واکاوی عقلی مفهوم جهاد از دیدگاه فارابی
الموضوعات : کاوش های عقلی"
عصمت سوادی
1
(گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب، تهران. ایران.)
هرمز اسدی کوهباد
2
(گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.)
کیامرث منصوری
3
(دانشجوی دکتری تخصصی گروه فقه و حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رامهرمز، ایران.)
الکلمات المفتاحية: فلسفه, واژگان کلیدی: جهاد, مدینه فاضله, فارابی,
ملخص المقالة :
چکیده:درطول تاریخ اندیشه، مفهوم جنگ و جهاد از منظرگاههای مختلف موردنظرورزی قرارگرفته است. دراین میان فلسفهی سیاسی را میتوان یکی از مهمترین و فراگیرترین این منظرها دربارهی جهاد اسلامی دانست. آرای فارابی بهعنوان مؤسس فلسفهی سیاسی اسلامی درباب جهاد را میتوان دراینراستا ارزیابی کرد. فارابی در زمانه و زمینهای میزیسته است که مفهوم جنگ –مفهومی که بیشترین قرابت را با مفهوم جهاد دارد - و لازمههای اندیشهای و عملگرایانه آن ملموس بوده است. ازاینرو میتوان گفت فارابی جنگو جهاد را بهخوبی حس کرده و اهمیت آن را در تکمیل گونهای فلسفه سیاسی بهدرستی درک کرده بود. نظریه جنگ فارابی ازجمله نظریههایی است که روایی و ناروایی جنگها را معطوف بهغایت، مورد داوری قرار میدهد؛ و ابزار فعل در رتبههای بعدی اهمیت قرار میگیرد. غایتِ جنگ، شکلگرفته بر اساس هستیشناسی، معرفتشناسی و اخلاق شناسی انسانِ فارابی است. به عبارتی انسانی واجد چنین شئون فلسفی برای رسیدن بهغایت و سعادت حقیقی خود گاهی دست به ابزار جنگ و جهاد میبرد، تا بتواند با اصلاح نفوس و ارواح سعادت این جهانی و آن جهانی ملت را تضمین کند. درنهایت جهاد نزد فارابی همچون ابزاری است که درصورت حمل آن توسط رئیس اول مدینه تبدیل به عصای موسی جهت شکافتن سختیها و ناعدالتیها و حفظ خیرات و فضایل برای تحقق سعادت حقیقی اهالی و مدینه میشود.
_||_