واکاوی برخی از عوامل تأثیرگذار بر خلاقیت ریاضی از منظر تازه‌کاران ریاضی: مهارت‌ها و دانش ریاضی و ویژگی‌های شخصیتی
الموضوعات :
نرگس یافتیان
1
(
استادیار گروه ریاضی دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی yaftian@srttu.edu
)
الکلمات المفتاحية: ویژگی‌های شخصیتی, نظریة زمینه‌ای, خلاقیت ریاضی, آموزش ریاضی, دانش و مهارت‌های ریاضی,
ملخص المقالة :
زمینه: فعالیت‌های خلاقانه در ریاضی به‌منزلة فعالیتی مرتبه بالا نیازمند دانش و مهارت‌هایی غنی در آن حیطه و ویژگی‌های شخصیتی خاصی است. از جمله گام‌های ضروری در راستای شناسایی این دانش و مهارت‌ها و همچنین ویژگی‌های شخصیتی، انجام پژوهش‌هایی است که به تدوین و ارائه نظریه‌هایی می‌پردازد که از بطن جامعه خود برخاسته باشد. هدف: چگونگی تأثیرگذاری دانش و مهارت‌ها و ویژگی‌های شخصیتی بر خلاقیت ریاضی دانشجویانی که درگیرفعالیت‌های خلاقانه ریاضی هستند. روش پژوهش: رویکرد کیفی به روش نظریة زمینه‌ای با استفاده از ابزار مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختار یافته به کار گرفته شد. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانشجویان رشته ریاضی در دانشگاه‌های دولتی واقع در شهر تهران هستند. برای انجام مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختار یافته، 13 دانشجوی ریاضی با روش نمونه‌گیری هدفمند و نظری به طور داوطلبانه دعوت به همکاری شدند. جهت حصول اطمینان از کیفیت تحقیق از معیارهای باورپذیری، اطمینان‌پذیری، انتقال‌پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان می‌دهد که برای مقوله‌های دانش و مهارت‌های ریاضی و ویژگی‌های شخصیتی دانشجویان زیر مقوله‌هایی حاصل شده است که چگونگی تأثیر آن‌ها در ارائه راه‌حل‌هایِ خلاقانه در حل مسائل ریاضی را تبیین می‌کند. نتیجه‌گیری: نظام‌های آموزشی و متخصصان امور تعلیم و تربیت باید با اتکا بر یافته‌های علمی به تبیین دقیق‌تری از فرایند یاددهی- یادگیری دست یابند و با فراهم کردن محیط‌هایی که بتوانند یادگیرندگان را با وضعیت‌ها و مسائل چالش برانگیز مواجه کنند و در حین دست و پنجه نرم کردن و حل این مسائل، زمینه را برای پرورش خلاقیت در آن‌ها مهیا کنند.
