تبیین علّی خلاقیت: نقش سبک های دلبستگی و هیجانات مثبت و منفی

الموضوعات :

سمیه اسماعیلی ¹ ( گروه روانشناسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران )
راضیه شیخ الاسلامی ² ( دانشیار روان‌شناسی تربیتی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران )

تاريخ الإرسال : 08 الخميس , محرم, 1439 تاريخ التأكيد : 13 الجمعة , ذو الحجة, 1439 تاريخ الإصدار : 11 الجمعة , محرم, 1440

الکلمات المفتاحية: هیجان مثبت, سبک دلبستگی, واژه‌های کلیدی: خلاقیت, هیجان منفی,

ملخص المقالة :

زمینه: خلاقیت، عاملی مؤثر و کلیدی در حوزه فعالیت‌های علوم اجتماعی، روان‌شناسی و آموزش و پرورش است. در دنیای متمدن امروز، ابتکار، خلاقیت و توانایی حل مسئله از مهارت‌های کلیدی به شمار می‌آیند. عوامل متعددی بر خلاقیت اثرگذار است که سبک‌های دلبستگی و هیجانات مثبت و منفی از جمله آن عوامل هستند. هدف: هدف از پژوهش حاضر، تبیین نقش واسطه‌ای هیجانات مثبت و منفی در رابطه بین سبک‌های دلبستگی و خلاقیت دانشجویان بود. روش: طرح پژوهش حاضر از نوع همبستگی بوده که در آن روابط علی بین متغیرها در قالب مدل‌یابی معادلات ساختاری مورد مطالعه قرار گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر، شامل تمامی دانشجویان پسر و دختر مقطع کارشناسی دانشگاه آزاد اسلامی در سال تحصیلی 95-1394 بود که از این بین، 572 دانشجو (329 دختر و 243 پسر) از هر پنج دانشکده دانشگاه آزاد اسلامی اهواز (دانشکده فنی-مهندسی، پرستاری، علوم پایه، کشاورزی و انسانی) با روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب شدند و مقیاس دلبستگی تجدید نظر شده بزرگسالان (کولینز و رید،1990)، عواطف مثبت و منفی (برادشاو، 2009) و خلاقیت (عابدی، 1372) را تکمیل کردند. یافته‌ها: نتایج معادلات ساختاری با استفاده از نرم‌افزار Amos نسخه 22 حاکی از برازش خوب مدل نهایی با داده‌های پژوهش بود (98/0=CFI، 97/0=NFI، 98/0=GFI، 98/0=IFI ، 5/2=X2/df، 050/0=RMSEA، 884/0=PCLOSE). نتایج تحلیل مسیر نشان داد که سبک‌های دلبستگی ایمن و دوسوگرا، اثر مستقیم بر خلاقیت دارند. همچنین، سبک‌های دلبستگی، هیجانات مثبت و منفی را تحت تأثیر قرار دادند. علاوه بر این، نقش واسطه‌ای هیجان منفی در رابطه بین سبک‌های دلبستگی و خلاقیت مورد تأیید قرار گرفت. نتیجه‌گیری: در مجموع، نتایج این پژوهش نشانگر نقش تعیین‌کننده سبک‌های دلبستگی و هیجان در خلاقیت دانشجویان است.

المصادر:

 

برک، لورا ای. (2001). روان‌شناسی رشد (از لقاح تا کودکی). ترجمه: یحیی سیدمحمدی (1388). انتشارات ارسباران: چاپ دهم.

پاکدامن، شهلا. (1380). بررسی ارتباط بین دلبستگی و جامعه‌طلبی در نوجوانی. رساله دکتری روان‌شناسی، دانشگاه تهران.

پارسی، احسان. (1393). بررسی رابطه ساده و تعدیل گر هیجان منفی و هیجان مثبت با تبادلات زناشویی سازنده و مخرب در والدین دانش آموزان مدارس ابتدایی و راهنمایی هندیجان. پایان نامه کارشناسی ارشد مشاوره خانواده، دانشگاه شهید چمران اهواز.

شهنی ییلاق، منیجه.؛ سهرابی، فریبا. و شکرکن، حسین. (1384). تأثیر آموزش بارش مغزی بر خلاقیت دانشجویان دختر دانشگاه شهید چمران اهواز با کنترل هوش. مجله علوم تربیتی و روان‌شناسی،12، 1-26.

صادقی مال امیری، منصور. و نیکنام، علی اصغر. (1389). بررسی تئوری‌های سازمان بر خلاقیت. دو ماهنامه توسعه انسانی پلیس، 7، 47-76.

عابدی، جمال. (1372). خلاقیت و شیوه‌ای نو در اندازه‌گیری آن. پژوهش‌های روا‌‌ن‌شناختی، 2، 46-54.

