برّرسی تطبیقی سطوح فکری غزلیات حافظ و سنایی با استفاده از تئوری ساخت‌گرایی تکوینی لوسین گلدمن
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
آزاده ملکوتی
1
,
علی فلاح
2
,
صفا تسلیمی
3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
2 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران(نویسندۀ مسئول)
3 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران
الکلمات المفتاحية: حافظ, سنایی, غزل, ساخت‌گرایی تکوینی, لوسین گلدمن,
ملخص المقالة :
مسألة اصلی این مقاله برّرسی تطبیقی سطح فکری غزلیات حافظ و سنایی با تأکید بر نظریة ساخت‌گرایی تکوینی لوسین گلدمن است. گلدمن در شیوة خود می‌کوشد تا ارتباط ساخت درونی اثر را با ساخت فکری (جهان بینی) طبقه اجتماعی نویسنده آشکار کند و به عقیدة او هرچه این رابطه محکم‌تر باشد، اعتبار هنری آن نیز بیشتر است. فرضیة نویسندگان بر این مسأله تأکید دارد که ساختار ذهنی جامعة سنایی موجب شد تا غزلیات وی از حیث سطح فکری در سه دستة عاشقانه، عارفانه و قلندرانه و عقلاءالمجانین و ساختار اجتماعی زمانة حافظ موجب شد تا سطح فکری غزلیاتش در حد یک متفکّر منتقد اصلاح‌طلب نمایان شود. نتایج پژوهش با استفاده از روش تطبیقی حکایت از آن دارد که سطح فکری غالب بر اشعار حافظ تغییر ساختار وضع موجود و تحقق عدالت بوده و سطح فکری اشعار سنائی به دلیل اشتمال بر دلالت‌های معرفتی، وضعیتی و به ویژه دلالت هنجاری، از ابعاد و قابلیّت‌های مهمّ مدنی و سیاسی برخوردار است.
_||_
