مضامین اخلاقی در مثنوی تازه یافت شدۀ ظهیر کرمانی
الموضوعات :
پری مالملی
1
(
هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی باغملک
)
احمدرضا یلمه ها
2
(
عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی دهاقان
)
پریسا داوری
3
(
گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آزاد وادحد دهاقان
)
الکلمات المفتاحية: سخاوت, مثنوی, ظهیر, نسخه, نیکوکاری, اخلاقی,
ملخص المقالة :
چکیدهآثار گذشتگان، میراث ارزشمندی برای معاصران و آیندگان است. آثار فرهنگی و ادبی با بن مایه های معرفتی خود قوت و غذای معنوی اهل فکر و هنر است و علت آن هم این است که پل ارتباطی بین گذشته و حال هستند و شناخت و معرفت ما را افزایش می دهد. عهد صفوی نیز از این علوم و فنون بی بهره نبوده است. ظهیر کرمانی (1162 ق) که نامش در هیچ تذکره ای نیامده است از مفاخر شیعی مذهب ایران زمین است. مثنوی پر تمثیل او که 8743 بیت و در بحر رمل است، از آثار ناشناخته ی قرن دوازدهم است و تنها نسخه ی آن به خط نستعلیق و مشتمل بر 265 برگ با شماره ی 9530 در کتابخانه ی مجلس تهران نگهداری می شود. این نسخه شامل داستان های تمثیلی منظومی در بیان اندیشه های عرفانی، اخلاقی، دینی، عاشقانه و غیره است. او در انواع صنایع لفظی و معنوی، طبع آزمایی کرده است و با اشعار تعلیمی خود نکات اخلاقی را برای یک زندگی راستین و حقیقی هموار کرده است. ابیاتش از آیات و احادیث و زندگی ائمه و بزرگان نشأت گرفته است. از این رو لازم است که با وجود زندگی پر تب و تاب امروزی کلام ارزشمند ظهیر به دقت و ژرف نگری مطالعه و بررسی شود تا شاید شمه ای از زندگی و تجربیات گذشتگان مرهمی باشد بر دردهای اخلاقی و اجتماعی و فرهنگی که روح هر انسان آزاده ای را می آزارد.
منابع
قرآن کریم.
ابن عربی، محیی الدّین، الفتوحات مکیّه، تحقیق و تقدیم دکتر عثمان یحیی ، جلد دوم، قاهره،1405 قمری،
برومند، سعید، جواد، 1387، زایش دوباره، چاپ اول، تهران، خدمات فرهنگی، کرمان.
تجلیل، جلیل، ایرانمش، زهرا،1390، آموزه های اخلاقی در متون روایی و غیرروایی، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال سوم، شماره ی یازدهم.
جعفری، محمدتقی، 1362، تفسیر و نقد و تحلیل مثنوی، ، چاپ پنجم، ، تهران، انتشارات اسلامی.
خواجه گیر، علیرضا، احمدپور مبارکه، مریم، 1393، موانع و آثار سیر انفسی انسان در بینش عرفانی مولوی، دوفصلنامه علمی- پژوهشی ادبیات عرفانی دانشگاه الزهرا(س)، سال پنجم، شمارة 10.
خوشحال دستجردی، طاهره، 1381، نقش صبر در سیر و سلوک از دیدگاه مولانا در مثنوی، ویژه نامه ی علمی-پژوهشی دانشکده ی ادبیات دانشگاه اصفهان، دوره ی دوم شماره ی بیست و هشتم و بیست و نهم.
خطیب رهبر، خلیل، 1385، دیوان حافظ ،چاپ سی و نهم، تهران، انتشارات صفی علیشاه.
سجادی، جعفر، 1370، فرهنگ اصطلاحات و تعبیرات عرفانی، ، تهران، طهوری.
سیاه کوهیان، هاتف، 1391، کیفیت و حدود عذاب اخروی در نگرش عرفانی محی الدین ابن عربی، نشریه ی آینه ی معرفت، سال دهم ، شماره ی سی.
صفا، ذبیح الله، 1363، تاریخ ادبیات در ایران، ج5، تهران، فردوسی، چاپ دوم.
طغیانی، اسحاق، علیزاده، علی، 1394، دیدگاههای اخلاقی و تربیتی در شعر وحشی بافقی، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال هفتم، شماره ی بیست و پنجم.
