زیرساخت‌های حقوقی و اخلاقی نظام نوآوری و خلاقیت

الموضوعات :

سید حاتم مهدوی نور ¹ , محمد حسین قربانی ² , داود ثمری ³

1 - استادیار گروه معارف اسلامی، واحد یادگار امام خمینی (ره) شهرری، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
2 - استادیار گروه شیمی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار گروه مدیریت کشاورزی، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران

تاريخ الإرسال : 21 الخميس , شوال, 1439 تاريخ التأكيد : 05 السبت , شوال, 1440 تاريخ الإصدار : 14 الإثنين , شوال, 1440

الکلمات المفتاحية: نوآوری, خلاقیت, اخلاق, حقوق,

ملخص المقالة :

زمینه: مهم‌ترین رکن توسعه هر کشوری پژوهش است و از‌این‌رو کشورهای توسعه یافته مقدار قابل توجهی از درآمد ناخالص خود را صرف پژوهش می‌کنند و در نتیجه شغل بعضی از افراد پژوهشگری شده است. وجه متمایز پژوهش از سایر فعالیت‌ها مانند مطالعه و خلاقیت و نوآوری سیستمانیک در مقیاس دانش است که باعث رقابت‌پذیری شرکت‌های اقتصادی و حتی کشورها شده است. هر چه نوآوری و خلاقیت در کشوری بیشتر باشد از لحاظ اقندار بر دیگر کشورها برتری دارد. نوآوری و خلاقیت زیرساخت‌های خاصی می‌طلبد که یکی از آن‌ها زیرساخت‌های حقوقی و اخلاقی است. هدف: هدف پژوهش حاضر بررسی زیرساخت‌های حقوقی و اخلاقی بروز خلاقیت در جامعه است. روش: روش پژوهش شبه‌تجربی است. نخست با بررسی متون و مصاحبه با خبرگان عوامل اخلاقی و حقوقی مؤثر بر خلاقیت استخراج و سپس با استفاده از فن دیماتل روابط بین آن‌ها بررسی شد. جامعه آماری تمام متخصصان حوزه اخلاق، حقوق، خلاقیت و نوآوری است و نمونه آماری ۳۰ نفر است که به شیوه گلوله برفی انتخاب شده‌اند. یافته‌ها: تحلیل نتایج نشان می‌دهد کمبودها، امکانات بیش از حد، دسترسی آسان به محاکم قضایی، شناخت اثرات فردی و اجتماعی انجام فضایل، قوانین مناسب و وجود شفافیت از مهم‌ترین عوامل اخلاقی و حقوقی برای خلاقیت و نوآوری است. محیط اجتماعی، تربیت، پایبندی الگوها به اخلاق، شناخت فضایل و رذایل، اجرای بدون ملاحظه قانون، شناخت پاداش‌های انجام فضایل و شناخت مجازات‌های انجام رذایل معلول‌ها هستند. نتیجه‌گیری: برای ایجاد فضای مناسب برای خلاقیت و نوآوری در کشور نخست باید آموزش‌های حقوقی و اخلاقی داده شود. الگوها علی‌الخصوص حاکمیت به رعایت حقوق مالکیت فکری پایبند باشد. همچنین دسترسی به محاکم قضایی برای رسیدگی به تخلفات سهل باشد.

المصادر:

قرآن مجید

نهج‌البلاغه

اسلامی اردکانی، سید حسن. (1390).منزلت اخلاق پژوهش در کتاب‌های روش تحقیق به زبان فارسی: بررسی انتقادی .روش‌شناسی علوم انسانی، شماره ۶۹: ۸۹-۱۲۵.

پاداش زیوه، حمید و بهمن خداپناه.(1394). برآورد تاثیر شاخص‌های حکمرانی خوب بر اقتصاد دانش بنیان در کشورهای منتخب. فصلنامه علمی پژوهشی برنامه‌ریزی و بودجه، شماره ۱۳۰: ۱۶۵-۱۸۷.

خبرگزاری ایرنا. رتبه 108 ایران در شاخص تامین حقوق مالکیت فکری.( ۱۸ آذر ۱۳۹۴). به نشانی:  http://www.irna.ir/fa/News/81872461 (دستیابی در خرداد ۲۰، ۱۳۹۶).

دیده بان علم ایران. لغو تشویق و ارتقای ۳۵ عضو هیات علمی دانشگاه‌های علوم پزشکی در پی تقلبات علمی/لایحه اخیر مصوب مجلس بازدارنده نیست. ۵ دی ۱۳۹۵. https://www.isw.ir/13119/ (دستیابی در خرداد ۲۰، ۱۳۹۶).

رفیعی، محمدرضا، احمد مرکز مالمیری، و سید شهاب‌الدین موسوی‌زاده. راه‌کارهای کاهش دعاوی. (1393). گزارش طرح پژوهشی، تهران: پژوهشگاه قوه قضاییه.

ریچلز، جیمز. فلسفه اخلاق. (1389). با ترجمه آرش اخگری. تهران: حکمت.

سرنی زاده، مجید، و مسعود ملایی. (1394). بررسی ظرفیتهای اقتصاد دانش بنیان برای رفع چالشهای اقتصاد خلاق در ایران. پژوهش هنر، شماره ۹: ۲۷-۳۲.

