ارزیابی ژئوشیمیایی و زیست محیطی فلزات سنگین در خاک منطقه رباط سفید (جنوب مشهد)
الموضوعات : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستمحمد ابراهیم فاضل ولی پور 1 , بنفشه فاضل ولی پور 2 , رحیم دبیری 3
1 - استادیار پترولوژی، گروه زمین شناسی، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران
2 - دانش آموخته کارشناسی ارشد زمین شناسی زیست محیطی، گروه زمین شناسی، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران
3 - دانشیار پترولوژی، گروه زمین شناسی، واحد مشهد ، دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد، ایران
الکلمات المفتاحية: فلزات سنگین, فاکتور غنی شدگی, رباط سفید, ضریب پیرسون, فاکتور آلودگی,
ملخص المقالة :
محدوده رباط سفید واقع در مسیر جاده مشهد به تربت حیدریه توسط رخنمون های افیولیتی به شدت سرپنتینیتی شده احاطه شده است که می توانند به عنوان منشا زمین زاد آلودگی منابع خاک منطقه به فلزات سنگین در نظر گرفته شود. با توجه به اهمیت موضوع در مقاله حاضر به بررسی و ارزیابی فلزات سنگین در منابع خاک منطقه رباط سفید پرداخته شده است. به همین دلیل غلظت فلزات سنگین در 11 نمونه خاک بررسی و تفسیر شده است. برای این هدف از روش های آماری چند متغیره و شاخص زمین انباشت، ضریب غنی شدگی و فاکتور آلودگی و فاکتور آلودگی اصلاح شده استفاده گردیده است. با استفاده از روش های آماری چند متغیره (ضریب پیرسون، تحلیل مولفه های اصلی و آنالیز خوشه ای) همبستگی بین عناصر مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس ارزیابی های صورت گرفته سنگ های افیولیتی (سرپنتینیت، گابرو، دونیت و هارزبورژیت) به عنوان منشا لیتوژنیک عناصر منطقه در نظر گرفته شده است. بر اساس اندازه گیری شاخص زمین انباشت برای خاک، نیکل دارای بالاترین میزان آلودگی در منطقه است. محاسبه فاکتور آلودگی نشان می دهد که نیکل و کروم دارای آلودگی بسیار زیاد، و کبالت دارای آلودگی زیاد در منطقه می باشد. همچنین با اندازه گیری فاکتور غنی شدگی، نیکل غنی شدگی شدید در منطقه نشان می دهد ولی منشا ورود این فلزات سنگین ساختارهای زمین شناسی منطقه و هوازدگی سنگ های افیولیتی است و منشا لیتوژنیک دارد.
_||_
