ارزیابی تاثیر دزهای اشعه گاما روی مراحل زیستی سوسک چهارنقطه‌‌ای حبوبات (Coleoptera: Bruchidae) Callosobruchus maculatus (F.)
الموضوعات :
پروانه برادران انارکی
1
(بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، صندوق پستی 1454-1985813111، تهران)
ابراهیم باقری زنوز
2
(گروه حشره‌شناسی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران)
مسعود اربابی
3
(بخش تحقیقات جانورشناسی کشاورزی، موسسه تحقیقات گیاه‌پزشکی کشور، صندوق پستی 1454-1985813111، تهران)
الکلمات المفتاحية: کنترل, اشعه گاما, Callosobruchus maculatus, آفت انباری, cowpea seed beetle, سوسک چهارنقطه‌‌ای حبوبات, لوبیا چشم‌بلبلی, gamma radiation, Control store pest,
ملخص المقالة :
سوسک چهار نقطه‌ای حبوبات، ازآفات مهم لوبیا چشم بلبلی در انبار می باشد. استفاده از روش های پرتودهی باعث کنترل پیوسته آفت، کاهش مسایل بهداشتی و زیست‌محیطی می شود. تاثیر دزهای مختلف پرتوگاما کبالت 60 روی مقدار ازت و درصد پروتیین، میزان خسارت و مراحل زیستی حشره آفت در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. نتایج نشان داد اشعه گاما بر درصد پروتیین و مقدار ازت لوبیا چشم بلبلی اثر منفی ندارد. در حالی که خسارت مراحل لاروی تفاوت معنی داری در نمونه برداری های بعد از پرتوتابی دارد. بیشترین (8/29%) و کمترین (46/2%) خسارت در نوبت های 1 و 21 روز بعد از پرتودهی مشاهده شد. تاثیر پرتوتابی دزهای 5 الی50 گری روی جمعیت تخم دو الی سه روزه بین تیمارها تقاوت آماری نشان داد (p<0.05) . کمترین تاثیر برای پرتوهای 5 و 10 گری و بیشترین برای 20 و 25 گری با مقدار 57% و 56% مانع از تفریخ تخم ها شد و در دزهای بیشتر تخم ها به طور کلی تفریخ نشدند. نتایج تاثیر پرتوهای 20 الی 80 گری اشعه گاما روی میزان تخم ریزی 5 جفت حشره بالغ تفاوت آماری در بین تیمارها داشت (p<0.05). کمترین کنترل برای پرتو20 گری مشاهده شد. حداکثر کاهش میزان تخم ریزی به مقدار 68/44 درصد برای غلظت های 70 و 80 گری در مقایسه با تیمار شاهد بود. با استفاده از غلظت لازم پرتو اشعه گاما می توان ضمن تسریع در عقیم سازی تخم ها و کاهش در میزان تخم ریزی، از بالغ شدن حشره کامل جلوگیری نمود. بنابراین درکنترل این آفت انباری به عنوان یک روش ایمن پیشنهاد می شود.
_||_
