رتبه¬بندی شهرستان¬های استان گیلان ازنظر زیرساخت¬های گردشگری شهری با تأکید بر مدل تصمیم¬گیری کوپراس
الموضوعات :
1 - دکتری جغرافیا و برنامه¬ریزی روستایی، واحد آستارا، دانشگاه آزاد اسلامی، آستارا، ایران.
الکلمات المفتاحية: استان گیلان, زیرساخت های گردشگری, رتبه بندی , گردشگری شهری, مدل کوپراس,
ملخص المقالة :
مقدمه: نواحی شهری، به علت برخورداری از جاذبههای محیطی، مقصد حجم عظیمی از مسافران به حساب میآیند. در این راستا، وجود زیرساختهای اولیه از قبیل جادههای دسترسی، محل استراحت و اسکان،... و همچنین شناسایی و معرفی پتانسیلهای انسانی(ابنیه، بناهای تاریخی، فرهنگی، موزهها، کاخها) و طبیعی( ساحل، رودخانه، جنگل، بیابان) از مهمترین بخش جذب و جلب گردشگر در نواحی شهری میباشد.
هدف پژوهش: هدف از انجام این پژوهش، رتبهبندی پتانسیلهای گردشگری در بین شهرستانهای استان گیلان (واقع درشمال ایران) است.
روش شناسی تحقیق: با توجه به اهمیت موضوع، سعی شده از روشهای کمی متداول در علم جغرافیا استفاده شود. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بر پایه مشاهدات میدانی و نحوه تجزیه وتحلیل بر اساس مدل تصمیمگیری کوپراس میباشد.
قلمروجغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی پژوهش، تمامی شهرستانهای استان گیلان است.
یافته ها و بحث: یافتهها نشان می دهد که شهرستان رشت و با مرکزیت رشت، با ارزش نهایی 100 و پس از آن شهرستانهای لاهیجان(واقع درشرق استان)، انزلی(واقع درشمال استان) و ماسال(واقع درغرب استان ) به ترتیب با ارزشهای نهایی 98/98 و 96/96 و 89/89 بهترین زیرساختهای گردشگری را دارا هستند. این درحالی است که شهرستانهای املش، رودبار، آستارا، رضوانشهر، صومعه سرا و سیاهکل دارای زیرساختهای نامطلوب گردشگری و شهرستانهای تالش، رودسر، لنگرود، شفت و آستانه در مابین این دو سطح قرار گرفتهاند.
نتایج: نتایج پژوهش حاکی از آن است که رتبهبندي شهرستانهای استان گیلان نشاندهنده برتري چند شهرستان نسبت به ساير شهرستانهاي استان است به طوری که بین شهرستانهاي رشت، لاهیجان، انزلی، ماسال و فومن به عنوان گروه اول توسعهيافته و ساير شهرستانها شکاف عميقي وجود دارد.
امانپور، سعید،مریم ناصر، اصغرمحمدی.(1392). رتبه بندي شهرستان هاي استان خوزستان از لحاظ شاخص هاي گردشگري با استفاده از مدل تاپسیس. نگرش هاي نو در جغرافياي انساني (جعرافياي انساني)، دوره5،شماره 2 ،201-221.
پاپلی یزدی،محمدحسین،سقایی،مهدی.(1386).گردشگری(ماهیت ومفاهیم). چاپ دوم. انتشارات سمت.
پورطاهری، مهدی، سجاسی قیداری،حمدالله، صادقلو، طاهره. ارزیابی تطبیقی روش های رتبه بندی مخاطرات طبیعی درمناطق روستایی، (مطالعه موردی: استان زنجان). پژوهش های روستایی، دوره2، شماره7، پیاپی701297، زمستان 1390، صص. 54-31.
تقوایی، مسعود، فوادمعافی، راضیه رحیمی.(1392). سطح بندي شهرستان هاي استان گيلان از لحاظ امکانات و جاذبه هاي گردشگري جهت تعيين قطب هاي گردشگری. نگرش هاي نو در جغرافياي انساني (جعرافياي انساني)، دوره5، شماره2، ص223- 238.
تولایی،سیمین.(1386). مروری برصنعت گردشگری ،چاپ اول. انتشارات دانشگاه تربیت معلم.
جعفری مهرآبادی, مریم؛ کمیل عبدی و شمیلا اللهیاری.( ۱۳۹۳). تحلیلی بر ضرورت توسعه ی گردشگری شهری در استان گیلان. همایش شناخت راهکارهای توسعه استان گیلان، رشت، دانشگاه گیلان، https://www.civilica.com/Paper-GUIL01-GUIL01_009.html
حیدری ،رحیم.( 1387). مبانی برنامه ریزی صنعت گردشگری،چاپ اول، انتشارات سمت،تهران
داتش نظافت، علی رضا، نصرالله مولایی هشتجین، اکبرمعتمدی مهر.(1395). مقایسه تطبیقی توسعه یافتگی مناطق شهری رشت با استفاده از روش های ارزیابی چندشاخصه.فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی ، سال یازدهم، شماره 34، بهار1395، صص. 16-1
رضوانی،علی اصغر.(1385).جغرافیاوصنعت توریسم، چاپ ششم، انتشارات دانشگاه پیام نور.
رهنمایی،محمدتقی.(1388).آسیب شناسی گردشگری دراستان گیلان. مدیریت جهانگردی، شماره دوم وپنجم، اردیبهشت ومرداد1388
رهنمایی،محمدتقی(1392).اوقات فراغت وگردشگری، چاپ دوم. انتشارات مهکامه،تهران.