کریمی، ناهید.؛ مهرافزون، داریوش. و جعفری، علیرضا. (1396). بررسی تأثیر آموزش مهارت‌های زندگی به روش قصه‌گویی بر مؤلفه‌های خلاقیت دانش‌آموزان ابتدایی. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(2)، 149-166.

کمیجانی، مهرناز. (1388). مقایسه سبک دلبستگی در نوجوانان عادی و نوجوانان دارای کم‌توانی ذهنی آموزش‌پذیر. دانش و پژوهش در روان‌شناسی کاربردی، 41، 69-91.

مقدمی، معصومه. و رشیدی، ذوالفقار. (1396). رابطه بین سبک‌های یادگیری با خلاقیت و پیشرفت تحصیلی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد گروه علوم تربیتی، روان‌شناسی و علوم اجتماعی واحد رودهن. فصلنامه ابتکار و خلاقیت در علوم انسانی، 7(2)، 1-38.

 

Akinola, M., & Mendes, W. B. (2008). The dark side of creativity: Biological vulnerability and negative emotions lead to greater artistic creativity. Journal of Personality and Social Psychology Bulletin, 34, 1677-1686.

Ainsworth, M. (1989). Attachments beyond infancy. American Psychologist, 44, 709-716.

Alexander, K. W., O’Hara, K. D., Bortfeld, H. V., Anderson, S. J., Newton, E. K., & Kraft, R. H. (2010). Memory for emotional experiences in the context of attachment and social interaction style. Cognitive Development, 25,325- 338.

Amabile, T. M. (2013). Componential theory of creativity. In E. Kessler (Ed.), Encyclopedia of management theory (pp. 135–140). Thousand Oaks, CA: SAGE Publications, Inc.

Amabile, T. M. (2012). Componential Theory of Creativity. Harvard Business School. Working Paper.

Amabile, T. M. (2001). Beyond talent: John Irving and the Passionate Craft of creativity. American Psychologist, 56(4), 333-336.

Angie L. M., Amber D. L., & Kristie L. S. N. (2014). Parenting style, perfectionism, and creativity in high-ability and high-achieving young adults. Journal for the Education of the Gifted, 35(4), 344-365.

Aspinwall, L. G. (2001). Dealing with adversity: Self-regulation, coping, adaptation, and health. In A. Tesser & N. Schwarz (Eds.), The Blackwell handbook of social psychology: Intra individual processes (pp. 591-614). Malden, MA: Blackwell.

Baker, C. N., & Hoerger, M. (2012). Parental child-rearing strategies influence self-regulation, socio-emotional adjustment, and psychopathology in early adulthood: Evidence from a retrospective cohort study. Personality and Individual Differences, 52,800-805.

Bartholomew, K., & Horowitz, L. M. (2009). Attachment styles among young adults: A test of a four category model. Journal of Personality and Social Psychology, 61, 226-244.

Betty, N. S. (2011). Creativity: The adaptive aspects of insecure attachment. Ph.D., Dissertation. Pacifica Graduate Institute. United States. California.

Berdi ozouni davaji R., Valizadeh, S. H., & Nikamal, M. (2010). The relationship between attachment styles and suicide ideation: The study of Turkmen students. Procedia Social and Behavioral Sciences, 5, 1190–1194.

Bodovski, K., & Youn, M. J. (2010). Love, discipline and elementary school achievement: The role of family emotional climate. Social Science Research, 39, 585–595.

Blanchard, C. M., Amiot, C. E., Perreault, S., Vallerand, R. J., &Provencher, P. (2009). Cohesiveness coach's interpersonal style and psychological needs: Their effects on self-determination and athletes subjective well-being. Journal of Counseling Psychology, 52, 591-601.

Bowlby, J. (1973). Attachment and loss: Separation.New York: Basic Books.

Bowlby, J. (1988). A secure base: Clinical applications of attachment theory.New York: Basic Books.

Bradshaw, M. R. (2009). Emotion in marriage: understanding marital exchanges and the impact of stress.Degree of Master of Arts, Kent State University.

Brenning, K., & Braet, C. (2013). The emotion regulation model of attachment: An emotion-specific approach. Personal Relationships, 20, 107-123.

Cassidy, J. (1998). Attachment and object relations theories and the concept of independent behavioral systems: Commentary. Social Development, 7,120-126.

Chin, S., Ramanb, K., Yeowc J. A., & Cyril Ezed, U. (2012). Relationship between emotional intelligence and spiritual intelligence in nurturing creativity and innovation among successful entrepreneurs: A conceptual framework. Social and Behavioral Sciences, 57, 261-267.

