سمیت حاد و اثرات زیرکشندگی اسانس روغنی عصاره‌گیری شده از Piper nigrum و Artemisia khorassanica روی Trogoderma granarium (Col.: Dermestidae)
الموضوعات :
سیاوش تیرگری
1
(گروه حشره شناسی، دانشکده علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران)
علیرضا رحیم زاده
2
(گروه حشره شناسی، دانشکده علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران)
سهراب ایمانی
3
(گروه حشره شناسی، دانشکده علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی تهران، تهران، ایران)
یعقوب فتحی پور
4
(گروه حشره شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران)
الکلمات المفتاحية: chemical composition, سمیت تنفسی, پارامترهای جدول زندگی, اسانس روغنی, Essential oil, واژه‌های کلیدی: لمبه‌ی گندم, محتوای شیمیایی, Key Words: Khapra beetle, toxicity effect, life table parameter,
ملخص المقالة :
لمبه گندم، Trogoderma granarium Everts (Coleoptera: Dermestidae)، یک آفت جدی غلات از قبیل گندم می‌باشد. در مطالعه‌ی حاضر، اثرات کشندگی و زیرکشندگی اسانس‌های روغنی Piper nigrumL. و Artemisia khorassanica Podl. برعلیه لاروهای سن اول T. granarium بررسی شد. برای مطالعه‌ی اثرات زیرکشندگی، لاروهای سن اول در معرض غلظت LC30 هر اسانس قرار گرفتند و پارامترهای حشرات زنده مانده بررسی شد. Artemisia khorassanica (LC50: 39.88 μl/liter air) سمیت تنفسی بالاتری برای T. granarium در مقایسه با P. nigrum (LC50: 71.46 μl/liter air) داشت. به‌علاوه، اثرات کشندگی A. khorassanica (LT50: 13.51 h) سریع‌تر از P. nigrum (LT50: 15.75 h) بود. تفاوت‌های معنی‌داری در دوره‌های لاروی و شفیرگی در تیمارهای اسانس در مقایسه با کنترل مشاهده شد. به‌علاوه، در معرض قرارگیری با غلظت زیرکشنده اسانس‌های تست شده به‌طور معنی‌داری بقای مراحل نابالغ، طول دوره‌ی بالغین و زادآوری را کاهش داد. نرخ خالص تولیدمثلی (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) و نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) به‌طور معنی‌داری توسط اسانس‌های تست شده تحت تأثیر قرار گرفتو کمترین آن‌ها در حشرات در معرض با A. khorassanica مشاهده شد. مطابق با یافته‌های ما، هردوی اسانس‌های تست شده، مخصوصاً A. khorassanica، برای کنترل مؤثر T. granarium در انبارها مفید هستند.
_||_
