مقایسه روش‌های ارزیابی خطر زمین‌لرزه، مطالعه موردی گستره دشت‌بیاض

الموضوعات : فصلنامه زمین شناسی محیط زیست

اکبر ایران‌نژاد پاریزی ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته زمین‌ساخت دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان)
مجید نعمتی ² (دانشیار بخش زمین‌شناسی دانشکده علوم و مرکز پژوهشی زلزله دانشگاه شهید باهنرکرمان،)
وحید جعفری ³ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته ژئوفیزیک- زلزله‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی‌ واحد کرمان)
نجمه سیفی ⁴ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد رشته زمین‌ساخت دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان)

تاريخ الإرسال : 06 الأحد , محرم, 1440 تاريخ التأكيد : 06 الأحد , محرم, 1440 تاريخ الإصدار : 04 الثلاثاء , جمادى الثانية, 1439

الکلمات المفتاحية: خطر زمین‌لرزه, لرزه‌خیزی, خاور ایران, روش آماری و قطعی و روش سلسله‌ مراتبی,

ملخص المقالة :

گستره دشت‌بیاض در خاور ایران یکی از گستره‌های لرزه‌خیز ایران به‌شمار می‌رود که دارای گسل‌هایی با درازایی نسبتا زیاد و لرزه‌زا می‌باشد. زمین‌لرزه‌های سال 1968 و 1979 (MW>7.0) دراین گستره خسارت‌های جانی و مالی فراوانی را به مردم تحمیل کرده است. با به‌کارگیری نقشه‌های موجود، تصاویر ماهواره‌ای و کاتالوگ پژوهشگاه بین‌المللی زلزله‌شناسی و مهندسی زلزله، نقشه گسل‌های جنبا و هم‌چنین نقشه لرزه‌زمین‌ساختی گستره تهیه شده و خطر زمین‌لرزه با روش‌های قطعی و احتمالی ارزیابی شد. هم‌چنین برای روش AHP پرسش‌نامه‌های ویژه‌ای طراحی شده که توسط پژوهش‌گران متخصص زلزله‌شناسی پاسخ داده شده و برپایه آن خطر زمین‌لرزه به روش سلسله‌مراتبی برآورد شد. برونداد روش‌های قطعی نشان می‌دهد که احتمال رخداد زمین‌لرزه‌ای با بزرگای 6/7 در یک دوره 20 ساله در گستره دشت بیاض – قائن وجود دارد. هم‌چنین به‌کمک دو روش بالا‌ بیش‌ترین خطر لرزه‌خیزی در میان گسل‌های جنبای گستره به گسل رانده فردوس در بین گسل‌های بررسی شده نسبت داده شده است. اگرچه، روش سلسله‌مراتبی که عوامل زیادی مانند روکانون و ژرفای زمین‌لرزه‌ها، سازوکارگسل‌ها و سنگ بستر را نیز درنظر می‌گیرد، گستره گسل دشت‌بیاض را یک گستره پرخطر معرفی می‌نماید.