پدیده هورمسیس در حشرات

الموضوعات :

مهری زرگانی ¹ (کشاورزی، گیاهپزشکی، حشره شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران)

تاريخ الإرسال : 11 الجمعة , ذو القعدة, 1443 تاريخ التأكيد : 29 السبت , محرم, 1444 تاريخ الإصدار : 25 الثلاثاء , محرم, 1444

الکلمات المفتاحية: واژه‌های کلیدی: غلظت آفت‌کش‌ها, تجدید حیات آفت, شیوع آفت ثانویه, هورمتیک, اثرات تحریک کننده سموم, Keywords: Pesticide concentration, Pest resurgence, Secondary pest, Hormetic, Stimulatory effects of insect toxicology,

ملخص المقالة :

اثر تحریک کننده غلظت های کم مواد شیمیای بر موجودات زنده، هورمسیس نامیده می شود. هورمسیس به عنوان یک مکانیسم تطبیقی شناخته شده است که به وسیله آن عوامل استرس زای خفیف می توانند ظرفیت محافظتی میزبان را تقویت کنند، در حالی که همین عوامل در سطوح بیش از حد مضر یا کشنده هستند. حشرات در اکوسیستم های کشاورزی با بسیاری از عوامل استرس زا (مواد شیمیایی، گرما و کمبود مواد مغذی) که اغلب در سطوح پایین هستند، مواجه می شوند. در حال حاضر اثرات تحریکی (هورمتیک) در معرض استرس خفیف قرار گرفتن حشرات به خوبی شناخته شده است که موجب پیامدهایی برای مدیریت حشرات، ساختار و عملکرد اکولوژیکی در اکوسیستم‌های کشاورزی می‌شود. بسیاری از فرآیندهای زیستی و غیرزیستی نیز دُز آفت‌کشی را که یک حشره در مزرعه در معرض آن قرار می‌گیرد، از نظر مکانی و زمانی تغییر می‌دهد. بنابراین هورمسیس یک پدیده ی مهم در مدیریت آفات به شمار می آید. با این حال این پدیده توجه نسبتا کمی از سوی سم‌شناسان حشرات در ایران دریافت کرده است. با توجه به اهمیت پدیده ی هورمسیس این مقاله به بررسی اثرات هورمتیک عوامل مختلف در حشرات با توجه به تحقیقات پیشین پرداخته است.