Cohn, M. A. (2008). Rescuing our heroes: Upward comparison in positive psychology. In P. A. Linley & S. Joseph (Eds.) Positive Psychology in Practice. Hoboken, NJ: John Wiley & Sons.

Dirtu, C., & Soponaru, C. (2016). Creativity and attachment styles. Creativity & Human Development.

     https://www.creativityjournal.net › News ›.

Eisenberger, R., & Shanock, L. (2003). Rewards, intrinsic motivation, and creativity: A case study of conceptual and methodological isolation. Creativity Research Journal, 15, 121- 130.

Fredrickson, B. L. (2001). Positive emotions broaden and build. University of North Carolina, USA.

Fredrickson, B. L. (2006). Cultivating positive emotions to optimize health and well-being. Prevention and Treatment, 3(1), from

     http://gateway.tx.ovid.com/gw2/ovidweb.cgi.

Fredrickson, B. L., & Branigan, C. (2005). Positive emotions broaden the scope of attention and thought-action repertoires. Cognition and Emotion, 19, 313-332.

Fredrickson, B. L., & Joiner, T. (2002). Positive emotions trigger upward spirals toward emotional well-being. Psychological Science, 13, 172-175.

Fredrickson, B. L., &Losada, M. F. (2005). Positive affect and the complex dynamics of human flourishing. American Psychologist, 60, 678-686.

Gillet, N & Vallerand, R. J., Lafrenière, A. K., & Bureau, J. S. (2013). The mediating of positive and negative affect in the situational motivation-performance relationship. Motivation and Emotion, 37, 465-479.

Gonzalez-DeHass, A. R., Willems, P. P., & Holbein, M. F. D. (2005). Examining the relationship between parental involvement and student motivation. Educational Psychology Review, 17, 99- 123.

Gurland, S. T., & Grolnick, W. S. (2005). Perceived threat, controlling parenting, and children’s achievement orientations. Motivation and Emotion, 29,103- 121.

Hasanvand, B., Khaledian, M., & Merati, A. R. (2013). The relationship between psychological hardiness and attachment styles with the university student's creativity. European Journal of Experimental Biology, 3, 656-660.

Hazan, C., & Shaver, P. R. (1990). Love and work: An attachment theoretical perspective. Journal of Personality and Social Psychology, 59, 270-280.

Hennessey, B. A., & Amabile, T. M. (2010). Creativity. Annual Review of Psychology, 61, 569-598.

Huntsinger, E. T., & Luecken, L. J. (2004). Attachment relationships and health behavior: The mediational role of self-esteem. Psychology & Health, 19, 515-526.

Isen, A. M. (2001). An influence of positive affect on decision making in complex situations: Theoretical issues with practical implications. Journal of Consumer Psychology, 11, 75-85.

Isen, A. M., Daubman, K. A., & Nowicki, G. P. (1987). Positive affect facilitates creative problem solving. Journal of Personality and Social Psychology, 52, 1122-1131.

Craft, A., Jeffrey, B., & Leibling, M. (2001). Creativity in education. London: Kings' Lyyn, Norfolk.

Johnston, M., & Finney, S. (2010). Measuring basic needs satisfaction: evaluating previous and conducting new psychometric evaluations of the basic needs satisfaction in general scale. Psychology of Export and Exercises, 11,91-99.

Kalat, J. W., & Shiote, M. N. (2007). Emotion. USA, Wadsworth. Cengage Learning.

Kim, Y. (2005). Emotional and cognitive consequences of adult attachment: The mediating effect of the self. Journal of Personality and Individual Differences, 39, 913-923.

Kidney, R. A. (2013). The relationship between attachment styles and employee creativity: Evidence from the engineering industry.Degree of Doctor of Philosophy, Dublin City University.

Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. 3rd ed., New York, London. The Guilford Press.

Leach, J. (2001). A hundred possibilities: Creativity, community and ICT.  In, A. Craft., B. Jeffrey, & M.  Leibling (Eds).Creativity in education. London: Kings' Lyyn, Norfolk.

Lydden, W. J. & Sherry, A. (2001). Developmental personality styles: An attachment theory conceptualization of personality disorders. Journal of Counseling and Developmental, 79, 405-415.

Lyubomirsky, S., King, L., & Diner, E. (2009). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131, 803-855.

Malik. S., Wells. A., & Wittkowski, B. (2015). Emotion regulation as a mediator the relationship between attachment and depressive symptomatology: A systematic review. Journal of Affective Disorders, 172, 428-444.

Mehrinejad, S. A., Rajabimoghadam, S., & Tarsafi, M. (2015). The relationship between parenting styles and creativity and the predictability of creativity by parenting styles. 6th World conference on Psychology Counseling and Guidance, 14 – 16.

