تحلیل برساختگرایانه جرایم علیه اراضی دولت
الموضوعات : دستاوردهای نوین در حقوق عمومی
مهدی ربیع
1
,
عباس شیخ الاسلامی
2
,
مجید فولادیان
3
1 - دانشجوی دکترای حقوق جزاوجرم شناسی، دانشگاه آزاداسلامی واحد مشهد، پردیس گلبهار، مشهد،ایران
2 - دانشیارگروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه ازاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
3 - استادیارگروه علوم اجتماعی ، دانشکده ادبیات و علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد ،مشهد ، ایران
الکلمات المفتاحية: واقعیت اجتماعی جرم, کنشگران فرایند جرمانگاری, برساختگرایی, تعریف رفتارهای مجرمانه,
ملخص المقالة :
ترسیم مفهوم جرم نقطه آغاز مسیر اندیشه کیفری است. درواقع ، تصویری که از جرم ارائه میشود، سایر مفاهیم بنیادین جرمشناختی (نظیر مجرم و علت شناسی) و نظام سیاست کیفری (نظیر عدالت، جرمانگاری و پیشگیری) را صورت بندی میکند. بر مبنای نظریه برساخت گرایی اجتماعی، می توان جرم را یک پدیده اجتماعی دانست که بیرون از فکر و ذهن انسانها و دارای یک وجود عینی مستقل نیست بنابر این آن چیزی که جرم تلقی می شود، بسته به اینکه چه کسی آنرا توصیف کرده، متفاوت خواهد بود؛ لذا، در روابط بین افراد، با برساخت یک واقعیت اجتماعی از جرم روبرو می باشیم. این مقاله با اتخاذ حالتی میان رو از نگاه برساختگرایی اجتماعی به مفهوم جرم و استفاده از نظریه واقعیت اجتماعی جرم که معتقد است که تعریف افعال مجرمانه و اعمال قوانین کیفری و برساخت ادراک کیفری و توسعه الگوهای رفتاری متناسب با ان ، محصول کنش سهامدارانی است که با تاثیر بر فرایند جرمانگاری سعی می کنند تا منافع شخصی و گروهی خود را تضمین نمایند، واقعیت جرمانگاری در حوزه اراضی ملی و دولتی در ایران مورد بحث و بررسی قرار می دهد. مطالعه گفتمان رسمی کنشگران سیاست جنایی با استفاده از روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و مشروح مذاکرات مجلس شورای ملی و مجلس شورای اسلامی نشان داده که حداقل در حوزه ی جرمانگاری در زمینه اراضی در نظام عدالت کیفری ایران، نظریه برساختگرایی به نحوی اشکار بر جرمانگاری و ذهنیت فعالین این جریان حاکم است.
_|1 -باختر، احمد، دادگاه ویژه اصل 49 قانون اساسی، نشر نوای عدالت، 1392
2-بشیری، عباس و دیگران، حقوق کاربردی اراضی، نشر جنگل، 1393
3-برگر، پتر، لوکمان، توماس، ساخت اجتماعی واقعیت، ترجمه فریبرز مجیدی، چاپ سوم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، 1394
4-پوپر، کارل ریموند، حدسها و ابطالها، رشد شناخت علمی، ترجمه احمد آرام، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی انتشار ، 1368
5-پوپر، کارل ریموند، جامعه باز و دشمنان آن، ترجمه عزت ااهلل فوالدوند، چاپ سوم، تهران، شرکت انتشارات خوارزمی ، 1380
6-پوپر، کارل ریموند ، اسطوره چارچوب، در دفاع از علم و عقالنیت، ترجمه علی پایا، چاپ سوم، تهران، نشر طرح نو ، 1389
7-توسلی، حمیده ، تضمین پایداری محیط زیست، ویژه نامه همایش سازمانهای غیردولتی و اهداف توسعه هزاره ، تهران ، 1374
8-توسلی، غالمعباس - ودادهیر، ابوعلی ، پارادایم های علم فناوری، پزشکی و جامعه: تحلیلی جامعه شناختی از فرایند پزشکی شدن
جامعه پایان نامه ، دانشگاه تهران ، 1386
9-جوانشیر، کریم ، تاریخ علوم منابع طبیعی ایران، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی ، 1371
10-چاپرک، علی ، ساختگرایی اجتماعی، فصلنامه روش شناسی در علوم انسانی، 57 ، 1387 ،146-125
11-دادبان، حسن، حقوق جزای عمومی، جلد 1، نشر دانشگاه عالمه طباطبایی، 1383
12-رضاپناه، محسن، نقد و بررسی جرایم ثبتی، نشر جنگل، 1392
