بررسی تاثیر شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (L.) بر عملکرد و اجزای آن در ژنوتیپ های کلزا (.Brassica napus L)

الموضوعات :

سید حیدر موسوی انزابی ¹ , علیرضا عیوضی ² , حسین رنجی ³

1 - گروه کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، استان آذربایجان غربی، ایران
2 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی
3 - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی

تاريخ الإرسال : 11 الخميس , صفر, 1433 تاريخ التأكيد : 17 الثلاثاء , شوال, 1433 تاريخ الإصدار : 16 الجمعة , شوال, 1434

الکلمات المفتاحية: Canola, کلزا, Brassica napus, cabbage aphid, Brevicoryne brassicae, شته مومی کلم,

ملخص المقالة :

کلزا (.Brassica napus L) یکی از محصولات دانه روغنی مورد توجه کشاورزان در ایران می‌باشد. شته مومی کلم Brevicoryne brassicae (L.) یکی از آفات مهم کلزا در استان آذربایجان‌غربی است که خسارت سنگینی به این گیاه وارد می کند. با توجه به اهمیت این آفت مطالعه‌ای در دو قسمت مزرعه‌ای و گلخانه‌ای به منظور ارزیابی تحمل 21 ژنوتیپ کلزا نسبت به شته مومی کلم طی سال‌های 1385 تا سال 1387 انجام شد. طی سه سال آزمایش مزرعه‌ای هر سال دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط آلودگی طبیعی و عدم آلودگی برای سنجش تحمل انجام گردید. ارزیابی تحمل در شرایط مزرعه‌ای با استفاده از شاخص‌های کاهش عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در غلاف و تعداد غلاف ساقه اصلی و فرعی محاسبه گردید. تجزیه مرکب اختلاف آماری معنی‌داری حداقل در سطح احتمال 1% برای این صفات نشان داد. ژنوتیپ‌های Opera، Sahara و Okapi کمترین شاخص کاهش عملکرد و ژنوتیپ‌های Geronimo، Talent و Celisius بیشترین شاخص کاهش عملکرد را داشتند. در تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌های Opera و Sahara در گروه متحمل و ژنوتیپ‌های Talent، ARG-91004، Geronimo، Celisius و ARC-5 در گروه حساس قرار گرفتند. ارزیابی تحمل تحت شرایط گلخانه‌ای طی دو سال در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در دو آزمایش مجزای آلوده و عدم آلوده انجام گردید. نتایج تجزیه مرکب نشان داد که اختلاف آماری معنی‌داری در سطح احتمال 1% برای شاخص‌‌های خسارت و شاخص کاهش طول ساقه بین ژنوتیپ‌ها وجود داشت. در مجموع دو ژنوتیپ Okapi و Opera در گروه متحمل و ژنوتیپ‌های Talent، Geronimo، Ebonite، ARG-91004 و ARC-5 در گروه حساس قرار گرفتند. مقایسه نتایج صحرایی و گلخانه‌ای نشان داد که ژنوتیپ Geronimo نسبت به شته مومی کلم بسیار حساس و ژنوتیپ‌ Opera دارای مقاومت قابل قبول می‌باشند و می‌توان از این ژنوتیپ‌ها در برنامه‌ مدیریت تلفیقی شته مومی کلم استفاده نمود.