بررسی فرم مهندسی سازه ی زبانی و ادبی تصدیر در غزلیّات کلیم کاشانی
الموضوعات :فضل الله رضایی اردانی(نویسنده مسئول) 1 , غلامرضا هاتفی اردکانی 2
1 - فضل الله رضایی اردانی، استادیارگروه زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه فرهنگیان استان یزد
2 - غلامرضا هاتفی اردکانی، دکتری زبان و ادبیّات فارسی و مدرس دانشگاه
الکلمات المفتاحية: غزلیّات, نقد صورتگرایانه, موسیقی, کلیم کاشانی, تکرار, تصدیر,
ملخص المقالة :
تصدیر سبب خلق موسیقی و هنجارافزایـی است و در حوزه های موسیقی و بلاغت، اهمّیّت دارد. در این جستار ادبی، فرم این هنرسازه، در غـزلیّات کلیـم کاشانـی، شاعر مشهور قرن یازدهم هجری قمری، بررسی شده‌است. کاربـرد تصدیـر، غزلیّات کلیم را، سـرشار از مـوسیقی درونـی، کـرده و ایـن هنرسازه در خدمت انتقال معنی، و احساس به مخاطب، است. تکرار از اساسی‌ترین عوامل ایجاد موسیقی است. جلوه‌هایی از این پدیده‌ی زبانی، در طبیعت، از جمله روز و شب، بهار و تابستان و ... می‌بینیم. تکـرار از نـوع تصـدیـر از خصـایص غزلیّات کلیـم در محور هم‌نشینی و امتداد طولی سروده‌های او، بشمارمی‌آید. این مقاله، به بررسی فرم مهندسی آن، در غـزلیّات 590 گانـه‌ی این شاعر و همچنین بررسی دیگر سازه‌های ادبی ابیات مورد نظر، می‌پردازد. این ویژگی، از نظر دیداری و شنوایی، در زنجیره‌ی کلام، نظم، ارتباط و زیبایی، ایجاد می‌کند و مخاطب را، به التذاذ ادبی سوق مـی‌دهد. این پژوهش با هدف شناسایی بسامد تکرار از نوع تصدیر و همچنین بومی‌کردن نقد صورتگرایانه انجام شده‌است. روش تحقیق در این مقاله، براساس تحلیل و توصیف یافته‌های پژوهش با در نظر گرفتن اصول نقد صورتگرایانه است. با این پژوهش پی برده شد که کلیم با کاربرد تصدیر، برای تکاپوی ذهن مخاطب و القای محتوا، از مراعات‌النظیر، نغمه‌ی حروف و دیگر هنرسازه‌های ادبی، بهره برده‌است. همچنین، کاربرد تصدیر در غزلیّات این شاعر، سبب ایجاد موسیقی لفظی و کناری شده‌است.
منابع و مآخذ
26- غیاثی، محمّدتقی(1368) سبکشناسی ساختاری، شعلهی اندیشه.
27- فتوحی معجنی، محمود (1395) بلاغت تصویر، انتشارات سخن.
28- فشارکی، محمّد (1392) نقد بدیع، انتشارات سمت.
29- فیاضمنش، پرند، نگاهی به موسیقی شعر و پیوند آن با موضوع، تحلیل و احساسات شاعرانه، شمارهی چهارم، بهار و تابستان1384 صص186-163.
30- کاشانی، کلیم (1391) دیوان، انتشارات سنایی.
31- وحیدیان کامیار، تقی(1393) بدیع از دیدگاه زیباشناسی، انتشارات سمت.
32- هادی، روح الله (1376) آرایههای ادبی (قالبهای شعر، بیان و بدیع)، شرکت چاپ و نشرکتابهای درسی ایران.
Sources and references
1- Ahmadi, Babak (1370) Structure and interpretation of the text, Nashmarzaz.
2- Bahar, Mohammad Taqi (1369) Stylistics, Amir Kabir, three volumes.
3- Pournamdarian, Taghi (2012) Lost on the shore of the sea, Sokhon publications.
4- Tajleel, Jalil (2008) Manani wa Bayan, University Publishing Center.
5- Tharwat, Mansour (1385) Introduction to literary schools, Sokhon publications.
6- ---------- (1364) Farhang Kanayat, Amir Kabir Publishing House.
7- Hosseini, Seyedreza (2015) Literary Schools, Negah Publications, two volumes.
8- Zarin Koob, Abdul Hossein (2010) Literary Criticism, Payam Noor University.
9- Dehghan, Ali, a review of creative themes in Kalim Kashani's lyric poetry, scientific and research quarterly of Persian language and literature of Sanandaj Azad University, fourth year, number 13, winter 91.
10- Sadat Naseri, Seyedhassan (1366) Rhyme and Spiritual Crafts, Iran Publishing Company.
11- Shayganfar, Hamidreza (1391) Literary Criticism, Harufiye Publications.
12- Shafi'i Kodkani, Mohammadreza (2012) Resurrection of Words, Sokhon Publications.
13- -------------------- (2016) Imaginary images in Persian poetry, Age Publications.
14- -------------------- (1366) The Poet of Mirrors, Age Publications.
15- -------------------- (1390) Edva Rasheer Persian, Sokhon Publications.
16- -------------------- (1391) Music of Persian Poetry, Age Publications.
17- -------- A look at poetry music, Iran-Namag, first year, fourth issue, winter 2017/1395.
18- Shamisa, Siros (2003) Meanings and Expression, Ferdous Publications.
19- ------------- (2013) Literary criticism, Mitra Publishing.
20- ------------- (2013) Literary types, Mitra Publishing.
21- ------------ (2013) Generalities of stylistics, Nashmitra.
22- ------------ (1366) Talmihat Dictionary, Ferdowsi Publications.
23- ------------ (2013) A new look at Badee, Nashmitra.
24- Sadeghian, Mohammad Ali (1382), the style of speech in meanings and expressions, Rehana Al-Rasoul Cultural Research Foundation. 25- ------------- (1378) The ornament of speech in Badi Farsi, Yazd University.
26- Ghiashi, Mohammad Taqi (1368) Structural stylistics, flame of thought.
27- Fatuhi Mojni, Mahmoud (2015) Image rhetoric, Sokhn publications.
28- Shaharaki, Mohammad (2012) Badi Naqd, Samt Publications.
29- Fayaz Manesh, Parand, a look at the music of the poem and its connection with the theme, analysis and poetic feelings, the fourth issue, spring and summer 2014, pp. 163-186.
30- Kashani, Kalim (1391) Divan, Sanai Publications.
31- Vahidian Kamiyar, Taghi (2013) Badi from an aesthetic point of view, Samt Publications.
32- Hadi, Ruhollah (1376) Literary arrays (poetry, expression and original forms), Iran textbooks publishing company.
