آموزه‌های حکمی و اخلاقی در بهمن‌نامه و جستاری در ریشه‌های ایرانی و اسلامی آن
الموضوعات :لیلا هاشمیان 1 , بهزاد اتونی 2
1 - دانشگاه بوعلی سینا همدان
2 - دانشگاه بوعلی سینا همدان
الکلمات المفتاحية: بهمن نامه, آموزه‌های اسلامی, آموزه‌های حکمی و اخلاقی, آموزه‌های ایرانی, Bahman nâmeh, moral and motto instructions, Iranian instructions, Islamic instructions,
ملخص المقالة :
بهمن نامه، اثر حکیم ایران‌شاه بن ابی الخیر، از حماسه‌های ملی اواخر سده ی پنجم هجری قمری است که به موضوع زندگی بهمن پسر اسفندیار و نبردهای او با خاندان رستم پرداخته است. بهمن نامه از جمله آثاری است که به تقلید از شاهنامه فردوسی سروده شده و شاعر آن را می‌توان یکی از موفق‌ترین تالیان فردوسی دانست. از ویژگیهای بارز این اثر، آموزه‌های حکمی و اخلاقی آن است که نظر هر خواننده ای را به خود جلب می‌کند. ایران‌شاه بن ابی الخیر، مانند دیگر ناظمان داستانهای حماسی، آشنایی کامل به اعتقادات و معارف ایرانی و اسلامی داشته و بازتاب این اندیشه‌ها را به وضوح می‌توان در آموزه‌های حکمی و اخلاقی بهمن نامه مشاهده کرد. در این جستار سعی شده تا علاوه بر بیان این آموزه‌ها، ریشه‌های اسلامی و ایرانی آنها بر کاویده شود.
1- قرآن کریم.
2- آموزگار، ژاله (1386) ارداویراف نامه، چاپ سوم، انتشارات معین و انجمن ایرانشناسی فرانسه.
3- ابن ابی الخیر، ایران‌شاه (1370) بهمن نامه، ویراستهی رحیم، عفیفی، چاپ اول، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
4- ابن ابیطالب، علی (1382) نهج البلاغه، ترجمهی محمد دشتی، چاپ چهاردهم، قم، موسسهی فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین.
5- افلاطون(1368) جمهور، ترجمهی فؤاد روحانی، چاپ پنجم، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی.
6- امامی، نصرالله (1385) مبانی و روشهای نقد ادبی، چاپ سوم، تهران، نشر جامی.
7- پور داوود، ابراهیم (1356) یشتها، چاپ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
8- پورنامداریان، تقی (1381) سفر در مه، چاپ اول، تهران، انتشارات نگاه.
9- تفضلی ،احمد(1385) مینوی خرد، به کوشش ژاله آموزگار ومهرداد بهار، چاپ چهارم، تهران، انتشارات توس.
10- توسی، نصیرالدین(1354) اخلاق ناصری، چاپ دوم، انتشارات علمیه اسلامیه .
11- الحرّانی، ابومحمد الحسن(1404 ه.ق) تحف العقول عن آل الرسول، الطبعة الثانیه، مؤسسه النشر الاسلامی.
12- دهخدا، علی اکبر(1372) لغت نامه، چاپ اول از دورهی جدید، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
13-ری شهری، محمد(1377)میزان الحکمه، ترجمهی حمیدرضا شیخی، چاپ اول، انتشارات دارالحدیث.
14- زرین کوب، عبدالحسین(1382) نقد ادبی، چاپ هفتم،تهران، امیرکبیر.
15- زنر، آر. سی (1377) تعالیم مغان، ترجمهی فریدون بدره ای، چاپ اول، تهران، توس.
16- سهروردی، ضیاءالدین (1363) آداب المریدین، به اهتمام نجیب مایل هروی، انتشارات مولی.
17- صفا، ذبیح الله (1374) حماسه سرایی در ایران، چاپ ششم، تهران، فردوس.
18- صفاری، نسترن(1383) موجودات اهریمنی در شاهنامه فردوسی، کرج، انتشارات جام گل.
19- فردوسی، ابوالقاسم(1375) شاهنامه ، چاپ آکادمی شوروی ( مسکو).
20- فرزاد، عبدالحسین (1381) دربارهی نقد ادبی، چاپ چهارم، تهران، نشر قطره.
21- فروزانفر، بدیع الزمان(1347) احادیث مثنوی، چاپ دوم، تهران، امیر کبیر.
22- گورین، ویلفرد ال و همکاران (1377) راهنمای رویکردهای نقد ادبی، ترجمهی زهرا مهین خواه، چاپ سوم، تهران، انتشارات اطلاعات.
23- هوف، گراهام(1365) گفتاری دربارهی نقد، ترجمهی نسرین پروینی،چاپ اول، تهران، امیرکبیر.
_||_