استفاده ابزاری از حقوق بشر و تاثیر آن در سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا مطالعه موردی کشورهای در حال توسعه پس از سال 1990
الموضوعات : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی
منصور برزگر
1
,
ابراهیم انوشه
2
,
خسرو, وفایی سعدی
3
1 - دانشجوی دکتری روابط بین الملل، گروه روابط بین الملل، واحد رفسنجان، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
2 - استادیار، گروه روابط بین الملل ، واحد رفسنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
3 - استادیار،گروه روابط بین الملل ، واحد رفسنجان ، دانشگاه آزاد اسلامی، رفسنجان، ایران
الکلمات المفتاحية: حقوق بشر, سیاست خارجه آمریکا, کشورهای در حال توسعه, منافع ملّی,
ملخص المقالة :
یکی از کارکردهای مهم استفاده ابزاری از حقوق بشر در سیاست خارجه ایالات متحده آمریکا، توجیه سیاست هایی است که این کشور در نقاط مختلف جهان دنبال می کند.در این مقاله تلاش خواهد شد به این سوال پاسخ داده شود که حقوق بشر چه جایگاهی در منظومه سیاست خارجه آمریکا داشته و چگونه به ابزاری در خدمت منافع ملّی آن تبدیل شده است ؟ایالات متحده آمریکا از جمله معدود کشورهایی است که سیاست خارجه ایدئولوژیک دارد. با این تفاوت که در بسیاری از موارد مانند حمایت از حقوق بشر و ترویج دمکراسی ، سیاست خارجه ایدئولوژیک بعنوان یک ابزار برای تأمین منافع ملّی آمریکا مورد استفاده قرار می‌گیرد. بررسی اقدامات این کشور هم در سطح سیاست خارجه و هم در حوزه سیاست داخلی نیز نشان می‌دهد نگاه ایالات متحده نسبت به حقوق بیشتر یک نگاه ابزاری است.این پژوهش از نوع توصیفی – تحلیلی بوده و از منابع گلخانه ای، پویش اینترنتی و سایت های معتبر جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفته است .یافته های پژوهش حاکی از آن است که دفاع از حقوق در کلام و نقض گسترده آن در عمل باعث شده که حقوق بشر به ابزاری در خدمت منافع ملّی آمریکا تبدیل شود.
آقايي، سيد داود، (1375)، " عملكـرد شـوراي امنیت در قبـال بحـران سـومالي"، اطلاعات سياسي و اقتصادي، شماره 105 و 106. اجتهادي، اميرمسعود، (1378)، "يكپارچگي رژيم بين المللي حقوق بشر: افسانه يا واقعيت؟" اطلاعات سياسي و اقتصادي، شماره 147 و 148.
سلامي، مسعود، (1374)، "برنامه اي براي صلح پس از جنـگ سـرد"، اطلاعـات سياسي و اقتصادي، شماره 95 و 96.
برنل، پيتر و رندال، ويكي، (1387)، مسائل جهان سوم: مطالعه سياست در جهان در حال توسعه، ترجمه احمد ساعي و سعيد ميرترابي، تهران: نشر قومس.
يليس، جان، (1383)، اسـتراتژي در جهـان معاصـر: مقدمـه اي بـر مطالعـات استراتژيك، ترجمه كابك خبيري، تهران: ابرار معاصر. وانشيري، احمد، (1388)، "منافع ملي و مداخلات بشردوستانه: بررسي نظـري و تجربي"، سياست، شماره 10.
فره، منوچهر و درويش، نفيسه، (1388)، "رقابـت اروپـا و آمريكـا در آمريكـاي لاتين"، فصلنامه علمي-پژوهشي علوم سياسي و روابط بين الملل، سال دوم، شماره 8 و 9.
انلي، جك، (1378)، "جايگاه حقوق بشر در نظريه هاي روابط بين الملل"، ترجمه اميرمسعود اجتهادي، فصلنامه سياست خارجي، سال سيزدهم، شماره 3.
هشيار، حسـين، ( 1388)، "حقوق بشر و روابط بـين الملـل" از كتـاب مفـاهيم كليدي حقوق بشر بين المللي، تهران: نشر ميزان.
اكريان، مهدي، (1384)، "ايران، خاورميانه و حقـوق بشـر آمريكـايي" فصـلنامه مطالعات منطقه اي، شماره 3 و 4. ومر، ايوگين، (1385)، "نقش و منافع آمريكا در آسياي مركزي پس از خـروج از خان آباد"، ترجمه قاسم ملكي، فصلنامه مطالعات آسياي مركزي و قفقاز، شماره 54.
