بررسی سمیت تماسی و گوارشی حشره کش های IGR روی شپشه دندانه دار (Oryzaephilus surinamensis L. (Col., Silvanidae در شرایط آزمایشگاهی

الموضوعات :

سعیده لونی ¹ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، اراک، ایران)
ابراهیم سلیمان نژادیان ² (گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک)
مسعود لطیفیان ³ (موسسه خرما و میوه های گرمسیری کشور، اهواز)
عزیز شیخی‌گرجان ⁴ (موسسه تحقیقات گیاه پزشکی کشور، تهران)
رضا وفایی شوشتری ⁵ (گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک)

تاريخ الإرسال : 13 الجمعة , صفر, 1436 تاريخ التأكيد : 30 السبت , شوال, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الأحد , صفر, 1437

الکلمات المفتاحية: شپشه دندانه دار, تبوفنوزاید, کرومافنوزاید, لوفوکس, Oryzaephilus surinamensis, IGR, Tebufenozide, Chromafenozide, Lofux®,

ملخص المقالة :

شپشه دندانه دار، Oryzaephilus surinamensis L. (Col., Silvanidae)، از جمله آفات انباری مهم در ایران می باشد. با توجه به خطرات زیست محیطی ناشی از کاربرد حشره کش های شیمیایی، دانشمندان به دنبال ترکیباتی کم خطر از جمله ترکیبات IGR به عنوان جایگزین هستند. از این روی، قابلیت حشره کشی سه ترکیب تبوفنوزاید، کرومافنوزاید و لوفوکس با دو روش گوارشی و تماسی در شرایط آزمایشگاهی با غلظت های مختلف روی لاروهای 4-5 روزه (جوان) و لاروهای 19-20 روزه (مسن) ارزیابی شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که حشره کش های لوفوکس (68/9 پی پی ام) و تبوفنوزاید (49/24 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر گوارشی را روی لاروهای جوان داشته و ترکیبات لوفوکس (82/22 پی پی ام) و تبوفنوزاید (18/80 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تلفات را در بین لاروهای مسن ایجاد می کنند. نتایج مربوط به آزمایش تاثیر تماسی ترکیبات مورد آزمایش روی مراحل لاروی نشان می دهند که حشره کش های لوفوکس (1 پی پی ام) و تبوفنوزاید (9/33 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تاثیر را روی لاروهای جوان و همچنین ترکیبات لوفوکس (2/29 پی پی ام) و تبوفنوزاید (03/143 پی پی ام) به ترتیب بیشترین و کمترین تلفات را روی لاروهای مسن به دنبال دارند. بر اساس نتایج به دست آمده مشخص می شود که کاربرد گوارشی ترکیبات مورد مطالعه نسبت به کاربرد تماسی آن ها تلفات بیشتری به دنبال خواهد داشت. ﺣﺸﺮه ﻛﺶ لوفوکس مخلوطی از ضد سنتز کیتین و شبه هورمون جوانی بوده و ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﻛﺎراﻳﻲ را روی ﻻروﻫﺎی ﺷﭙﺸﻪ دندانه دار از ﺧﻮد ﻧﺸﺎن می دهد؛ ﻟﺬا ﻣﻲ ﺗﻮان از آن ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﺸﺮه ﻛﺶ ﻛﻢ ﺧﻄﺮ ﺑﺮای ﻛﻨﺘﺮل آﻓﺖ O. surinamensis در ایران اﺳﺘﻔﺎده کرد.