ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در آب و رسوب زهکش قره باغ(جنوب شرق شیراز)
الموضوعات : فصلنامه زمین شناسی محیط زیستالهام بی کینه 1 , فرید مر 2 , بهنام کشاورزی 3 , وحیده شیخی 4
1 - کارشناس ارشد زمین شناسی زیست محیطی بخش علوم زمینی دانشکده علوم پایه دانشگاه شیراز
2 - استاد بخش علوم زمین دانشکده علوم پایه دانشگاه شیراز
3 - استادیار علوم زمین دانشکده علوم پایه دانشگاه شیراز
4 - دانشیار زمین شناسی زیست محیطی
الکلمات المفتاحية: فلزات سنگین, خلیه پساب, شاخص های زمین شیمیایی, زهکش قره باغ,
ملخص المقالة :
در این پژوهش،زهکش قره باغ در جنوب شرقی شهر شیراز مطالعه شده است.اهمیت این زهکش به دلیل تخلیه پساب شهرک صنعتی بزرگ شیراز ،آب برگشتی کشاورزی،و فاضلای شهری روستاهای بالا دست و در نهایت ورود آن به دریاچه مهارلو است.بنابراین،بررسی غلظت فلزات سنگین و ویژگیهای فیزیکوشیمیایی آب و رسوب این زهکش ضروری به نظر می رسد.نتایج حاصل،روند کاهشی فراوانی فلزات سنگین در نمونه های آب را به صورت Zn>Ni>Cu>Pb>Mo>As>Co>Cd و در نمونه های رسوب را به صورت CO>Pb>Mo>As>Cd>Cr>Ni>Zn>Cu> نشان داد.به منظور برآورد شدت آلودگی ،از شاخصهای زمین شیمیایی ضریب غنی شدگی،شاخص زمین انباشت،ضریب آلودگی و درجه آلودگی استفاده شد.بر اساس این شاخص ها،رسوبات زهکش قره باغ نسبت به عناصر مولیبدن،روی،نیکل،کروم و در بعضی از ایستگاه ها نسبت به عنصر سرب آلودگی متوسط تا شدید دارند.از ضریب همبستگی و تحلیل مولفه اصلی برای یافتن ارتباط بین عناصر و نیز تعیین منشا عناصر(زمین زاد یا انسان زاد )استفاده شد.نتایج حاصل از تحلیل مولفه اصلی نمونه های رسوب نشان میدهد که عنصر نیکل بیشتر منبع زمین زاد و از ترکیب زمین شیمیایی سنگ بستر ناشی میشود،در حالی که سایر عناصر(به استثنا کروم) دارای منشا انسان زاد هستند.عنصر کروم در منطقه مورد مطالعه دارای هر دو منشا زمین زاد و انسان زاد است.
