بررسی اثر دما و فشار بر عملکرد قطره چکان های تنظیم کننده و غیر تنظیم کننده فشار رایج در شمال خوزستان

الموضوعات :

میلاد قماشی ¹ ()
سعید طاهری قناد ² ()

تاريخ الإرسال : 08 الخميس , ذو القعدة, 1440 تاريخ التأكيد : 09 الأربعاء , رمضان, 1442 تاريخ الإصدار : 16 الأحد , شعبان, 1440

الکلمات المفتاحية: قطره چکان, معادله دبی – فشار, ضریب تغییرات ساخت, درجه حرارت آب,

ملخص المقالة :

از آن جا که دبی قطره چکان‎ها تحت تاثیر عوامل مختلفی همچون فشار، ضریب تغییرات ساخت، گرفتگی و دمای آب آبیاری تغییر می‎کند، بنابراین برای ارزیابی اثرات دما و فشار بر دبی قطره چکان‎ها، چهار نوع قطره چکان رایج در بازار خوزستان تهیه گردیدند و در آزمایشگاه آبیاری دانشکده مهندسی آب دانشگاه آزاد دزفول مورد بررسی قرار گرفتند. در این پژوهش اثر چهار دمای آب شامل ۲۰ ،3۰ ،4۰ و 5۰ درجه سانتی‎گراد در چهار فشار ۵، 10، 1۵ و 20 متر بررسی شدند. برای انجام این کار ابتدا در دمای آزمایشگاه (۲۰ درجه سانتی‎گراد) دبی قطره چکان‎ها بدست آمد و ضریب تغییرات ساخت برای هر کدام تعیین شد. برطبق این ضریب و با استفاده از انجمن مهندسان کشاورزی آمریکا طبقه‎بندی کیفی قطره چکان‎ها انجام شد که درنتیجه آن قطره چکان‎های A،B،D عالی بودند و C در مرز متوسط قرار گرفت. برای انجام این آزمایش در دماهای ۳۰،4۰،5۰ درجه از مخزنی مجهز به المنت و دستگاه کنترل درجه حرارت استفاده شد. در دو مورد شامل B و D اثر دما بر روی دبی معنی‎دار و در بقیه موارد (A وC) افزایش دما روی دبی تاثیر معنی‎داری نداشت. با توجه به نتایج بدست آمده با افزایش دمای آب، دبی قطره چکان‎های غیر تنظیم‎کننده فشار افزایش می‎یابد به صورتی‎که با بالا رفتن X در معادله دبی- فشار این افزایش با شیب بیش‎تری صورت می‎گیرد. در قطره چکان‎های تنظیم‎کننده فشار افزایش دما در دو مورد A و C اثر معنی‎دار بر روی دبی قطره چکان‎ها نداشت و در مورد قطره چکان D باعث کاهش دبی شد.

المصادر:

مصطفی‎زاده، ب. و کهنوجی، م. (1381). تاثیر دمای آب آبیاری در دبی برخی قطره چکان‎های ساخت ایران در آبیاری قطره‌ای. مجله علوم آب و خاک، شماره 1، ص 44-31.

معروف‎پور، ع. و پروینی، م. (1392). بررسی رابطه دبی- فشار و دبی - دما در قطره چکان‎های تنظیم کننده فشار رایج در کشور. مجله علوم آب و خاک، شماره 66، ص 157-147.

معروف‎پور، ع. و عبدی، س. (1395). بررسی رابطه دبی- فشار و دبی - دما در لوله‎های قطره چکان‎دار خودتنظیم و غیرخودتنظیم رایج در کشور. پژوهش‎های حفاظت آب و خاک، شماره 1، ص 245-233.

Duran-Ros, M., Puig-Bargues, J., Arbat, G., Barragan, J. and Ramirez, F. (2009). Effect of filter, emitter and location on clogging when using effluents. Agric. Water Manage. 96(1), pp: 67 – 79.

Gil, M., Rodriguez-Sinobas, L., Juana, L., Sanchez, R. and Losada, A. (2008). Emitter discharge variability of subsurface drip irrigation in uniform soils: effect on water-application uniformity. Irrigation Science, 26, pp: 451-458.

Puig-Bargués, J., Arbat, G., Elbana, M., Duran-Ros, M., Barragán, J., Ramírez de Cartagena, F. and Lamm, F.R. (2010). Effect of flushing frequency on emitter clogging in micro irrigation with effluents. Agric. Water Manage. 97(6), pp: 883-891.

Solomon, K.H. (1985). Global uniformity of trickle irrigation system. Trans. ASAE, 28(4), pp: 1151-1158.