بررسی امکان اجرای مجازات‌های سالب حیات از طریق پیوند اعضای بدن جانی با توجه به قوانین موضوعه ایران و متون فقهی

الموضوعات : فقه و تاریخ تمدّن

حامد حاتمی نیا ¹

1 - دانشجوی دکتری تخصصی حقوق کیفری وجرم شناسی.

تاريخ الإرسال : 04 الأحد , شعبان, 1438 تاريخ التأكيد : 13 الثلاثاء , محرم, 1439 تاريخ الإصدار : 03 السبت , محرم, 1439

الکلمات المفتاحية: بازدارندگی, عدالت کیفری, مجرمین خطرناک و عادی, برداشتن اعضا,

ملخص المقالة :

مجازات‌های سالب حیات از دیرباز شدیدترین نوع مجازات بشمار می‌آمده است، این مجازات‌ها برای جرایمی که از دیدگاه قانونگذاران خطرناک و غیر قابل چشم‌پوشی بود، مقرر می‌گشت. در طول زمان هر یک از این مجازات‌ها در اقصی نقاط جهان هستی به شیوه‌ای اجرا می شده است، با پیشرفت علم بشر و امکان انتفاع از اعضای بدن انسان این نظریه تقویت شد تا اجرای مجازات به‌گونه‌ای باشد که از لحاظ علمی بتواند نیازهای بشر را تامین نماید، ازاین رو بحث اجرای مجازات قصاص نفس یا اعدام با برداشتن اعضای بدن جانی در اتاق عمل و در نتیجه سلب حیات او در عالم بیهوشی مطرح می‌شود، در این راستا توجه به متون فقهی و آیات و روایات و همچنین بررسی حقوقی موضوع حائز اهمیت است. توجه به اهداف مجازات‌ها، اجرای قصاص نفس و اعدام به‌عنوان یک مجازات با تمام خصایص آن از نکاتی است که امکان اجرای چنین روشی را باچالش مواج می‌سازد، در ادامه با تفصیل مطالب به امکان اجرای مشروط این طریقه با مداقه در متون فقهی و قوانین فعلی دست می‌یابیم.

المصادر:

1. الجزیری، عبدالرحمن،الفقه علی المذاهب الاربعه، دارالکتب العلمیه، بیروت، ج 5


2. آیین نامه نحوه اجرای احکام قصاص،رجم،قتل،صلب،اعدام و شلاق مصوب1307،1343،1370،1378


3. تهرانی، محمد صادق ، تبصره الفقها، فرهنگ اسلامی، ج اول 1412


4. حر عاملی،وسائل الشیعه، ابواب حد اللواط، باب 3،آل البیت1414


5. خسروشاهی،قدرت اله،فلسفه قصاص از دیدگاه اسلام،بوستان کتاب قم،1380


6. رهبر،محمد تقی،قصاص رمز زندگی،بنیاد بعثت،واحد تبلیغات اسلامی،1360


7. سلسله پژوهش‌های فقهی و حقوقی، معاونت آموزشی قوه قضائیه، انتشارات جنگل،1388


8. شمس ناتری، محمد ابراهیم، بررسی تطبیقی مجازات اعدام، مرکزانتشارات دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم 1378


9. شهید ثانی، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه،جامعه النجف الدینیه، ج 10،1398 ق


10. فیض،علیرضا، مقارنه و تطبیق در حقوق جزای عمومی اسلام،وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی،1390


11. قانون آیین دادرسی دادگاههای عمومی و انقلاب در امور کیفری مصوب1392


12. قانون مجازات اسلامی مصوب 01/02/1392


13. قرآن کریم،مرکز بین المللی چاپ و نشر قران کریم