Meng. X., Arcy. C. D., & Adams. G. (2015). Association between adult attachment style and mental health care utilization: Finding from a large- Scale national survey. Psychiatry Research, 229, 454-461.

Meredith, P., Ownsworth, A., & Strong, J. (2008). A review of the evidence linking adult attachment theory and chronic pain: Presenting a conceptual model. Clinical Psychology Review, 28,407-429.

Mikulincer, M. (1997). Adult attachment style and information processing: Individual differences in curiosity and cognitive closure. Journal of personality and Social psychology, 72, 1217-1230.

Mikulincer, M., & Florian, V. (1998). The relationship between adult attachment styles and emotional and cognitive reactions to stressful events. In Jeffry A. Simpson & Steven, Rholes (Eds.), toward the end Attachment theory and close relationships (pp.143-165), New York: The Guilford Press.

Mikulincer, M. & Shaver, P. R. (2003). The attachment behavioral system in adulthood: Activation, psychodynamics, and interpersonal processes. In M. P. Zanna (Ed.), Advances in Experimental Social Psychology (Vol.35, pp.53-152). New York: Academic Press.

Mikulincer, M., & Shaver, P. R. (2007). Attachment in adulthood: Structure, dynamics and change. New York, NY: Guilford Press.

Mikulincer, M., Shaver, P. R., Pereg, D. (2003).  Attachment theory and affect regulation: the dynamics, development, and cognitive consequences of attachment-related strategies. Motivation and Emotion, 27, 77–102.

Mumford, M. D. (2012). Handbook of organizational creativity. London Elsevier Inc.

Perry, B. D., & Szalavitz, M. (2011). The boy who was raised as a dog and other stories from a child psychiatrist’s notebook: What traumatized children can teach us about loss, love, and healing? New York: Basic Books.

Pepping, C. A., Davis, P. J., & O’donovan, A. (2013). Individual differences in attachment and dispositional mindfulness: The mediating role of emotion regulation. Personality and Individual Differences, 54, 453-456.

Rholes, W. S., & Simpson, J. A. (2004). Attachment theory: Basic concepts and contemporary questions. In W. S. Rholes & J. A. Simpson (Eds.), Adult attachment: Theory, research, and clinical implications (pp. 3-14). New York: Guilford Press.

Roque, L., & Verissimo, M. (2011). Emotional context, maternal behavior and emotion regulation. Infant Behavior and Development, 34, 617-626.

Runco, M. A. (2008). Creativity and education. New Horizons in Education, 56, 96–104.

Sigelman, C. K., & Rider, E. A. (2017). Life-span human development (ninth edition). Wadsworth Cengage Learning, USA.

Simpson, J. A., & Rholes, W. S. (2012). Adult attachment orientations, stress, and romantic relationships. Advances in Experimental Social Psychology, 45, 279-329.

Soroa, G., Balluerka, N., Hommel, B., & Aritzeta. A. (2015). Assessing interaction between cognition, emotion and motivation in creativity: The construction validation of EDICOS. Journal of Personality and Social Psychology, 17,45-58.

Tavakolizadeh, J., Tabari, J., Akbari, A. (2015). Academic self-efficacy: Predictive role of attachment styles and meta-cognitive skills. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 171, 113-120.

Torrance, E. P. (1974). The Torrance Tests of Creative Thinking-Norms-Technical Manual Research Edition - Verbal Tests, Forms A and B-Figural Tests, Forms A and B. Princeton, NJ: Personnel Press.

Torrance, E. P., & Goff, K. A. (1999). Quiet Revolution. Journal of Creative Behavior, 23, 48-55.

Vallton, C., & Ayoub, C. (2011). Use your words: The role of language in the development of toddler's self- regulation. Early Childhood Research Quarterly, 26, 169-181.

VanIjzendoorn, M. H., & Bakermans- Kranenburg, M. J. (2008). Attachment representations in mothers, fathers, adolescents, and clinical groups: A Meta analytic search for normative data. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64, 8-21.

Wang, A., & Cheng, B. (2010). When does benevolent leadership lead to creativity? The moderating role of creative role identity & job autonomy. Journal of Organizational Behavior, 31, 106-121.

Yu-Chu, Y., Sus, C. L., & Chung-Wei, L. (2016). The dynamic influence of emotions on game-based creativity: An integrated analysis of emotional valence, activation strength, and regulation focus. Computers in Human Behavior, 55, 817–825.

Yu-Chu, Y., Guey-Jen, L., Chun, F. L., Chung-Wei, L., & Hua-Chun, S. (2015).  How stress influences creativity in game-based situations: Analysis of stress hormones, negative emotions, and working memory. Computers & Education, 81, 143–153.