13-سازمان جنگلها و مراتع کشور ، مجموعه قوانین منابع طبیعی کشور، نقش سبحان ، 1370
14-شهری، غالمرضا، حقوق ثبت اسناد و امالک، نشر جهاد دانشگاهی، 1393
15-صالحی شانجانی، پروین، رویکرد حفاظتی به منابع ژنتیکی جنگل های شمال ، مجله جنگل و مرتع ، 1373 ،19-13
16-فرقانی، محمدمهدی ، تحول گفتمان توسعه سیاسی در ایران، از مشروطه تا خاتمی، فصلنامه رسانه، 54 ، 1382 ،18-35
17-فون هایک، فریدریش، قانون، قانونگذاری و آزادی، گزارش جدیدی از اصول آزادیخواهانه عدالت و اقتصاد سیاسی )قواعد و
نظام(، ترجمه مهشید معیری، موسی غنی نژاد، چاپ نخست، تهران، طرح نو ، 1380
18-قاسمی، حسن؛ و دیگران، پیشگیری از جرم در ایران: مطالعه موردی تصاحب غیرقانونی و تصرف عدوانی زمین های ملی و جرمهای
ثبتی، معاونت حقوقی و توسعه قوه قضاییه، انتشارات روزنامه رسمی، 1388
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره چهارم،زمستان1401
119
19-کسرایی، محمد ساالر، پوزش شیرازی، علی، نظریه گفتمان الکال و موفه ابزاری کارآمد در فهم و تبیین پدیدههای سیاسی، فصلنامه
360-339، 1388 ، 3 ،سیاست
20-کوثری، مسعود - حاج محمدرضا ی تفرشی، امیرعلی ، تحلیل گفتمان شبکه کودک Gem junior در نظم گفتمانی هویت مطلوب
زنانه و تطبیق ان با کالن گفتمان های رسمی قبل و بعد از انقالب اسالمی در ایران ، )1394)
21-مبارکیان، عباس ، مجموعه قوانین و مقررات اراضی، انتشارات مجد ، )1371 ، )88
22-مدنی، سید جالل الدین ، کلیات حقوق اساسی، انتشارات پایدار ، )1371 ، )28
23-مشهدی،علی و مسعود فیروزی، نگاهی به نظام حقوقی مالکیت زمین و ارتباط آن با پدیده زمین خواری، مجله اطالع رسانی حقوقی،
25 ، )1387( 16 و 15
24-معاونت حقوقی و امور مجلس وزارت کشاورزی، مجموعه قوانین و مقررات کشاورزی، )1371)
25 -میرسنجری،میر مهرداد ، اجالس زمین و رهیافت توسعه، مجله جنگل و مرتع، 1( ،1341)
26-مقدمی، محمدتقی ، نظریه تحلیل گفتمان الکال و موف و نقد آن، معرفت فرهنگی اجتماعی، 2( ،1390 )91-124
27-موسوی مقدم، محمد، تغییر کاربری، نشر حقوق امروز، )1392 )
28 -نصیری، مراد، »جرم زمین خواری از طریق تصرف و تغییر غیرقانونی کاربری اراضی« ، مجله تعالی حقوق، )1391 )17و 16
29-میرمجیدی، سپیده، حبیب زاده، محمد جعفر، فرجیها، محمد ، ارزیابی برساخت گرایانه فرایند تصویب قانون انتشار و دسترسی ازاد
به اطالعات با استفاده از نظریه گفتمان، مجله مطالعات حقوق کیفری و جرم شناسی ، 1( ،1396 ،)135-155
30-میرمجیدی، سپیده، حبیب زاده، محمد جعفر، فرجیها، محمد، امیدی، جلیل، مقاله : تحلیل بر ساخت گرایانه ی فرایند جرم انگاری
در ایران بر اساس نظریه واقعیت اجتماعی جرم نشریه :پژوهش حقوق کیفری ، 14( ، 1395 ، )23
31-نمک دوست تهرانی، حسن، بیتا، آزادی اطالعات و حق دسترسی؛ بنیان دمکراسی، طرح پژوهشی دفتر مطالعات فرهنگی مرکز
پژوهشهای مجلس ، )1392)
32-یورگنسن، ماریان، فیلیپس، لوئیز، نظریه و روش در تحلیل گفتمان، ترجمه هادی جلیلی، تهران، نشر نی ، 5( ، 1394)
ب( انگلیسی:
34. Best, Joel, [2004], Theoretical Issue in the study of social problem and Deviance ,In: Ritzer ,
George. ed, handbook of social problems :A Comparative international perspective. Thousand
oaks, CAL sage.
فصلنامه دستاوردهای نوین در حقوق عمومی، سال اول،شماره چهارم،زمستان1401
120
35. Conrad, Peter, Joseph, Schneider, [1992], Deviance and Medicalization: from badness to
sickness. Philadelphia: Temple university press.
36. Escobar , Arturo, [1995], Encountering Development: The Making and Unmaking of the Third
World, Princeton: Princeton University Press. |_