سلیمی، علی، و محمد داوری.(1386). جامعه‌شناسی کجروی: مجموعه مطالعات کجروی و کنترل اجتماعی- کتاب اول. ویراست دوم. چاپ سوم، قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.

ضمیری، عبدالحسین، و رضا نصیری حامد.(1389). حکمرانی مطلوب و نقش شفافیت در تحقق آن. پژوهشنامه، شماره ۵۲: ۱۷۳-۲۲۴.

قاضی نعمان، نعمان بن محمد مغربی.(1383). دعائم الإسلام. تحقیق: آصف بن علی أصغر فیضی، چاپ دوم، قاهره: دار المعارف.

قیوم زاده، محمود، و روح الله جهانگیری مقدم.(1393). اخلاق مداری مبنای ارتقاء حقوق شهروندی.پژوهش‌های اخلاقی، شماره ۱۳: ۸۷-۹۷.

کوچکی، علیرضا، مهدی نصیری محلاتی، رضا قربانی، و سرور خرم دل.(1392). ۳۰ سال پژوهش‌های زراعی ایران- بررسی وضعیت اخلاق پژوهش. نشریه بوم شناسی کشاورزی، شماره ۴: ۳۹۵-۴۰۵.

معماری، رزا. “تاثیر حقوق و اخلاق بر رفتار بشری.(1396). مطالعات علوم سیاسی، حقوق و فقه ۳، شماره ۱/۴: ۱۸۵-۱۹۰.

ملکیان، مصطفی.(بی تا). جزوه پیش‌فرض‌های بازسازی علوم انسانی در پرتو دیدگاه‌های اسلام. بی‌جا.

مهدوی نور، سید حاتم.(1393). آیین زندگی در عصر مدرن. علی آباد کتول: دانشگاه آزاد اسلامی واحد علی آباد کتول.

موحدی محب، عبدالله، و مهری جهانگیری. (1395). سیستم نظارت بر مدیران در مدیریت علوی با تأکید بر نهج‌البلاغه. پژوهش‌های نهج‌البلاغه، شماره ۴۸ (۱۳۹۵): ۴۳-۵۷.

موسوی زاده مرکیه، سید شهاب الدین. (1396). در انتظار قانون‌گرایی: تحلیل متنی نظریه حاکمیت قانون در ایران. فصلنامه مجلس و راهبرد، شماره ۹۲: ۱۷۵-۲۰۳.

نوربها، رضا. زمینه.(1391). حقوق جزای عمومی. چاپ سی و چهارم، تهران: گنج دانش.

نیکخواه، رضا، و ابراهیم علی عسگری.(1394). نقش پنهان اخلاق در حقوق. فصلنامه اخلاق زیستی، شماره ۱۵: ۱۱-۴۰.

هجویری، ابو الحسن علی بن عثمان الجلابی الهجویری. (1387). کشف‌المحجوب. تصحیح: و. ژوکوفسکی، مقدمه: قاسم انصاری، چاپ دهم، تهران: طهوری.

یونسکو. راهنمای آمار تحقیقات علمی و توسعه.(1382). تجربی: تعریف‌ها و طبقه‌بندی‌های یونسکو. با ترجمه فریبا نیک سیر، طاهره ژیان احمدی. تهران: مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور.

 

Barbosa، B.، and P. Brito.(2017). "Ethical challenges in researching with children: An application adopting a mixed method approach." 2nd International Symposium on Qualitative Research، ISQR 2017; Code 193579. Salamanca; Spain; 91-100.

Dragos، Dacian C.، Polonca Kovač، and Albert T. Marseil.(2019). The Laws of Transparency in Action: A European Perspective. IIAS Series: Governance and Public Management.

Hoffman، M.L.(2002). Empathy and Moral Development. Cambrige University Press.

Hu، H.، Y. Lee، and T. Yen.(2010). "Service quality gaps analysis based on Fuzzy linguistic SERVQUAL with ‎a case study in hospital out-patient services‎." The TQM Journal 22، no. 5: 499-515.

Pozen، David E.، and Michael Schudson.(2018). Troubling Transparency: The History and Future of Freedom of Information. New York: Columbia University Press.

Rensik، David B.(1998). the ethics of science; an introduction. London: Routledge.

Sadeh، E.(2017). "Interrelationships among quality enablers، service quality، patients’ satisfaction and loyalty ‎in hospitals‎." The TQM Journal 29، no. 1: 101-111.

Santrock، J.W.(2001). Child development. 6th Edition. Toronto: McGraw Hill.

Shih، K.، Y. Liu، C. Jones، and B. Lin.(2010). "The indicators of human capital for financial institutions‎." Expert Systems with Applications 37، no. 2: 1503-1520.

Tzeng، G.H.،C.H. Chiang، and C.W. Li.(2017). "Evaluating intertwined effects in e-learning programs: a novel ‎hybrid MCDM model based on factor analysis and DEMATEL approach." Expert Systems with Applications 32، no. 4: 1028-1044.

Waldron، Jeremy.(2016). "The Rule of Law." The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Edited by Zalta Edward N. Fall 2016. https://plato.stanford.edu/archives/fall2016/entries/rule-of-la