جادپور، سـيدمحمدكاظم، (1390)، "سياسـت خـارجي آمريكـا؛ منظومـه هـا و رفتارها" ويژه نامه خردادماه ديپلماسي ايراني.
لطاني، عليرضا، (1389)، جزوه درسي تئوري هاي روابط بين الملـل ، دانشـكده علوم سياسي دانشگاه آزاد اسلامي واحد تهران مركزي.
يمبر، رضـا، (1382)، "سياسـت خـارجي آمريكـا و حقـوق بشـر"، اطلاعـات سياسي-اقتصادي، شماره 193 و 194.
محمدي، پريسا، (1388)، "حمايـت از انتخابـات هنـدوراس؛ مفهـوم متنـاقض آمريكا از دموكراسي"، ماهنامه رويدادها و تحليل ها شماره 240.
طرازكوهي، حسـين، ( 1380)، حقوق بشر (نظريه ها و رويـه هـا) ، تهـران: دانشكده حقوق و علوم سياسي دانشگاه تهران.
عليزاده، عزت اله، (1366 الـف)، "سياسـت ايـالات متحـده آمريكـا در آمريكـاي مركزي و كارائيب (1)"، سياست خارجي، سال اول، شماره 3.
نبرلو، عبداله، (1384)، "نقش حقوق بشر در هژموني آمريكا"، اطلاعات سیاسی و اقتصادي، شماره 211 و 212. قوام، سيدعبدالعلي، (1388)، اصول سياست خارجي و سياست بين الملل، تهران: انتشارات سمت.
کلايي، الهه، (1384)، "افسانه انقلاب هاي رنگـي " فصـلنامه مطالعـات آسـياي مركزي و قفقاز، شماره 51.
گلشن پژوه، محمودرضا، (1387)، "ايالات متحده آمريكـا و حقـوق بشـر؛ ادعـا و واقعيت"، پژوهش نامه حقوق بشر شماره4.
مك دانلد، ديويد بي، (1389)، اخلاق و سياست خارجي، ترجمه مهدي ذاكريـان،تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق.
ممتاز، جمشيد و نجفي اسفاد، مرتضي، (1379)، "بررسي بحران كوزوو و حقـوق بين الملل"، ديدگاه هاي حقوقي، شماره 17 و 18.
جاتي، غلامرضا، (1384 الف)، تاريخ سياسي بيست و پنج ساله ايران (از كودتا تا انقلاب) جلد اول، تهران: موسسه خدمات فرهنگي رسا.
نقيب زاده، احمد، (1385)، "بررسي تطبيقي نگاه اروپا و آمريكا به آمريكـاي لاتـين و پيامدها"، اطلاعات سياسي و اقتصادي، شماره 225 و 226.
روزي، حسين و جوانشيري، احمد، (1384)، " شوراي امنيت و تحول مداخلات بشردوستانه پس از جنگ سرد"، مجله دانشكده حقوق و علوم سياسي، شماره 69.
ويلر، نيكولاس جـي و بلامـي، آلكـس جـي، (1388)، "مداخلـه بشردوسـتانه و سياست جهاني" از كتاب جهاني شدن سياست: روابط بين الملـل در عصـر نـوين ، ترجمه ابواقاسم راهچمني و ديگران، تهران: ابرار معاصر.
افمن، پل، (1385)، "حقوق بشر و تروريسم"، ترجمه عليرضا ابراهيم گـل، مجله حقوقي، شماره 34.
نكين، لويي، (1383)، "حقوق بشر: از آرمان تـا واقعيـت و چشـم انـداز آينـده "، ترجمه فرشيد سرفراز، اطلاعات سياسي- اقتصادي، شماره 205 و 206.
Chandler, David, (2009), Ideological (mis)Use of Human Rights in Human Rights: Politics and Practice, Oxford University press.
Foot, Rosemary, (2010), The Cold War and Human Rights, Oxford University press.
‐ Mertus, Julie, (2007), «Human Rights and U.S. Foreign Policy», American University School of International Service.
‐ Nichol, Jim, (2011), «Uzbekistan: Recent Developments and US Interests», Congressional Research Service.
Rabe, Stephen G, (2010), «Book Review: Human Rights, Latin America and the Cold War» Diplimatic History, Vol 36, No 1.
Smith, Karen Elizabeth, (1997), «The Use of Political Conditionality in the EU`s Relations with Third Countries: How Effective?», Paper for the ECSA International Conference.
http://www.asnoor.ir/Public/Articles/ViewArticles.aspx?Cod