سلیمانی مقدم، محمد وقاسم اسلامی.(1390). نقش زیرساخت های اقامتی درفعالیت های گردشگری شهری رشت.چشم اندازجغرافیایی(مطالعات انسانی)،سال ششم،شماره 17،زمستان 1390،صص115-105
شماعی، علی،موسی وند،جعفر،( 1390)، سطح بندی شهرستان های استان اصفهان از لحاظ زیرساخت های گردشگری با استفاده از مدل Topsis و AHP. مطالعات وپژوهش های شهری ومنطقه ای، سال سوم، شماره 10،صص 23-40
طاهری، مهدی . 1393. كاربرد روشهای تصمیم¬گیری چند شاخصه در جغرافیا، چاپ اول.تهران، سمت. 99 . 34-56.
عیسی لو، شهاب الدین،خاکساری رفسنجانی،علی، سعیدی راد،مجید.(1396). سنجش سطح برخورداری شهرستان های استان مرکزی به لحاظ زیرساخت های گردشگری. فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی ، دوره 12،شماره 3(پیاپی40)، پاییز1396،صص 567-553
فرجی سبکبار،حسنعلی،محمدرضا رضوانی،حسن بهنام مرشدی،حسین روستا.(1393). سطح بندی فضایی محورهای گردشگری استان فارس برمبنای خدمات وتسهیلات گردشگری. پژوهش های جغرافیای انسانی،دوره 46،شماره 3،پاییز1393ص586-561
قاسمی،مسلم،حجت الله شرفی، مرضیه جعفری، بهزادشیخ علی پور.(1395). رتبه بندی زیرساخت های گردشگری شهری با استفاده ازتکنیک کوپراس (مطالعه موردی:استان زنجان).گردشگری شهری،دوره3،شماره1،زمستان 1395،ص41-31
قنبری،ابوالفضل،بهمن شجاعی وند،بهرام زینلی.(1393). رتبه بندی شهرستان های استان آذربایجان شرقی براساس زیرساخت های گردشگری شهری باروش های تصمیم گیری چندمعیاره،جغرافیا وآمایش شهری منطقه ای،شماره 12،صص89-112
کارگر،بهمن(1385).جغرافیا وتوسعه گردشگری. سپهر، دوره شانزدهم،شماره شصت ودوم.
مصلحی، محسن، زنگی آبادی، علی،پورعیدی وند، لاله، حیدری پور، اسفندیار(1391). فصلنامه جغرافیا وتوسعه فضای شهری،شماره 1،بهاروتابستان 1391،صص51تا74
معصومی راد، رضا.(1382). موانع توسعه صنعت گردشگری دراستان گیلان.فرهنگ گیلان،شماره 19و20، بهاروتابستان 82
موحد،علی.(1386).گردشگری شهری، چاپ اول.انتشارات دانشگاه شهیدچمران اهواز.
موسوی،میرنجف، ویسیان، محمد، محمدی حمیدی،سمیه، اکبری،مهناز.(1394).بررسی واولویت بندی توان ها و زیرساخت های توسعه گردشگری با روش تصمیم گیری چندمعیاره(موردمطالعه: شهرستان های استان کردستان). گردشگری شهری، دوره2،شماره 1،بهار1394، ص.31-17
موسی وند،جعفر،فرزانه ساسان پور. (1390). ارزیابی نقش زیرساخت های شهری جهت تعیین قطب گردشگری با استفاده ازمدل های AHP و TOPSIS (مطالعه موردی:استان مازندران). فصلنامه فضای گردشگری،سال اول،شماره 1،صص 65-82
نیکدل،نسرین،1389، بررسي عوامل موثر درافزایش مدت ماندگاری گردشگران درشهرستان صومعه سرا،پایان نامه کارشناسی ارشد منتشرنشده، دانشگاه آزاد رشت، رشت. ایران
لطیفی،حسن.(1384).توریسم ودرامدهای ارزی. چاپ اول.تهران، انتشارات بهراد.
ویسی ناب، برهان، نیک سرشت، مهدی، ابراهیمی، امید، سبزی، مهدی . (1396) .سطح بندی و بررسی تطبیقی سطوح توسعه یافتگی با استفاده ازتکنیک های برنامه ریزی(مطالعه موردی:شهرستان های استان کرمانشاه). فصلنامه علمی-پژوهشی مطالعات برنامه ریزی سکونتگاههای انسانی ، دوره 12،شماره 3(پیاپی40)، پاییز1396،صص 729-711
Andres, Luis, Dan Biller, Matias Herrera Dappe,(2016). A Methodological Framework for Prioritising Infrastructure Investment. First Published December 1, 2016. Research Article, The World Bank, Washington, DC, United States, Article first published online: December 1, 2016; Issue published: December 1, 2016.
Lapko,Aleksandra. (2014), Urban tourism in Szczecin and its impact on the functioning of the urban transport system, 1st International Conference Green Cities 2014 – Green Logistics for Greener Cities,Procedia Social and Behavioral Sciences,pp 207-214.
Pitchipoo.p.a,Vincent D.S.b, Rajini,N.c Rajakarunakaran S.,2014, "12th Global Congress on Manufacturing and Management" GCMM – 2014, COPRAS Decision Model to Optimize Blind Spot in Heavy Vehicles: A Comparative Perspective, https://doi.org/10.1016/j.proeng.2014.12.383.