فولادی، علیرضا، 1389، زبان عرفان، تهران، سخن.
کرمانی، ظهیر، مثنوی]تازه یافت شده[،تصحیح پری مالملی، شماره 9530، تهران، کتابخانه مجلس.
------حقوق همسایگان در سیره ی نبوی(ص)1380، مجله ی فرهنگ کوثر، شماره ی پنجاه.
مالملی، امیدوار، 1386، منظومه ی ولدنامه در سایه ی مثنوی معنوی، اهواز، کردگار.
مالملی ، امیدوار، 1397،مختصری از ارسال المثل در مثنوی تازه یافت شده ی ظهیر کرمانی، فصلنامه ی تحقیقات تمثیلی در زبان فارسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد بوشهر، شماره ی سی و هشتم.
نسفی، عزیزالدّین بن محمد،1390، انسان کامل، تصحیح و مقدمه، ماریژان موله، تهران، طهوری.
همایی، جلال الدین، 1369، مولوی نامه، تهران، نشر هما.
یلمه ها، احمدرضا، ذبیح نیا عمران، آسیه، 1397، بررسی و تحلیل مضامین تعلیمی در منظومه ی عاشقانه ی هشت بهشت امیرخسرو دهلوی، پژوهشنامه ادبیات تعلیمی، سال دهم، شماره ی سی و هفتم.
_||_References
The Holy Quran.
Ibn Arabi, Mohi al-Din, al-Futuhat Makiya, research and presentation by Dr. Othman Yahya, second volume, Cairo, 1405 AH,
Broumand, Saeed, Javad, 1387, Rebirth, first edition, Tehran, Cultural Services, Kerman.
Tajleel, Jalil, Iranmesh, Zahra, 2013, moral teachings in narrative and non-narrative texts, educational literature research journal, third year, eleventh issue.
Jafari, Mohammad Taqi, 1362, commentary and criticism of Masnavi, 5th edition, Tehran, Islamic Publications.
Khajeghir, Alireza, Ahmedpour Mubarakeh, Maryam, 2013, Obstacles and effects of the human soul in Molavi's mystical vision, Al-Zahra University's biannual scientific-research mystical literature, year 5, number 10.
Khushal Dastjardi, Tahereh, 1381, The Role of Patience in Walking and Walking from the Viewpoint of Rumi in the Masnavi, Special Scientific-Research Issue of the Faculty of Literature, University of Isfahan, 2nd Term, Number 28 and 29.
Khatib Rahbar, Khalil, 1385, Divan Hafez, 39th edition, Tehran, Safi Alishah Publications.
Sajjadi, Jafar, 1370, Dictionary of Mystical Terms and Interpretations, Tehran, Tahuri.
Siah Kouhian, Hatef, 2013, the quality and limits of the afterlife in the mystical attitude of Muhyiddin Ibn Arabi, Mirror of Knowledge publication, 10th year, number 30.
Safa, Zabihullah, 1363, history of literature in Iran, vol.5, Tehran, Ferdowsi, second edition.
Taghiani, Ishaq, Alizadeh, Ali, 2014, moral and educational perspectives in the poetry of Vahshe Bafghi, educational literature research journal, 7th year, 25th issue.
Fuladi, Alireza, 1389, The Language of Irfan, Tehran, Sokhon.
Kermani, Zaheer, Masnavi [newly found], edited by Pari Malmali, No. 9530, Tehran, Majlis Library.
------The rights of neighbors in the Prophet's life (pbuh) 1380, Farhang Kausar magazine, number fifty.
Malmeli, Omidhar, 1386, Voldname poem in the shade of the spiritual Masnavi, Ahvaz, Kordgar.
Malmoli, Omidhar, 2017, a summary of the proverb in the newly found Masnavi of Zaheer Kermani, the quarterly of allegorical research in the Persian language of the Islamic Azad University, Bushehr branch, number 38.
Nasfi, Azizuddin bin Mohammad, 1390, Insan Kamel, correction and introduction, Marijan Moleh, Tehran, Tahuri.
Homaei, Jalaluddin, 1369, Molavi Nameh, Tehran, Homa Publishing.
Yalmeha, Ahmadreza, Zabihnia Omran, Asia, 2017, review and analysis of educational themes in the romantic poem Hasht Behesht of Amir Khosro Dehlavi, Research Journal of Educational Literature, 10th year, 37th issue.
