شناسایی شته‌های گندم وکفشدوزک‌های شکارگر آن‌ها و بررسی کارایی و تغییرات جمعیت فراوان‌ترین گونه کفشدوزک در استان کردستان
الموضوعات :صلاح‌الدین کمانگر 1 , سیدحسن ملکشی 2
1 - مربی و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کردستان، سنندج
2 - مربی و عضو هیئت علمی بخش تحقیقات مبارزه بیولوژیک، مؤسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی، تهران
الکلمات المفتاحية: Efficiency, کارایی, Wheat, Kurdistan, گندم, تغییرات جمعیت, کفشدوزک, کردستان, واژه‌های کلیدی: شته, Key words: Aphid, Coccinellid, Population dynamic,
ملخص المقالة :
گندم به عنوان مهمترین محصول کشاورزی استان کردستان دارای آفات متعددی است که از جمله این عوامل خسارت زا، شته ها می باشند. کفشدوزک ها در کنترل شته ها نقش اساسی دارند. در این تحقیق ضمن شناسایی شته های گندم و کفشدوزک های شکارگر آن ها، تغییرات جمعیت و کارایی فراوان ترین گونه کفشدوزک طی سال های 1380 - 1382 بررسی شد. بدین منظور، سه مزرعه گندم آبی در مناطق دهگلان و کامیاران و یک مزرعه دیم در مریوان انتخاب و با نمونه برداری هفتگی از مزرعه، بوته ها به آزمایشگاه منتقل و فراوانی گونه های شته و تغییرات جمعیت آن در هر منطقه مشخص گردید. همچنین با روش تور زدن در اقطار مزارع، اقدام به نمونه برداری هفتگی از کفشدوزک های مزارع گندم شد و در نهایت ضمن شناسایی گونه های کفشدوزک، فراوانی و تغییرات جمعیت آن ها مشخص گردید. بر اساس نتایج، 7 گونه شته شناسایی گردید کهF. Sitobion avenae و Rond. Schizaphis graminum به ترتیب با 5/66 و30 درصد، بیشترین فراوانی جمعیت را دارا بودند. همچنین 6 گـونه کفشدوزک شکارگـر شناسایی شد که گونه هایHippodamia variegata Goeze و .Coccinella septempunctata L به ترتیب با 60 و 37 درصد دارای انبوهی بیشتری بودند. نتایج حاصل از بررسی میزان کارایی کفشدوزک غالب مزارع گندم استان در کاهش جمعیت شته های گندم نشان داد که کفشدوزک H. variegata به عنوان کفشدوزک غالب مزارع گندم استان، قادر به کاهش معنی دار جمعیت شته ها می باشد، اما با توجه به تکثیر و تولیدمثل بسیار سریع شته ها، در صورت عدم حضور سایر دشمنان طبیعی، جمعیت این آفت به سرعت بالا رفته و طغیان خواهد نمود و لذا کنترل شته های گندم مستلزم حضور و فعالیت مجموعه دشمنان طبیعی آن می باشد.
_||_
