجود داشت. میانگین دالان‌های فعال لاروی شمارش شده در هر بوته بعد از آزمایش اول برای تیمار های چای ورمی‫ کمپوست غنی‌شده با ازتو باکتر و سم تاکومی به ترتیب 50/19 و 75/26 دالان بود که نسبت به سایر تیمار ها، بهترین تأثیر را در کاهش خسارت آفت مینوز گوجه‌فرنگی روی برگ‌ها داشتند.