رابطۀ دین و اخلاق در داستان «برادران کارامازوف» از فئودور داستایفسکی
الموضوعات : جستار نامه: ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)
آزاده حسینی
1
,
دکتر ارسطو میرانی
2
,
دکتر محمدعلی میر
3
1 - دانشجوی دکتری گروه الهیات و معارف اسلامی، گرایش ادیان و عرفان تطبیقی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی،گرگان، ایران.
2 - استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، گرایش ادیان و عرفان تطبیقی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران (نویسندۀ مسئول).
3 - استادیار گروه الهیات و معارف اسلامی، گرایش ادیان و عرفان تطبیقی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران.
الکلمات المفتاحية: اخلاق, دین, داستایفسکی, برادران کارامازوف, مسیحیت ارتدوکسی,
ملخص المقالة :
اهمیت داستایفسکی در ادبیات، دین و اندیشۀ مدرن به اندازه‌ای است که روسیۀ مدرن با اندیشۀ او و بعضی از معاصرانش شناخته می‌شود. زندگی و ایمان داستایفسکی به مسیحیت ارتدوکسی و نقد رفتارهای مادی گرانۀ کلیسای ارتدوکسی از سوی او، اهمیت ویژه ای دارد، به طوری که ضروری می نماید تحقیقات مستقلی در رابطه با دین و اخلاق از نظر وی انجام شود. دانش و اطلاعات داستایفسکی دربارۀ کتاب مقدس، دین و اخلاق، و آشنایی او با گرو ه های روشنفکری و تجربۀ دوران محکومیتش، در ارائۀ آرای متفاوت از جریان غالب (کلیسا و اخلاق دینی) از سوی داستایفسکی مؤثر بوده است. بر این پایه، سؤال اصلی تحقیق این است که داستایفسکی چه تعبیری از دین دارد؟ این پژوهش با استناد به منابع کابخانه ای، روش توصیفی- تحلیلی و رویکرد تطبیقی و میان رشته ای انجام شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که دین و ایمان نزد داستایفسکی از ویژگی های مابعدالطبیعی و نیروی کاریزماتیکی مسیح و پیر دیر برخوردار است و امید و انگیزه را پدیده ای فیزیکی و معنوی می داند. او در باب اخلاق، ویژگی پنهان بودن رفتار اخلاقی را ملاک قرار می‌دهد و افراد گناهکار را مستحق محبت بیشتری می‌داند. در نگاه داستایفسکی، اخلاقیات و کاربست آن در زندگی، مایۀ رشد آدمی خواهد بود. از این رو، به دوری گزیدن از خودپسندی‌ها و کبر توصیه می‌کند. با وجود نگرش دینی، داستایفسکی فردی انسان‌گرا به شمار می آید و این گرایش مبتنی بر حق انسانی است.
_||_
